Terradaily.com’da 20 kasım 2017 tarihinde yayımlanan bir yazı bu soruyu cevaplamış…
İspanya’da, “Universidad Carlos III” (Madrid), “Universidad de Extremadura” ve “Universidad de Sevilla”dan bir grup araştırmacı, Mpemba Etkisi olarak bilinen bu olayın “teorik” açıklamasını yapmayı başarmış… !
Araştırmacılara göre, Mpemba Etkisi “ters yönde de” doğru olarak çalışmakta… Kısaca, daha soğuk su daha çabuk ısınmakta…!
Ön ısıtma yapılan sıvıların daha soğuk olanlarına göre daha çabuk donması olayının, ilk olarak, Milattan Sonra 4. Yüzyılda, Aristotle tarafından gözlendiği söylenmekte…
Bu konuyla, “deneyciliğin (empiricism) babası” Francis Bacon ve Fransız filozof Rene Descartes’ın da ilgilendiği söylenir…
Bu konunun bir teori haline gelmesi 1960 yılında gerçekleşmiş… Tanzanyalı bir öğrenci olan Erasto Mpemba, sınıfta öğretmenine, sıcak dondurma karışımının soğuk olana kıyasla daha çabuk donduğunu gözlediğini söylemiş…! Ateşten indirilerek buzdolabına konan dondurma karışımı, soğutulmuş karışıma kıyasla, daha çabuk donmakta…! Bu haber daha sonra, konunun eğitim ve bilim dergilerinin gündemine taşınmasını sağlamış; bu konudaki bilimsel araştırmalar tetiklenmiş… 1969’da, Mpemba’nın da dahil olduğu bir araştırma grubu bu konuda bilimsel bir makale yayımlamış…
Sciencealert.com’da 9 Ocak 2017 tarihinde yayımlananbir yazıda, bazı fizikçilerin bu olayı hidrojenin moleküler bağıyla açıklarken, bazıları ise böyle bir olayın gerçek olmadığını söylemekte…!
Kraliyet Kimyacılar Birliği (The Royal Society of Chemistry; adını söylemekten imtina eden Ülkenin ! ) 2012 yılında, bu acayipliğe bilimsel bir açıklama getirmek için, bir yarışma düzenlemiş… Alınan 22 000 açıklama sunumuna rağmen, hiçbiri bilimsel-yeterlilikte bulunamamış…! (Bilim insanları, hafiften, “bütünlemeye” kalmış…!)
Bu arada, hızlı donma olayının, sıcak karışımın (sıvının) buharlaşmayla kütle kaybından kaynaklanmadığı da, deneysel olarak, gösterilmiş…!
“Daha sıcak su (sıvı) içinde oluşan daha büyük sıcaklık farkının bu hızlı soğumada etkili olduğu” tezi de, yeterince doğrulanamamış…
2017 başında, Southern Methodist University (Dallas, ABD) ve Nanjing University’den (Çin) araştırmacılar su molekülü içindeki hidrojen ve oksijen moleküllerinin Mpemba Etkisini açıklamada önemli olacağını ileri sürdü… Araştırmacılar, su molekülü gruplarının simülasyonlarında Hidrojen bağlarının (H-bonds) çevredeki diğer su moleküllerinin düzenlemesine bağlı olduğunu gösterdi…
Su ısıtıldığında, zayıf bağlar koparak, buz kristali yapısı oluşturması kolaylaşan molekül parçaları (fragment) oluşmakta… Bu da, buzlaşma sürecini başlatmakta… Kısaca, suyun donmasının başlayabilmesi için, öncelikle, zayıf Hidrojen bağlarının koparılması gerekmekte…
Yine de, bu konudaki şüpheler tam olarak giderilmiş değil…!
College London’dan (İngiltere) bir grup araştırmacı, Mpemba Etkisini doğrulamak için yaptıkları ölçümlerde bu etkinin varlığını doğrulayamamışlar…!
Bu haberin yazarı, esas meselenin “su”da olduğunu söylüyor… Geçen bunca yıla rağmen, özellikleri yeterince anlaşılamamış görünen “su”da…!
Yararlanılan Kaynaklar:
http://www.terradaily.com/reports/Why_does_hot_water_freeze_faster_than_cold_water_999.html
One thought on “Neden sıcak su soğuk sudan daha çabuk donar…? ( Why does hot water freeze faster than cold water…?)”
Yorumlar kapalı.