Gökada’yı süpüren x-ışınları. (Temsili)
(Kaynak: ESA/spacedaily.com)
Spacedaily.com’da 15 Ocak 2016’da yayımlanan bir habere göre, Samanyolu benzeri bir gökadanın merkezinden püskürtülen yüksek hızlı gazın bu gökadanın yeni yıldız oluşumunu zorlaştırdığı duyuruldu…
Gökadaların merkezindeki çok büyük Kara Deliklerin etrafında dolanan madde disklerinden kuvvetli rüzgarların estirildiği biliniyor…
Bilim insanları, bu kuvvetli rüzgarların bir taraftan gaz bulutlarının birbiri üzerine yığılarak yıldız oluştururken, diğer taraftan, birikmiş gazları ısıtarak ve bölgeden uzaklaştırarak, yıldız oluşumunu engelleyebileceğini düşünüyordu… Ayrıca, bu gibi rüzgarların yıldız oluşumunu etkileyebilmesinin ancak çarpışan büyük eliptik gökadalar durumunda mümkün olabileceği düşünülüyordu…
Araştırmacılar, ilk defa olarak, bu durumu “Seyfert” adı verilen, normal tipte olan ve birleşme süreci yaşamayan, bir gökadası içinde belirlediler…!
Seyfert gökadalar, görünür ışıkta Samanyolu gibi spiral şekilde görünen, fakat, tüm elektromanyetik dalga tayfında ışıma yapan, merkezlerindeki Kara Deliği aktif gökadalar…
Dünyadan 800 milyon ışık yılı uzakta olan ve IRAS17020+4544 olarak kataloklanan bu gökadanın merkezindeki Kara Delik Güneşin altı milyon katı bir kütleye sahip… Çevresindeki gazı emerek, çevresindeki maddenin orta şiddette parlamasını sağlıyor…
XMM-Newton aracı ile yapılan gözlemden, bu Kara Deliğin tetiklediği rüzgarların hızının saniyede 23 000- 33 000 kilometre (ışık hızının yüzde onu) kadar olduğu ve Seyfert tibi bir gökadadan, çok hızlı x-ışık püskürmesi, ilk defa olarak, belirlendi… Diğer taraftan, bu gökadadan püsküren gazların demir atomlarınca zengin olması beklenirken, bunların daha hafif olan, oksijen atomlarınca zengin olması da araştırmacıları şaşırtan bir başka husus…!
Araştırmacılar IRAS17020+4544 gibi Samanyolunun da, bir dönem, benzer rüzgarları yaşamış olabileceğini düşünüyor…
Yararlanılan Kaynaklar:
http://www.spacedaily.com/reports/A_Milky_Way_twin_swept_by_an_ultra_fast_X_ray_wind_999.html
