Bir Kara Delik ne kadar hızlı dönebilir ? (How fast a Black Hole can spin…?)

Blazar-OJ287İkili  Kara  Delik  Sistemi


(Kaynak: University of  Turku/Universetoday.com)

“Universetoday.com”da  13  Mart  2016  tarihinde yayımlanan  bir  yazıya  göre, “Yengeç  Burcu” (Cancer)  takımyıldızı  bölgesinde  yer  alan  ve Güneşin 18  milyar  katı  kütleye  sahip olan  bir  Kara  Deliğin  yörüngesinde  ikinci  bir  Kara  Deliğin  varlığı  belirlendi…!   

Blazar  adı  verilen  ve  merkezinde Kara  Delik  mevcut  olan  gökadalar  NASA’nın  Fermi   Gama-ışını  Uzay Teleskobuyla belirlenen  en  yaygın gama  ışını  kaynakları… Çevredeki uzay  maddesi  gökadanın  merkezindeki  bu   süper-kütleli  Kara  Deliğe  doğru  ivmelendiğinde, maddenin  bir  kısmı, ışık  hızına yakın  bir  hızla, Kara  Deliğin iki  tarafından  uzaya  fışkırır…!  Bu  jetlerden  biri Dünyaya  doğru  yönelmişse, parlak  bir  ışık kaynağı  olarak  görünen  gökadaya, bir  Kuasar  tipi  olarak,  “Blazer” adı verilmektedir…  

“OJ 287”  olarak kataloklanan  bu  gök  cismi  Dünyadan 3.5  milyar  ışık  yılı  uzaklıkta…Araştırmacılar, uzaktaki  bir  çok  gökadanın  merkezinde “Kuasar”ların (Quasi-Stellar  Object)   mevcut  olduğunu  belirledi… Kara  Delikler, karakterleri  sebebiyle  görüntülenemese  de, onların  etrafını  saran çok  yüksek  sıcaklıktaki  madde  diskleri (accretion disks) yaydıkları  ışık  sebebiyle  görüntülenebilmekte…

OJ287, gözlemlerle  doğrulanan  ve küçüğü  büyüğünün  yörüngesinde  dolanan  bir  “ikili  Kara  Delik  sistemi”…!

Küçük  Kara  Delik  yörüngede  dolanırken, büyük  Kara Deliğin  diskinden  geçerken, deniz  fenerini  andıran  periyodik,   sık  ve  parlak  fışkırmalar (flare)  gerçekleşmekte…  

Araştırmacılar, Hubble  Uzay  Teleskobuyla  gerçekleştirdikleri  gözlemlerde altı  adet  gökadasının  merkezinde parlak Kuasarları  belirledi…

NASA’nın SWIFT  Uzay  Teleskobuyla  birlikte  iki  düzine  kadar  teleskobun  katılımıyla  gerçekleştirilen “hız  ölçümünde”  OJ 287’nin eksenel  dönme  hızının saniyede  90 000  kilometre  (ışık  hızının  üçte  biri) kadar  olduğu  belirlendi…

Yapılan analiz  sonunda, bu  gök  cisminin  1891’den  beri, 12  yıllık  periyodlarla ışık  fışkırmaları  gerçekleştirdiği  belirlendi…

Finlandiya’daki “Turku”  Üniversitesi  profesörlerinden  Mauri Valtonen  ve  çalışma  arkadaşları, parlaklığındaki  iki-çıkıntılı (double  peak)   değişiminden, OJ287’nin  bir  değil  iki Kara  Delikli  bir  sistem  olduğunu  ileri  sürdü… Araştırmacılara  göre, belirlenen  ikinci  çıkıntı  küçük  Kara  Deliğin  “Accretion  Disk”ini  delişi  esnasında  meydana  gelen  yüksek  ısınma  sonucu  oluşmakta; bu  ışıma  haftalarca  sürmekte…

Küçük  Kara  Deliğin  yörüngesi,  ayrıca, Merkürün  yörüngesi  gibi  “eksenel  dönme” (precess)  hareketi  yapmakta…!  Araştırmacılar  ayrıca, Kara  Deliğin  kütlesine  ilave  olarak, yörüngesindeki presesyon  oranını  da  belirledi… Ekim 2015  sonlarında  gerçekleşmesi  öngörülen  bir   ışımanın  beklenen  dönemde  gerçekleştiği, ayrıca, belirlendi…!

 

Yaarlanılan Kaynak:

 http://www.universetoday.com/127844/18-billion-solar-mass-black-hole-rotates-at-13-speed-of-light/

%d blogcu bunu beğendi: