Gravitasyon  Kuvveti  etkisiyle hızlandırma… ( Getting  flung  by gravitational pull…)

OSIRIS-REx   geçerken   Dünya  böyle  görünüyordu.

(Kaynak: NASA/lightsinthedark.com)

OSIRIS-REx (temsili)

Gravitasyon  kuvveti   etkisiyle  hızlandırma, uzay  uçuşlarında  uygulama  alanı  bulan  bir  fizik olayı…  Kısaca, enerjisi  büyük  bir  cismin, sahip olduğu  bu  enerjinin  çok  küçük  bir  kısmının  uzay  aracına  transfer  edilmesi… !

Daha  önce  bu  sitede  de  açıklanan  bu  enerji (hız)  transferi  konusunun  tekrar  gündeme  gelmesi, asteroid  Bennu’ya  gitmek  üzere  yola  çıkan  uzay  aracı OSIRIS-REx’in, bu hafta, yörünge  hızını  artırmak  amacıyla, Dünyanın  yakınından  geçmiş  olması…!

“Kötü  Astronom” ( Bad  Astronom )  Phil  Plait, 21 Eylül 2017  tarihinde, syfy.com’da  yayımlanan bu  konudaki  yazısıyla,  bize  bu  olayı  tekrar  hatırlattı…

NASA’nın  bu aracı, bu  amaçla, Dünyanın  güney  kutbu  yüzeyinin  17 000  kilometre  kadar  yakınından  geçirildi…

Bu  geçiş  esnasında, bir  taraftan  aracın  hızı  artarken,  diğer  taraftan, yörüngesi  de, asteroid  Bennu’ya  ulaşmasını  mümkün  kılacak  şekilde, yön  değiştirdi ( gravity  assist; slingshot) … Bunların  hepsi  önceden  hesaplanmış  hareketler…  Aracı  yönetenler, aracın  üzerindeki  roket  motorlarını  kullanarak, Dünyaya  yaklaşma  yörüngesini  gerektiği  şekilde  ayarlayabildi…

Uzay  araçlarının  gravitasyon  kuvvetiyle  hızlandırılmalarında  elde  edilebilecek maksimum  hız  artışı, gezegenin (Dünyanın) yörünge  hızının  maksimum  iki  katı  olabilmekte… Aracın  gezegenin  yörünge  düzlemine  göre-giriş / çıkış-açılarına  bağlı  olarak, bu  hız  artışı  çok  daha  sınırlı  olarak  gerçekleşmekte…

OSIRIS-Rex, Ağustos 2018’de, 2  milyon  kilometre  uzaklıktayken,  Bennu’ya  yaklaşmak  için roket  motoruyla  frenlemelere  başlayacak… Ekim 2018’de  ise  bu  gök  cismininin  yörüngesine  girerek,  incelemelerine  başlayacak… Bu  görevi  bir  yıl  kadar  sürecek…

Asteroid  Bennu 1991  yılında  keşfedildi… Güneşin  etrafındaki yörüngesi  Dünyanın  yörüngesine  benzemekte… Araştırma  hedefi  olarak  seçilmesi  bu  yüzden…! Yörünge  düzlemi  Dünyanın  yörünge  düzlemiyle   altı  derecelik  bir  açı  yapmakta… Yörüngede  dolanma  periyodu 1.2  yıl… Ancak, Dünyaya  en  yakın  konuma  her  altı  yılda  bir  gelmekte…

Bennu’nun  boyu 500  metre  kadar… Bizim  “kişisel  sınıflandırmamıza  göre”  asteroid olarak  sınıflandırılmaması  gereken  bir  gök  cismi… Asteroid  adını  alabilmesi  için,  boyunun-en  az-bir  kilometre  olması  gerekli…! (Dünyadaki  mevcut  adlandırma-uygulamalarında   fındıklar…  karpuzlar  birbirine  karışmakta…!)

Bennu, karbon  ve uçucu (kolay  buharlaşabilen; kaynama  noktası  düşük)-maddece  zengin, B-Tipi  bir  “asteroid”… Yoğunluğu  suya  yakın… Kendisinden  parça  koparılması  kolay  görünen, gevşek  yapılı  bir  uzay kayası…

Bilim  insanları, Bennu’nun, Güneş  Sisteminin  4.5  milyar  yıl  önce  başlayan  oluşum  sürecinden  beri, fazla  yapısal  değişime  uğramamış  olduğunu  düşünmekte…  Araştırma  hedefi  olarak  seçilmesinin  ikinci  bir  sebebi  de  bu…!

OSIRIS-Rex’in  üzerinde, birçok kamera  ve  araştırma / analiz  ekipmanının  yanında, bu  gök  cisminden  Dünyaya madde  getirecek  bir mini-araç (SRC-Sample Return  Capsule)  da  taşımakta… Bu  gök  cisminden  alınacak toz  ve  madde  parçalarının Dünyaya  getirilmesine  çalışılacak…

Benzer  görev,  daha  önce, “ Stardust ” (NASA) ve “ Hayabusa ” (Japonya)  uçuşlarında  başarılmıştı…

Yine  de, Dünyaya  getirilebilecek  göktaşı  tozu  ancak,  60  gram  kadar  olabilecek… Kilolarca  değil…!

Numune  getirme  aracının  Dünyaya  ulaşması 2020  yılına  planlı…

 

Yararlanılan  Kaynaklar:

http://www.syfy.com/syfywire/osiris-rex-gets-flung-by-the-earth-friday