LHC’de iki-foton bozunması.
(Kaynak: Spacedaily.com/CERN)
Büyük Patlama’nın (Big Bang) arkasındaki itici güç olduğu varsayılan parçacık,“Inflaton” mevcut olmayabilir… !
Spacedaily.com’da 9 Haziran 2017 tarihinde yayımlanan bir habere göre, “LHCb” deneyinde / araştırmasında çalışan bilim insanlarının gerçekleştirdiği son araştırma bunu söylüyor…
Bilim insanları, Büyük Patlama’dan sonraki ilk anlarda, Evrenin bugünkü şişme (genleşme) hızından milyarlarca kat daha hızlı olarak şiştiğini hesaplıyor… Bu şişmenin arkasındaki itici gücün de, “Inflaton” adı verilen bir (olası) parçacığın taşıdığı bir kuvvet alanının oluştuğu düşünülmekteydi…
Polonya Bilimler Akademisi Nükleer Fizik Bölümünden ( IFJ PAN, Cracow) ve Zürih Üniversitesinden (UZH, Zurich ) araştırmacıların LHCb’de (CERN’deki LHC’de gerçekleştirilen “beuty” adlı bir araştırma) mezonların (meson) bozunmaları üzerine gerçekleştirdikleri en son araştırmada, Higgs Bozonu benzeri özelliklere sahip olan fakat, çok daha küçük kütleli bir parçacık, “Inflaton” mevcut görünmüyor…
Bilim insanları, Büyük Patlamadan günümüze kadar gelen bir belirtinin Kozmik Artalan Işıması (Cosmic Microvawe Background, CMB ) olduğunu düşünüyor… Bu radyasyon (ışıma) Evrende ortalama 2.7 Kelvin (-270.45 Santigrad derece) derecelik bir sıcaklık olarak ölçülmekte…!
Evrende her yönde ölçülen radyasyonun (ışımanın, sıcaklığın) birbirine çok yakın bir değerde olması, aradaki çok farklı uzaklıklar sebebiyle, bilim insanlarını şaşırtmaktaydı… Bu anlaşılması zor duruma bir açıklamayı, 1981’de, İngiliz astrofizikçi Prof. Alan Guth getirdi… Guth’un önerdiği modele göre, Evren başlangıçta yavaş bir şekilde şişti…Bu yavaş süreçte, Evrenin parçaları sıcaklık dağılımını üniform kılacak şekilde, etkileşim gerçekleştirebildi… Takiben, Evren çok hızlı bir şekilde şişti…! Bugün sıcaklığın farklı bölgelerde birbirine yakın değerde olabilmesi böyle açıklanıyor…
Evrenin şişmesini sağlayacak “kuvvet taşıyıcı” parçacık olarak varolması gerektiği düşünülen “Inflaton” için aday parçacık Higgs Bozonuydu… Ancak, bu parçacık LHC’de 2012’de keşfedildiğinde, beklenenden çok daha büyük kütleli bir parçacık olduğu anlaşıldı… Evrendeki şişme sürecini gerçekleştirmek için fazla büyük bir parçacık…!
Araştırmacılar, gelinen bu durumda, Higgs Parçacığıyla aynı özellikte fakat aha küçük, başka bir parçacığın var olması gerektiğini düşündüler…
Bilim insanları, kuantum mekaniğinde, denk özelliklere sahip parçacıkların “osilayon” (oscillation) sözcüğüyle nitelenen, birbirine dönüşüm yapabildiğini düşünmekte… Kısaca, Inflaton’un Higgs Bozonuna, Higgs Bozonunun da Inflaton’a (yanıp-sönen ışıklar gibi…) dönüşmesi…
Araştırmacılara göre, “Inflaton” gerçekten mevcut ise, “B+ Meson” bazen Kaon’a (K+ Meson) ve Higgs Parçacığına bozunurken, “osilasyon” özelliği sebebiyle, Higgs yerine Inflaton’da ortaya çıkabilir… Inflaton da, takiben, “Moun” ve “Anti-Muon”a dönüşür… LHCb’deki dedektörler Higg’in ve Inflaton’un varlığını belirleyemedi…! Ancak, araştırmacılar, deneyde üretilen parçacıklar içinde Kaon’lar ile, takiben, Muon / Anti-Muon çiftlerinin gözlenebileceğini düşündü…
Sonuç olarak, araştırmacılar, gerçekleştirdikleri deneyde “Inflaton”un, en azından, beklenen kütle sınırları içinde, varlığını teyid edemedi…! “Inflaton” mevcut ise, düşünülenden daha büyük kütlede olabilir, veya, birden fazla varyasyonda mevcut olabilir…!
Ya da, Evrenin şişmesinin anlaşılması bir başka “Bahar”a kalabilir…!
Yararlanılan Kaynaklar:
http://www.spacedaily.com/reports/Cosmic_inflation_Higgs_says_goodbye_to_his_little_brother_999.html
