Falcon 9 patlaması
(Kaynak: SpaceX/Ken Kremer/ universetoday.com)
SpaceX firmasının Falcon 9 roketi 1 Eylül 2016’da, bir yakıt ikmal testi (static hot fire test ) işlemi esnasında yerde infilak etmişti… SpaceX firması, dört ay süren ve NASA, FAA, ABD Hava Kuvvetleri kaza inceleme uzmanlarının da katıldığı yoğun araştırmalardan sonra, meydana gelen bu kazanın sebebinin belirlendiğini açıkladı…
Universetoday.com’da 3 Ocak 2017 tarihinde yer alan bu habere göre, meydana gelen bu patlamanın sebebi olarak, roketin ikinci kademesi içindeki oksijen tankının içinde yer alan ve yakıcının basınçlandırılmasını sağlayan, üç helyum tankından (composite overwrapped pressure vessels-COPV) birinin dışını saran kompozit kabukla alümiyum iç gövde arasına sızan oksijenin yol açtığının belirlendiği duyuruldu… “Yakıcı” bir madde olarak bilinen oksijen, uygun olmayan bazı madde ile temas ettiğinde ateşlemeyi tetikleyebilmekte… COPV tanklarının iç yapısı alüminyumdan dışı ise karbon kompozit sargı-tabakasından oluşmakta…
Meydana gelen bu patlama esnasında, roketin ticari yükü Amos-6 Uydusu (İsrail) de yok olmuştu…
Yapılan inceleme ve analizlerde COPV’nin iç yapısı (liner) ile karbon elyafı sargı tabakası arasına sızabilecek sıvı ya da katı oksijenin (LOX, SOX) basınç altında kırılabilecek karbon fiberlerle reaksiyona girerek veya oluşan sürtünme sebebiyle, ateşlemeyi tetikleyebileceği belirlendi… (Çok düşük sıcaklıkta depolanan sıvı nitrojenin yakınındaki sıvı oksijenin donmasına sebep olarak, “sürtünme ateşlemesi”ne yol açabileceği ileri sürülüyor…!)
SpaceX tarafından yapılan açıklamaya göre, (IridiumNEXT uydusuyla) yeni bir fırlatma işlemi 8 Ocak 2017 Pazar günü gerçekleştirilecek. Bu durumda SpaceX, FAA’in “kısa vadeli tedbirler” hususunda onayını almış olmalı…! Tasarım değişikliğini de gerektiren uzun vadeli tedbirlerin alınması için ise biraz zaman gerekecek…
Yararlanılan Kaynaklar:
