Max Planck
Max Planck, daha ziyade “Plank sabiti” ile hatırlanan bir bilim insanı…!
Onun hayatının ve öneminin hikayesini bulacağınız aşağıdaki yazı Matt Williams’ın universetoday.com’da 18 Ocak 2017 tarihinde yayımlanmış yazısından uyarlamadır…
Bir Almanya vatandaşı olan Plank iki Dünya savaşı yaşamış… Nobel Ödülü kazanmış…
Fizikçi olan Max Planck “Kuantum Teorisi”nin kurucusu olarak kabul ediliyor…! Galileo, Newton ve Einstein gibi zamanının en etkileyici bilim insanı… Fizik alanında devrim yaratmış bir bilim insanı… Üstelik bunu, kendisine “bilim alanında artık keşfedilecek birşeyin kalmadığının söylendiği bir dönemde” yapmış…!
Almanya’nın Kiel şehrinde 1958 yılında doğan Plank eğitimli bir aileden geliyor… Plank, lise döneminde matematik, astronomi, mekanik ve müziğe ilgisiyle dikkati çekiyor…
Münih Üniversitesinde teorik fizik, Berlindeki “ Friedrich Wilhelms University”de fizik okuyor… Hocası Hermann von Helmholtz’dan çok etkileniyor… Plank araştırma alanı olarak “termodinamik”i seçiyor…
Bu sahada yaptığı araştırmalar ve açıkladığı düşünceleriyle tanınmaya başladı… Kara Cisim Işıması bu çalışmalarındandı…
ABD’li araştırmacı Josiah Willard Gibbs’in paralelinde Termodinamik ve Entropi Teorisinin keşfini keşfetti.. Ancak, bu çalışmasından kredi alamadı…!
1885’te Kiel Üniversitesine teorik fizik öğretim üyesi olarak kabul edildi… Orada, fizik, kimya ve ısı sistemleri sahalarında araştırmalar yaptı… 1889’da “Freidrich Wilhelms University”e döndü…1892’de Profesör oldu… Makamını 1926’da Edwin Schrodinger’e devretti…!
1894’te ticari firmaların desteğiyle aydınlatma ampulünün iyileştirilmesi için araştırmalar yaparken, Kara-Cisim Işıması sahasına yöneldi… Kara-Maddenin sıcaklığa ve ışıma frekansına bağlı olarak, elektromanyetik ışımasının sürekli olarak artmıyor olması fizikçiler tarafından henüz anlaşılamıyordu…!
Plank, bu bilinmeyeni, elektromanyetik enerjinin sürekli bir akış olarak değil, enerji paketleri (quanta) halinde yayımlandığını ileri sürerek çözümledi… Bu düşüncesini E=h.v (E: enerji, h: Plank Sabiti, v: frekans) eşitliğiyle ifade etti… Böylece, bilimde devrim başlattı…!
Daha sonraki aşamada, Albert Einstein Plank’ın Kuantum teorisini doğrulayacak bir çok keşif gerçekleştirdi…Plank, Einistein’in özel görecelik teorisini desteklerken, ışığın “kuantum” (foton, quanta) halinde yayılımı görüşüne bir süre karşı çıktı…!
Plank ve arkadaşı Walther Nernst, 1911 yılında,Berlin’de, radyasyon ve “kuanta” üzerine bir konferans düzenledi… Bu toplantıya katılan Einstein, Plank’ın özel cisim ışımaları üzerine tereddütlerini giderdi… Plank, daha sonra yakın arkadaşı da olan Einstein’in 1914’te, Berlin Üniversitesinde profesör olmasını sağladı…
Kara Cisim Işımasında dalgaboyu ışıma şiddeti ilişkisi: Siyah, klasik teori; diğer renkler Plank Teorisi.
1920’li yıllarda, kuantum mekaniği Neils Bohr ve Werner Heisenberg tarafından daha da geliştirildi… “Fiziksel Sistemler, ölçüm öncesinde, belirli özelliklere sahip olamamaktaydı… Sadece, olasılıklar hesaplanabilirdi”…!
Plank, bu görüşe karşı çıktı…!
Plank, Schrodinger, Laue ve Einstein, Kuantum Teorisinin getirdiği “kaos” ortamından endişeliydi… Klasik mekaniği (kuantum) savundular…
Ancak, zamanla, her iki görüşün de doğru (matamatiksel olarak eşdeğer) olduğu anlaşıldı… “Parçacık-Dalga (Duality) Teorisi”nin doğmasına kapı açıldı…!
Plank, 1914’te, Almanya’nın savaşa girmesi görüşünü destekledi… Yine de, 1915’ten itibaren, Almanya’nın yayılmacı politikasına karşı çıktı…
Plank, 1. Dünya Savaşından sonra “Berlin Universit”de dekan, “Kaiser Wilhelm Society”nin (Max Planck Society) de başkanı oldu… Yahudi bilim insanlarını savunduğu için, 1936’da, KWS’deki görevinden ayrılmak zorunda kaldı…
1945 yılında, oğlu Edwin, Hitler’e suikast teşebbüsü suçlamasıyla idam edilince depresyona giren Plank, ölümüne kadar bu durumu yaşadı…
Plank, 1947’de, 89 yaşındayken Gottingen’de (Almanya) hayatını kaybetti…
Plank 1909-1929 döneminde birçok defa ödüllendirildi… Konferanslara davet edildi… “German Physical Society” Max Plank Madalyasını (Max Plack Medal), 1929’da Plank ve Einstein’e verdi…
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 2009’da, Kozmik Artalan Işımasının (Cosmic Microvawe Background-CMB) “Planck” gözlem uydusunu uzaya gönderdi… Bu araç, 2009-2013 döneminde önemli veri sağladı…
Plank, arkadaşları Einstein, Schrodinger, Bohr ve Heisenberg ile birlikte, fizik ve Evrenin tabiatı hususunda, yirminci yüzyılın en fazla etkileyen bilim insanı oldu…
Yararlanılan Kaynaklar:
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.