“Bbc.com”da 10 Haziran 2015 tarihinde yayımlanan bir yazıda bu ileri sürüldü…!
Airbus’ın uzmanlarının yaptığı araştırmaya göre, dört motorunun üçünün üzerindeki bilgisayarda mevcut veriler, bu kazadan önve ve farkında olunmadan (accidentally) silinmiş…! Bilgisayarda yüklü olan “tork kalibrasyon parametreleri” (torque calibration parameters) da önceki bir yazılım yüklemesi esnasında, farkında olunmadan, silinmiş…! Bu durum da, pervanelerin çok yavaş dönmesine sebep olmuş…
9 Mayıs 2015 tarihinde, Ispanya’nın Seville şehri yakınında meydana gelen bu kazada, uçakta bulunan dört kişilik uçuş ekibi (iki pilot ve iki uçuş mühendisi) hayatını kaybetmiş ve A400M uçuşları geçici bir süre durdurulmuştu…
Yine de, Airbus’ın Paris Air Show 2015’te (birkaç gün sonra) bu tip uçağı uçurmayı planladığı bildiriliyor…
Hayli otomatik olan A400M kontrol sisteminde her motora ECU (Electrical Control Unit) adı verilen bağımsız bir kontrol bilgisayarı tarafından kumanda ve kontrol edilmekte… Bu üniteler, pilot tarafından verilen kumanda üzerine motorun optimum şartlarda çalışmasını sağlamakta… ECU’lar, motor torku/pervane devri için sensörlerden alınan verileri değerlendirirken “parametre veri kaydını” referans almakta… Bu parametre verileri silinmiş ise, ECU sensör verilerini değerlendirememekte…!
Bu durum da, kalkıştan sonra pilotların güç (devir) ayarlama (power setting) kumandası verdiğinde dört motordan üçünün neden itaat etmediğini açıklamakta… Meydana gelen kazada pilotlar dört motordan üçünü “uçuş-rölantisi” pozisyonunda güç artıran pozisyona getirememiş, üç motor rölanti devrinde kalmıştı…!
Kaza ispanya’da meydana geldiği için, incelemede yetkili makam İspanya Silahlı Savunma Bakanlığı (Heyeti)…Airbus yetkililerinin yaptığı bu açıklamalar gayrı-resmi statüde…!
İspanya, kaza incelemesi sonuçlanıncaya kadar, ülkesinde gerçekleştirilmek zorunda olunan A400M test uçuşlarını durdurmuş durumda…
*
Daha önce de belirtildiği üzere, A400M uçağı gerek sivil ve gerekse askeri sertifikasyon standartlarının/gereklerinin/özel şartlarının uygulandığı, çok-uluslu bir ekibin de denetimlerde görev aldığı bir “ilk” tasarım-üretim projesi ürünü…
Ancak, bu kaza da gösterdi ki, projelerin “gösterişi” insan hatalarının önlenmesini garanti etmiyor…
Herne kadar, gelinen bu safha konuşmak için biraz erken olsa da, uçak sertifikasyonunda “panellerle yönetim” stratejisinin uygunluk ve yeterliliğinin de sorgulanması gerekebilir…
Uluslararası denetim ekipleriyle gerçekleştirilen “uçuşa elverişlilik-sertifikasyon denetimleri”nin yeterliliği ile birlikte…!
Yararlanılan Kaynak:
http://www.bbc.com/news/technology-33078767
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.