Süpernova (temsili)
(Kaynak: NASA/ESA/STSCI/G. Bacon)
Bir yıldız süpernova olarak iki defa patlayabilir mi…?
Jake Parks’ın astronomy.com’da 8 Kasım 2017 tarihinde yayımlanan bir haberine göre, yıldız “ iPTF14hls ”, son altmış yılda, süpernova olarak iki defa patladı…!
Süpernovalar, yeterince büyük yıldızların, (birinci) yaşamlarının son döneminde patlayarak, gaz ve tozunun büyük bir kısmını uzaya saçtığı ve geride bir Beyaz Cüce yıldızın kaldığı, çok renkli küresel görünümler…
Bilim insanlarına göre, yıldızların süpernova olarak patlamalarının çoğu birer defa gerçekleşmekte… (Geride bırakılan Beyaz Cüce tekrar patlayamamakta…!)
Ancak, yıldız “iPTF14hls”te durum biraz farklı… Yapılan araştırmada, bu gök cisminin altmış yıllık bir dönemde iki defa patlamış olduğu belirlendi…!
Bu araştırmanın lideri Lair Arcavi ( University of California-Santa Barbara ), bu keşfi yıldız patlamalarında son on yılın en anlaşılamaz olayı olarak nitelemiş…!
Bu “garip” davranan-yıldız Eylül 2014’te “Palomar Transient Factory-PTF” değişken ışıyan cisim (yıldız, süpernova,…) araştırma projesi kapsamında belirlenmiş…
Yıldızın bulunduğu bölgenin 1954 ve 1993 yılındaki görüntüleri.
(Kaynak: POSS/DSS/LCO/S. Wilkinson/astronomy.com)
Araştırmacılar, iki yıllık gözlem süresinde, Tip II-P tipindeki yıldız “iPTF14hls “nin ışığının en az beş defa azalıp arttığını belirledi… Tip II-P tipindeki yıldızların sebep olduğu süpernovaların çoğunun ışığının yüz gün kadar parlayıp, sonra tekrar parlamayacak şekilde sönüp kaybolduğu bilinmekte…
Astronomlar, bu yıldıza ait geçmiş gözlemlerin arşiv kayıtlarına baktıklarında, 1954 yılında gözlenmiş başka bir patlama kaydının da mevcut olduğunu gördüler… Bu durumda, bu yıldız altmış yıl arayla iki defa patlamış oldu…!
Astronomlar, bu yıldızın çifte patlamasının bir “kararsız yıldız-çifti” kaynaklı (pulsation pair instability supernova) olabileceğini düşünüyor… Bu teoriye göre, çok büyük kütleli ve çok sıcak olabilecek bu yıldız, çekirdeğinde anti-madde yaratarak kararsız bir hale gelebilir… Tekrar eden patlamalar bu sebepten kaynaklanıyor olabilir…!
Yapılan hesaplamalarla bu yıldızın ilk patlama öncesinde Güneşin elli katı kadar bir kütleye sahip olduğu sonucuna varıldı…
Yararlanılan Kaynaklar:
