(Kaynak: LIGO/Caltech/MIT/Sonoma State (Aurore Simonnet)/space.com)
LIGO/Caltech/Sonoma State (Aurore Simonnet)
Calla Cofield’in, 27 Eylül 2017 tarihinde, space.com’da yayımlanan bir haberine göre, VIRGO ve LIGO’daki araştırıcılar, aynı kaynak tarafından tetiklenen yeni gravitasyon dalgalarını belirledi…!
Gravitasyon dalgaları, kaynağını Einstein’in Genel Görecelik Kuramından ( General Relativity Theory ) alan ve çok büyük kütleli gök cisimlerinin çarpısması durumunda ortaya çıkabileceği hesaplanan, uzay-zaman dalgaları…!
Bilim İnsanları, çok büyük kütleli Kara Deliklerin (Black Holes) birleşmeleri halinde, bu türden dalgaları tetikleyebileceğini ileri sürmekte…
Bu habere göre, İtalya’da bulunan Gravitasyonel Dalga Dedektörü, VIRGO ( Gravitational-Wave Detector ), uzay-zaman dokusundaki çalkantılar (ripple) olarak yorumlanan gravitasyon dalgalarını kendisi için ilk olarak belirlemiş oldu…
Bu dalgalar, Dünyadaki dedektörlere ulaşmadan önce 1.8 milyar ışık yılı bir mesafeyi (Işığın 1.8 milyar yılda gidebileceği bir mesafe…) katetti…
ABD’de iki farklı bölgede bulunan LIGO ( Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory ) gözlemevi, Kara Delik birleşmesi tarafından tetiklenen Gravitasyon Dalgalarını, 2016 yılında, ilk olarak, belirlemişti…
GW170814 olarak adlandırılan bu yeni Kara Delik birleşmesi, ilk defa olarak, VIRGO ve LIGO tarafından, birlikte belirlenmiş oldu…!
Bu son belirleme ile, LIGO, ölçümlere başlamasından bugüne kadar, dördüncü Gravitasyon Dalgasını (ve kaynağını) belirlemiş oldu…
Habere göre, LIGO ve VIRGO Gravitasyon Dalgalarını 14 Ağustos 2017 tarihinde belirlemiş… VIRGO’nun gözlemlere (ölçümlere) başlamasından iki hafta sonra… (Büyük tesadüf…!)
Yapılan ölçümlere göre, bu dalgaları tetikleyen Kara Deliklerin Güneşin 25 ve 31 katı kadar büyüklükte olduğu hesaplanmış…
Yine de, bu Kara Delik birleşmesi esnasında yayımlanan ışık, diğer teleskoplarla belirlenememiş (doğrulanamamış)…! (Kara Deliklerin ışık yaymadığı varsayılıyor… Ancak, çok büyük kütleli Kara Deliklerin, çevrelerinde bulunan ve kendilerine doğru çektikleri maddede, ivmelenme sonucu, aşırı ısınmaya sebep olarak, onların (ikincil) ışımasına yol açabileceği ileri sürülmekte… Çok parlak olarak ışıyan bu çok büyük kütleli gök cisimlerine “Kuasar” (Quasar) adı verilmekte…)
ABD’deki LIGO laboratuvarı (tesisi) Ulusal Bilim Vakfı ( National Science Foundation ) tarafından tesis edildi… VIRGO ise, Fransa’nın CNRS ( National Center for Scientific Research ) ve İtalya’nın INFN ( National Institute for Nuclear Physics ) kuruluşlarının ortak girişimi…
Gravitasyon Dalgalarının bilgisayarla simülasyonu.
(Kaynak: Nicole Rosato/RIT Center for Computational Relativity and Gravitation/space.com)
LIGO’nun iki dedektöründen biri Livingston’da (Lousiana) diğeri de Hanford’da (Washington Eyaleti)… ABD, gözlem/ölçüm sonuçlarını doğrulayabilmek ve dalga kaynağının uzaydaki koordinatlarını kestirebilmek için iki dedektöre ihtiyaç duymuş…
Albert Einstein, uzayın (gerçekte uzay-zaman dokusunun) gravitasyon kuvvetleri tarafından, bir lastiğin gerilip sıkıştırılması gibi, deformasyona uğratılabileceğini (wrapping) ileri sürdü… (Sıkça verilen bir örnek: bir silindirin ağzına gerilen bir esnek örtü üzerine konacak bir bilardo topunun bu örtüde çukurluğa sebep olması durumu…)
Einstein’e göre, gravitasyon kuvveti sadece uzay dokusunu deforme etmeyip, gözlemci için, zamanın akış hızını da değiştirmekte… Kısaca, uzay ve zaman bu durumdan birlikte etkilenmekte…!
Einsteinin Gravitasyon dalgaları ile ilgili önermesi, neredeyse yüz yıl sonra, ancak, 2014 yılında doğrulanabildi…!
Gravitasyon dalgalarının uzay-zaman dokusunda yol açtığı ve LİGO-VIRGO tarafından ölçülebilen deformasyon, Fransız Bilim insanı Frédérique Marion (VIRGO ekibinden) tarafından, dalgaların polarizasyonu olarak adlandırıldı…
LIGO ve VIRGO ekipmanı sürekli iyileştirilmekte…
Bilim insanları, gerçekleştirilmekte olan bu iyileştirmelerle, Gravitasyon-Astronomisi alanında yeni keşiflerin mümkün olabileceğini düşünüyor…
Gravitasyo dalgalarının keşfi LIGO ekibine, beklendiğinin aksine, Nobel Ödülü getirmedi…!
Ödülü bu yıl alabilecekler mi…bekleyip göreceğiz…
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.space.com/38288-gravitational-waves-detected-by-two-observatories.html
http://www.syfy.com/syfywire/a-tiny-wiggle-reveals-a-huge-merger-of-black-holes-the-fourth-ever-seen
One thought on “Yeni Gravitasyon Dalgaları belirlendi…! ( New Gravitational Waves detected…!)”
Yorumlar kapalı.