XB-1 Prototipi
(Kaynak: Boom)
“Virgin Group” firmasının kurucusu Richard Bronson (“Virgin Havayolu”nun da sahibi…) 15 Kasım 2016’da bir açıklama yaparak, şimdilik, “XB-1” olarak adlandırılan bir süpersonik (ses üstü hızlarda uçabilecek) yolcu uçağı geliştirmeyi hedeflediklerini açıklamış…! Bu proje “Virgin Group” ile “Boom Technology” firmaları arasında gerçekleştirilecek…
(Wikipedia’daki bilgilere göre, XB-1’in esas tasarımcısı, 2014 yılında kurulan firma “Boom Technology”…Hedefledikleri uçağın küçük ölçekli “ahşap” prototipini ve konsept tasarımı resimlerini Mart 2016’da basına tanıtmışlar… XB-1’in 1/3 ölçekli ve üç adet “General Electric CJ 610” türbojet motorlarıyla donatılmış prototipinin ilk (ses altı-hızda) uçuşunu 2017 yılı sonunda yapmasının planlandığı da aynı açıklamada yer almış…)
Bu yeni açıklama, haliyle, birçok dış (ve iç) basın organında yer aldı…
Neticede, yerli basında (internet) bu konuda yayımlanan bir haberde geçen bir ifade dikkatimizi çekti. Bu konuyla bu sebepten ilgilendik…! Bu habarde geçen cümle şu şekildeydi: “ İlk XB-1 uçuşu, 2017 yılının sonlarında gerçekleştirilecek…”
İnanılması zor bir haber…!
Haliyle, “havacılık bu kadar mı ilerledi…” diyerek, merakla, dış basına bir göz attık…
Dış basında yer alan haberlerin özeti şu şekildeydi:
Kaynağı aşağıdaki adreste belirtilen bu yeni habere göre, uçacak ilk prototipte “ard-yakıcı” (afterburner) kullanmayan “General Electric J85-21” tipi motor kullanılacaktı… (J85’i okuyunca kulaklarımız bir defa daha çınladı…! F-5, NF-5 tipi muharip uçaklarda da kullanılan bu motorun “stol”a karşı oldukça hassas olduğunu hatırlıyoruz…! Ayrıca, Mart 2016’da yapılan açıklamada farklı motor kullanılacağının beyan edilmiş olduğu anlaşılıyor…)
Tasarımcı-Üretici Firmaların (Bu durumda, üretim/imalat işini “Virgin” üslenecek görünüyor…) yaptığı açıklamalara göre, yolcu taşıması hedeflenen uçağın, önce, küçük ölçekli bir prototipi imal edilerek, “teknoloji gösterimi” testleri gerçekleştirilecek…
Yolcu 45+ kişi kadar sayıda yolcu taşıyacak tipi ise daha sonra üretilecek…
Haliyle, ilk uçuşunu 2017 yılı sonunda yapması planlanan, bu “küçük model”…
Bu tasarım-geliştirme projesinde NASA, Space X ve Boeing’de tecrübe kazanmış mühendislerin görev aldığı da ayrıca belirtilmiş…! (NASA’nın da, süpersonik yolcu uçağı tasarımı üzerine proje yürüttüğü biliniyor…)
Prototipin kokpit tasarımı muharip uçaklara benzetilmiş… (Bu tasarımda, “fazla meraklı” yolcuların kokpite gelmelerinin önlenmesi hedeflenmiş olmalı…!)
Haberin devamında, bu prototipe verilecek adın “Boom” (Baby Boom) olduğu anlaşılıyor… “Boom”, Londra’dan New York’a 3.5 saatte gidebilecek bir uçak… Hatırladığımız kadarıyla, ünlü (ve talihsiz) “Concorde” da aynı sürede gidiyordu…
Haberlerde, ayrıca, bu uçağın “sertifikasyon” çalışmaları da tamamlanarak, ticari uçuşlara 2023 yılından itibaren başlayacağı ifade edilmiş… Kısaca, yedi yılı aşmayan bir süre…!
Bu haberin altına göz attığımız saatte, 1520 okuyucu yorumda bulunmuştu… Bu haber oldukça büyük ilgi görmüş olmalı…! Bu yorumlardan kayda değer olanlarda, haklı olarak, bu tasarımın bu sürede gerçekleştirilmesinin mümkün olup olamayacağı sorgulanmaktaydı… Özellikle de, beklentiyi karşılayacak seviyede yakıt tasarrufu (%30 ?) sağlayabilecek (yeni teknoloji) bir uçak motorunun tasarımı-üretimi…
“Bir uçak tasarımı (ve haliyle uçabilir prototipinin imali)” kaç yılda yapılabilir…? Bildiğimiz kadarıyla, yeni bir “teknolojik tasarım” sözkonusu ise asgarı 10 yıl sürüyor…Bu süre birçok projede aşıldı…
Yine, Wikipedia’daki bilgilere göre, “Concorde”un tasarımı-üretimi için ilk çalışmalar 1950’li yılların ortalarında, ticari uçuşları ise 1976’da başlamış… Şüphesiz, hedeflenen uçağın boyutu (yolcu kapasitesi) farklı… Yeni teknolojik tasarım ve imalat kabiliyetleri de dikkate alındığında bu süre önemli ölçüde kısalacaktır…
Yine de, Bronson’un “Virgin Galactic” (The Spaceship Company) firmasının, “Dünyanın yörünge-altı yüksekliğine (100+ km) turistik amaçla yolcu taşıma projesini gerçekleştirmek için 2004 yılında oluşturulduğu ve ilk uzay turistini henüz yörüngeye taşıyamadığı dikkate alındığında (şüphesiz, “Spaceship 2” kazası bu çalışmaların en az 2+ yıl ötelenmesine sebep oldu / olacak…), bu süreyi çok da kısaltmak pek mümkün görünmüyor…!
Ancak, “Virgin” ile işbirliği yapacak “Boom”un yöneticisinin beyanına bakılırsa, küçük ölçekli prototip de olsa, geliştirecekleri uçağın ilk uçuşunu 2017 sonlarında yapması mümkün olabilecek…! “Boom” Firması Mart 2016’da yapmış olduğu açıklamaya sadık kalmış görünüyor…
Bu konudaki beyanı yanlış mı okuduk…diyerek, tekrar okuduk…: “ Today, we’re proud to unveil our first aircraft as we look forward to our first flight late next year. ”
Havacılıkta tasarım-üretim çok mu kolaylaştı…yoksa, çok mu ‘ucuzladı’…, bir türlü karar veremedik…!
Bekleyip, göreceğiz…!
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.youtube.com/watch?v=KTXFXSwD70g
https://www.youtube.com/watch?v=ELKqVnd_GLU
https://www.theguardian.com/business/2016/nov/15/richard-branson-supersonic-flight-virgin-boom
https://www.ecnmag.com/blog/2016/11/prototype-revealed-xb-1-supersonic-passenger-jet
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.