Kara Delik (temsili)
(Kaynak: Spacedaily.com)
Spacedaily.com’da 15 Mart 2017 tarihinde yayımlanan bir yazıda bu söyleniyor…
Kolombiya Üniversitesi (Columbia University) astronomlarından profesör Zoltan Haiman ve ekibinin gerçekleştirdiği yeni bir araştırmaya göre, on yıl kadar önce keşfedilen ve ortaya çıkışları bilim insanları tarafından henüz yeterince anlaşılamayan, kütlesi Güneşin kütlesinin bir milyar katı kadar olan, bu devasa Kara Deliklerin sırrı çözülüyor olabilir…!
Bu gök cisimlerinin, (13.82 milyar yıl önce gerçekleştiği hesaplanan) Büyük Patlamadan (Big Bang) 800 milyon yıl kadar sonra ortaya çıkmış olanlarından, bugüne kadar sadece iki düzineden biraz fazlası belirlenebildi…
Dublin City University, Columbia University, Georgia Tech, ve University of Helsinki’den araştırmacılar, bu gök cisimlerinin ortaya çıkışı ve hızla kütle kazanmalarına ışık tutuyor…
Bu araştırma grubunun gerçekleştirdiği bilgisayar simülasyonlarından, bir gökadanın merkezindeki bir Kara Deliğin yakındaki başka bir gökadadan gelen radyasyonun etkisiyle hızla büyüyebildiği gösterildi…!
Kolombiya Üniversitesinde astronomi profesörü olan Zoltan Haiman, içinde büyüyen bir Kara Delik bulunan gökadanın bu Kara Delik üzerine çökerek, onu bir milyon Güneş kütlesine büyütmesi sürecinin “galaktik ölçekte” çok kısa bir an (100 000 yıl kadar) olacağını söylüyor… Birkaç yüz milyon yıl sonra da, bu kara Deliğin kütlesi (simülasyonda) bir milyar Güneş kütlesine (Super Massive Black Hole) ulaşıyor…
Bilim insanları, evrenin erken döneminde yıldızların ve gökadaların hidrojen ve helyum plazmasının soğuması sonucunda oluştuğunu düşünüyor… Bu moleküler hidrojen ortamında Kara Deliklerin büyümesinin önünde engeller mevcuttu…
Yapılan araştırmada, yakındaki bir büyük gökadanın moleküler hidrojeni atomik hidrojene dönüştürmesi sayesinde, yeni yıldız kümelerinin oluşumu yerine, yeni oluşan bir Kara Deliği barındıran gökadasının bu gök cismi üzerine çökmesi daha mümkün göründü…
Araştırmacılara göre, bir gökadanın “yıldız oluşumunu durduracak kuvvette” radyasyon yayımlayabilmesi için Güneşin yüzmilyon katı kadar bir kütleye sahip olması gerekiyor…
Evrenin erken döneminde, devasa Kara Delikleri oluşturmak üzere, bu seviyede kütleye sahip yeterince gökadanın mevcut olduğu biliniyor…
Erken dönem süper-kütleli Kara Deliklerin ilki, “Sloan Digital Sky Survey” projesi kapsamında, Apache Point Observatory (New Mexico) tarafından 2001’de belirlendi…
Büyük Kara Deliklerin, milyonlarca küçüğünün ve yıldızların birleşimiyle oluştuğunu düşünenler de mevcut…
Kara Deliklerin nasıl oluştuğunun anlaşılması içinde yaşadığımız gökadaların da oluşumunun anlaşılmasına katkıda bulunacak…
Araştırmacılar, daha güçlü gözlemler için James Webb Teleskobunun 2018’de kullanıma alınmasını bekliyor…!
Yararlanılan Kaynak:
