Balonlu…Wolf-Rayet yıldızları…! (Bubble…Wolf-Rayet Stars..!)

wolf-rayet-star

Wolf-Rayet yıldızı: HD 50896 (Merkezdeki  pembe yıldız)

(Kaynak: ESA, J. Toala & M. Guerrero (IAA-CSIC), Y.-H. Chu & R. Gruendl (UIUC), S. Arthur (CRyA–UNAM), R. Smith (NOAO/CTIO), S. Snowden (NASA/GSFC) and G. Ramos-Larios (IAM)/space.com)

İlk  Wolf-Rayet  yıldızı 1867’de  keşfedilmiş… Paris  Gözlemevinde  çalışan  Charles Wolf   ve Georges Rayet  tarafından… Bu  yıldızın  emisyon  spektral  çizgileri  bu  astronomların  dikkatini çekmişti…

25 Nisan 2016 tarihinde “space.com”da yayımlanan  bir yazıda bu  yıldızlar  tanıtıldı…

Büyük  kütleli  bu  tip  bir  yıldızın yayımladığı yüksek-enerjili  morötesi  ışık, bu  yıldız  tarafından uzaya  atılmış  gaz  tarafından absorblanır  ve belirli  bir  dalga  boyunda ilave  parlamaya  yol  açar… Wolf  ve Rayet’in gözlediği  durum  buydu…: Flöresan  ışıması…!

Araştırmacılara  göre, Wolf-Rayet (WR)  yıldızları,  büyük  bir  süpernovanın öncesindeki aşamayı gösteriyor…

Araştırmacılar, WR  yıldızlarının hayli  iyonize  hidrojen,  helyum   veya  karbonun  spektral  bandlarını  gösteren, heterojen  yıldız  grubu  olduğunu  belirledi… Bu  yıldızların  ışık  spektrumu yüzey  sıcaklıklarının 30 000-200 000  Kelvin  kadar  olabildiğini gösterdi… Araştırmacılar, bu  yıldızların yüzeyinin  ağır  elementlerle zenginleşmiş  olduğunu  ve yüzeyde  kuvvetli  rüzgarların  estiğini  düşünüyor…

Araştırmacılara  göre, klasik (veya  Popülasyon I) tipteki WR  yıldızlarının dış  hidrojen  katmanını  tamamen  kaybetmiş  olan  ve çekirdeğinde  helyum  veya  daha  ağır  elementleri yakan (fusion)  buyük kütleli  yıldızlar  olduğunu  düşünüyor… WR  yıldızlarının  bir  alt  grubu, Güneş  kütlesindeyken füzyon reaksiyonu tamamlanan, karbon-oksijen  çekirdeğe  sahip olan ve  gezegen  bulutsularının merkezinde  yer  alan  yıldızlar…

Bir  başka  (Tip WNh)  grubu  ise, spektrumunda  hidrojen  çizgilerini  gösteren, çekirdeğinde  hidrojen  yakmaya  ve  radyasyonla-tetiklenen  kütle  kaybı  devam  eden, genç  ve  çok  büyük  kütleli  yıldızlar…

Araştırmacıların belirlediğine  göre, çıplak  gözle  gözlenebilen  yıldızlardan  Gamma Velorum ve  Theta Muscae, ayrıca, (30  Doradus  kümesi  içinde) bilinen  en  büyük kütleli  yıldız  R136a1 WR  yıldızları…

1867  yılında, Paris  Gözlemevi  astronomlarından  Charles Wolf   ve Georges Rayet, Cygnus  yıldız  kümesi  içinde üç  yıldızı    (  HD 191765, HD 192103 and HD 192641)  keşfetmişti… Daha  sonra  WR 134, WR135, ve  WR137  olarak  kataloglanan  bu  yıldızlar  spektrumlarında  geniş  emisyon  bantları  göstermişti… Araştırmacılara  göre, yıldızların  çoğu   spektrumlarında  sadece absorpsiyon  bantları  gösterir…  Dolayısıyla  bu  WR  yıldızlarının  farklı  olduğu  kolayca  anlaşılmıştı…!

WR  yıldızlarının emisyon  bantlarının  tabiatı on  yıllarca  bir  sır  olarak  kaldı…  Edward C. Pickering, bu  çizgilerin hidrojenin (Pickering  Çizgi  Serileri)  alışılmadık  bir  durumundan  kaynaklandığını ileri  sürdü…

Daha  sonra  gösterildi  ki, bu  çizgiler, 1868’de  keşfedilen,   Helyumun  varlığından  kaynaklanmaktaydı… Pickering, WR  spektrumunun  bulutsu  spektrumu  ile  benzerliğini farkederek,  WR  yıldızlarının  gerçekte, bir  bulutsuların merkezlerindeki  yıldızlar  olduğu  sonucuna  vardı…

1929’a  kadar, emisyon  bantlarının  genişliğinin Doppler  genişletmesinden ( Doppler  broadening )  kaynaklandığı, yıldızı  saran  gaz  bulutunun saniyede 300-2400  kilometre  hızla hareket  ediyor  olduğu    düşünülmekteydi…Bu  görüşe  göre, WR  yıldızları uzaya, sürekli  genişleyen gaz   bulutsusu  oluşturacak  şekilde,   sürekli  gaz püskürmekteydi… Bu  gazı  yüksek  hızla şişiren  kuvvet  radyasyon  basıncıdır… Bugün, WR  spektrumuna  sahip  birçok  yıldızın  WR  tipi yıldızlar  olduğu iyi  bilinmektedir… Yine  de, benzer  spektrum  gösteren  birçok  yıldızın  gözlenebilir  bir  bulutsu  ile  ilişkisi  belirlenememiştir…

Yapılan  ölçümlerde, WR  yıldızlarının  spektrumunda Helyumun  yanında Karbon, Oksijen  ve  nitrojen  emisyon  çizgileri  de  belirlendi… 1938’de, Uluslararası  Astronomi  Birliği WR  yıldızlarının  spektrumunu, Nitrojen  veya  Karbon-Oksijen   baskınlığına  bağlı  olarak, WN  ve  WC  olarak  sınıfladı.

WR  yıldızı WR31a’nın NASA  tarafından Şubat  2016  tarihinde yayımlanan  fotoğrafında, Dünyadan 30 000  ışık  yılı  uzaklıkta  ve  Carna  takımyıldızı  içinde  yer  alan  ve  bir  Hidrojen  bulutu  ile  sarılı  olan WR  yıldızı WR31a  görülüyor…

 

 

Yararlanılan Kaynaklar:

https://www.youtube.com/watch?v=g9XyZ2r0z3g

http://www.space.com/32689-massive-wolf-rayet-stars-not-fully-understood.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Wolf%E2%80%93Rayet_star

 

 

%d blogcu bunu beğendi: