Orion Takımyıldızı
(Kaynak: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/E. O’Gorman/P. Kervella )
Yıldız, Betelgeuse’nin ayrıntılı görüntüsü astronomları-biraz-şaşırttı…!
Doris Elin Slazar’ın space.com’da 29 haziran 2017’de ve Phil Plait’in syfy.com’da yayımlanan haberlerine göre, bu yıldızın alınan en net görüntüsünde, bu gök cisminin deforme olmuş bir durumda olduğu görünüyor…
Betelgeuse, Orion takımyıldızının, kış aylarında kuzey yarıküre gecelerini süsleyen, kırmızı ve parlak bir üyesi… Güneşten daha genç olan, fakat, “hızlı yaşayan”, ömrünün sonuna yaklaşmış bir yıldız… Güneşten yirmi kat büyük ve sadece sekiz milyon yıl yaşında… Güneşin milyarlarca yıl sonra ulaşacağı bir safhada… Çapı Güneşin çapının 1400 katı kadar… Güneşin yerinde olması halinde, Jüpiter’e kadar olan sahayı kaplayacağı hesaplanıyor…!
Betelgeuse Dünyadan 600 ışık yılı uzaklıkta… Ömrünün birinci döneminin sonunda, bir süpernova olarak patladığında, gündüzün dahi görüneceği hesaplanıyor…
ALMA Radyo Teleskobuyla, yıldızdan yayımlanan radyo dalgaboyları gözlenebilmekte… Gaz ve toz bulutlarından geçebilen bu ışık tipi ile, gök cisimlerinin daha detaylı incelemesi yapılabilmekte…
Betelgeuse (ALMA ile görüntüsü)
ESO’nun ( European Southern Observatory ) Şili’deki, altmışaltı antene sahip, ALMA ( Atacama Large Millimeter/submillimeter Array Telescope ) Teleskobuyla alınan görüntüsünden, yıldızın yüzeyinde gözlenen deformasyonun (bölgesel şişliğin) bölgesel sıcaklık değişiminden kaynaklandığı düşünülüyor… Araştırmacılara göre, yıldızın görüntülenen bu deforme yapısı, gerçekte, kromosfer tabakasında meydana gelen bir oluşum… Yıldızın çıplak gözle gözlenecek görüntüsünde gözlenemeyecek bir durum…
Araştırmacılara göre, bu yıldız, çekirdeğindeki hidrojeni helyuma dönüştürme (füzyon) sürecinin sonunda, hidrojeni yakarak tükettiğinde, helyumun karbon ve oksijene dönüşümü (füzyonu) başlar… Bu füzyon sürecinde açığa çıkan daha yüksek ısı çekirdeği saran gazın bir balon gibi şişmesine sebep olur…Betelgeuse, bugünkü durumda, Güneşin bin katı kadar büyüklükte…! Ancak, şişerek hacminin büyümesi sebebiyle, Güneşten daha soğuk… Yıldızın soğuması renginin kızarmasının bir işareti…!
Radyoteleskoplar, ölçebildikleri dalgabuyuna bağlı olarak, yıldızın en dış yüzeyinin değil, dalgaboyuyla uyumlu katmanının görüntüsünü alabilmekte… O katmanın büyüklüğünü ortaya çıkarabilmekte…
ALMA, yıldızın yüzeyindeki parlak bölgeyi, bu bölgenin daha yoğun ve sıcak olması sebebiyle yayımlanabilen milimetre dalgaboyundaki ışığı algılayarak görüntüleyebilmekte… Araştırmacılar, yıldızın yüzeyinde gözlenen bu açık renkli bölgenin , bir tencerenin içinde kaynayan suda zaman zaman oluşan ve yüzeye doğru hareket eden, baloncuklar gibi ve manyetik alanlar tarafından ısıtılmış olabileceğini düşünüyor…
Araştırmacılar, Betelgeuse’nin Güneş rüzgarlarının milyon katı güçlü rüzgarlar yaydığını hesaplıyor… Bu güçlü fışkırmalarla, yıldızın kalan ömrünün (birinci ömrü) 100 000 yıl kadar olabileceği düşünülüyor… Yine de, bu süre Dünyalıların hayal edebileceğinden çok daha uzun bir süre… O gün geldiğinde, Dünyalılar uzaya ve “Kızıl Dev”lere olan ilgisini kaybetmiş olabilecek…
Araştırmacılar, 2013’te, bu yıldızın Güneş Sistemi kütlesinde bir “gaz yayı” (gas arc) fışkırdığını belirledi…
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.space.com/37344-alma-captures-clearest-image-of-betelgeuse.html
http://www.syfy.com/syfywire/betelgeuse-is-lumpy-except-not-really
One thought on “Yıldızlar yamulur mu…? (Deformed star…!)”
Yorumlar kapalı.