Süpernovanın Keck Teleskobuyla alınan kızılötesi (sağdaki) ve Hubble Teleskobuyla alınan görüntüleri.
(Kaynak: NASA/ESA/Hubble & W. M. Keck Observatory/syfy.com)
“Gravitasyon odaklaması” ( gravitational lensing ) uzayda bazı fiziki gerçekleri farklı şekilde görmemizi sağlayan, biri dört gösterebilen bir olay… !
Bu sitede daha önce de sözedildiği üzere, gravitasyonel odaklama (veya gravitasyon odaklaması…) ışığın büyük kütleli cisimler tarafından yolundan saptırılması olayı… Bu olay sonunda ortaya çıkan odaklanmış , gerçekte deforme edilerek görünür hale getirilmiş görüntüler de bu fiziki olayın ürünleri…
Uzayda yeni bir öte-gezegen (exoplanet) ararken, karşınıza dört tanesinin bir anda çıktığını düşünün… (Birinde oturun, diğer üçünü kiraya verin…!)
Kötü astronom Phil Plait, syfy.com da 29 kasım 2017 tarihinde yayımlanan yazısında böyle bir “dörtlü”yü tanıtmış…
Süpernovaların “yıldız patlaması kalıntıları” olduğunu artık biliyoruz… Gökadalar gibi büyük kütleli uzay cisimlerinin de ışığı bir büyüteç olarak saptırdığını… Gökadalar, ışığı bu saptırma / odaklama sürecinde, arka planda kalan gerçek bir süpernovanın görüntüsünü dörde katlayabilir… Tavandaki elektrik ampulüne kırık bir cam arkasından baktığımızda, onu dört ayrı ampul olarak görmemiz gibi…!
Kökü Einstein’e kadar ulaşan ve ölçümlerle de doğrulanan bu optik-odaklamanın son örneği süpernova “iPTF6geu”…
“Dörde katlanan” bu süpernova çok uzakta… Işığının Dünyaya ulaşması 4.4 milyar yıl sürmüş…! Odaklamayı gerçekleştiren eliptik gökada Dünyadan 2.6 milyar ışık-yılı uzaklıkta…Görüntüde gözlenen ve süpernova görüntülerinin etrafına dizildiği ışık halkası, bu süpernovanın da içinde yer aldığı bir başka “adı-konmamış” gökada…! Bu keşif “iPTF” ( Intermediate Palomar Transient Factory ) projesi kapsamında gerçekleştirildi…
Gravitasyonel olarak odaklanmış süpernova.
(Kaynak: ESA/Hubble, NASA, Sloan Digital Sky Survey, Palomar Observatory/California Institute of Technology/syfy.com)
Astronomlar, odaklayan gökadanın süpernovanın ışığını elli kat güçlendirerek, görünmesini kolaylaştırdığını söylüyor… (Odaklayan gökadanın homojen bir yapıda olmaması sebebiyle, süpernova görüntüleri farklı büyüklükte-parlaklıkta gerçekleşmiş…)
Uzay meraklılarının önüne gelen bu görüntüler astrofizik, nükleer fizik, yıldız dinamiği, görecelik teorisi, optik, roket bilimi ve mühendislik gibi birçok sahada çalışan insanların eseri…!
Bu fotoğraflara bakarken, bunlar hatırlanmalı ve bu görüntülerin kıymeti anlaşılmalı…!
Yararlanılan Kaynaklar:
http://www.syfy.com/syfywire/gravity-warps-a-supernova-into-a-quadruple-play
One thought on “Uzayda “bir”… “dört” olarak görünebilir mi…? (Gravity’s quadruple play…!)”
Yorumlar kapalı.