Elektronun 1897’de J. J. Thompson tarafından keşfinden sonra, bilim insanları, atomun yüksüz (nötr) özelliğini de dikkate alarak, içinde elektronların negatif yükünü dengeleyecek pozitif yüklü maddenin de mevcut olması gerektiğini düşündüler…
Protonun varlığı, 1911’de, Ernest Rutherford tarafından, altın folyo deneyi (gold foil experiment) ile gösterildi… Rutherford, bu deneyi ile, atom için J. J. Thopmson tarafından önerilen “erikli puding” (plum pudding) modelini “yörünge” modeline (planetary Rutherford model) geliştirdi… Atom modeline nihai şeklini Neils Bohr verdi…
Rutherford yönetiminde çalışan araştırmacılar Hans Geiger ve Ernst Marden, 1909’da gerçekleştirdikleri altın folyo deneyinde, birkaç atom kalınlığındaki altın folyoya “alfa parçacığı” olarak adlandırılan helyum çekirdeği (ışın demeti) gönderdiler…
O tarihlerde, bir atom, içinde elektronların yer aldığı bir pozitif yüklü küre (içindeki erik tanecikleri elektronu temsil eden bir puding) olarak kabul ediliyordu…
Deneyde, folyoya gönderilen 8000 alfa parçacığından sadece biri gidiş istikametinden farklı yöne saptırılıyordu… Rutherford, folyoya sevkedilen alfa parçacıklarının saçılma (scattering) derecesinden, atomun içindeki pozitif yüklü bölgenin (çekirdeğin) sanılandan çok daha küçük bir hacimde olduğu sonucuna vardı… Atomun büyük kısmı elektronlar ile çekirdek arasındaki boşluktan oluşuyor olmalıydı…!
Rutherford, alfa parçacıklarının sapmasından hareketle, atom çekirdeğinin pozitif yüklü olması gerektiği sonucunu çıkardı… Alfa parçacıklarının sapması çarpışma sebebiyle değil, pozitif (aynı) yüklerin birbirini itmesi sebebiyleydi…
1919’da, Rutherford, bir elemente enerjili alfa parçacığı çarptırılarak onu n başka bir elemente dönüştürülebileceğini gösterdi… Hidrojen atomunun cekirdeği olan alfa parçacığına “proton” adı, ilk olarak, 1920’de Rutherford tarafından kullanıldı…
Bu keşif Rutherdford’a Nobel ödülü kazandırmasa da, Rutherford 1908’de bu ödülü başka araştırmaları sebebiyle kazandı… Metallerin çözünmesi ve radyoaktiviteye getirdiği “kimyasal” açıklamasıyla…!
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.youtube.com/watch?v=kBgIMRV895w
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.