TAM Kazası krokisi.
(Kaynak: Wikipedia)
“TAM Havayolları”nın (TAM Airlines) Airbus 320-233 tipindeki bir uçağı, 17 Temmuz 2007 tarihinde, inişte pistten çıkmıştı…!
Brezilya’nın “Congonhas-São Paulo” Havaalanında meydana gelen bu kazada, uçaktaki 187 yolcu ve mürettebatın tamamı ile, yerdeki 12 kişi hayatını kaybetti… (Uçak kazaları, sadece, havadakileri tehlikeye atmıyor…!)
Uçak Porto Alegre’den São Paulo’ya düzenli seferler yapmaktaydı… Orta şiddette yağışın sürdüğü bir ortamda yapılan inişte, pist üzerinde tutulamayan uçak, pistten çıkarak, yakındaki bir binaya çarptı… Sonuç… olabileceklerin en kötüsü…!
Kaza İnceleme Raporu 2009’da yayımlandı… Rapora göre, bu kaza Pilotların hatasından kaynaklanmıştı…!
Bu kaza öncesinde, bu uçağının sağ motorunun “hava freni” (thrust reverser), bir arıza sebebiyle, kullanılamaz durumdaydı ve Pilotlar bu durumdan haberdardı…!
Yine rapora göre, uçuş ekibi “fazlasıyla” tecrübeliydi… Uçak iniş noktasına normal bir iniş yaptıktan sonra, beklendiği şekilde yavaşlamadı… Pist sonunda, saatte 170 km hızla ve sola kaçışla pisti terketti, yakındaki karayolunu geçti ve dört katlı bir depoya (warehouse) çarptı…
Yeni bakım görmüş pistte, tekerleklerin suda kaymasını (hydroplaning) önleyecek drenaj kanalları (water-channeling grooves) henüz açılmamıştı… İniş yapılan bu pist nisbeten kısa bir pistti… Şüphesiz, Pilotlar bu durumdan da haberdardı…
Uçuş Veri Kaydedicisinde ( Flight Data Recorder-FDR ) kayıtlı bilgilere göre, uçağın piste temasından önce, her iki motor freni de “tırmanma” (CL-Climb) pozisyonunda, gazkolları “autothrottle” (otomatik olarak gaz açma) modundaydı…! Yere temastan iki saniye önce, kokpitte sesle, “Gazı Kes”…”Gazı Kes”…( Retard…Retard…) ikazı duyulmuştu…! Pilotlar bu Gaz Kesme kumandasını vermiş olsa, “Otomatik Gaz Açma Sistemi” (Aututhrottle) devreden çıkarılmış olacaktı…
Yere temas anında kanatlardaki “Sürat Freni”ni (Spoiler) uçağın yere temasına bağlı olarak, otomatik olarak açılacağı, “armed” pozisyondaydı…(Spoiler’lerin otomatik olarak açılabilmesi için, ayrıca, Gazkollarının da rölantide veya rölantiye yakın bir pozisyonda olması gerekmekte…)
FDR kaydına göre, kokpitte duyulan sesli ikazdan hemen sonra Pilot sol gazkolunu gaz kesme pozisyonuna çekmiş…Ancak, sağ gazkolu “CL” pozisyonunda bırakılmış… !
Bu noktada, Pilotların sağ motorun gazkolunun otomatik olarak geri çekildiğini düşünmüş olma olasılığı mevcut… Raporda bu husus da vurgulanmış…
Sonuç olarak…sol motor frenleme yaparken, sağ motur “tırmanma-gücü” pozisyonunda… Uçağın pisti katetmesi ve sola kaçması kaçınılmaz…!
Bu arada, uçak imalatçısının farklı gazkolu pozisyonu ikazı için uçaklarda uygulanmasını önerdiği bir tadilatı uçak işletmecisinin kabul etmemiş olduğu da… raporda belirtilmiş…!
2007’den… 2018’e kadar epey bir zaman geçmiş olmasına rağmen benzer kazalar meydana gelmeye devam etmekte…!
Trabzon kazasını inceleyenlerin bu kazayı da hatırlamalarında fayda var…
Trabzon kazasını yaşayanlar gerçekten şanslıymış…
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.wikiwand.com/en/TAM_Airlines_Flight_3054
