Kuark Yıldızı (temsili)
(Kaynak: NASA/Goddard Space Flight Center/space.com)
Ohio Devlet Üniversitesindeki COSI bilim merkezinin baş bilim insanı olan, astrofizikçi Paul Sutter bu sorunun cevabını vermiş… Space.com’da 19 Şubat 2018 tarihinde yayımlanan yazısında…
Geceleri gökyüzünde gözlenen yıldızlar, bir şekilde, Güneş benzeri (Güneşle kıyaslanabilir) yıldızlar… Dünyaya yakınlığına bağlı olarak, çıplak gözle görülebilen (çok büyük oranı ise görünemeyen), Güneşten küçük olabildiği gibi, binlerce kat büyüğü de olabilen yıldızlar…
Bu yıldızlara, daha sonra “Nötron Yıldızları” eklendi… Adından da anlaşılacağı gibi, sadece nötronların bir araya gelmesiyle / getirilmesiyle oluşan yıldızlar…!
Astrofizikçiler, bir Nötron Yıldızının Güneşten daha büyük bir kütleye sahip olabilirken, çapının bir şehrin sınırları içine sığabilecek kadar küçük olması gerektiğini ileri sürmekte…! (Şehir derken, fazla büyük olmayan bir şehir kastediliyor…)
Son dönemde “Kuark Yıldızları”ndan bahsedilmeye başlandı… Bu (olası) yıldızların çok daha yoğun, dolayısıyla çaplarının çok daha küçük olabileceği söylenmekte…
“Kuark”lar, atom çekirdeklerinde mevcut olan proton ve nötronların yapıtaşı olan, çok daha küçük atom-altı parçacıklar…
Yıldızlar da dahil olmak üzere, Evrendeki tüm madde / maddesel şeylerin yapısını iki grup parçacık oluşturmakta… Bunlardan birincisi Elektronun ve Kuark’ın dahil olduğu Fermiyon grubu… Diğeri ise Foton’un (ışık taneciğinin) dahil olduğu Bozon grubu… Bu iki grubu birbirinden ayıran temel özellik, “kuantum durumları” (quantum state) birleştirilmek istendiğinde gösterdikleri davranış… (Burada, “kuantum durumu” ile parçacığın enerji seviyesi, açısal momentumu, eksenel dönme yönü,… kastedilmekte…)
Fermiyonlar, bozonlardan farklı olarak, aynı kuantum durumunda bulunamayan (tutulamayan) parçacıklar… Dolaysıyla, mutlak sıfır noktasına soğutulabilseler bile, enerjileri hiçbir şartta sıfırlanamayan parçacıklar… Sıkıştırıldıklarında, buna basınç olarak direnç gösteren parçacıklar…
Yine de, bazı durumlarda bu direnç kırılabilmekte… Bunun örneği Beyaz Cüce’lerde (White Dwarf) yaşanmakta… Bir yıldızın “ikinci yaşamı” olarak adlandırdığımız Beyaz Cücenin kütlesinin Güneşin kütlesinin yüzde yüzkırkını aştığı durumlarda, elektron direnci kırılarak, Beyaz Cüce merkezine doğru çöker… Sıkıştırılan elektronlar protonların içine gömülerek, onları nötronlara dönüştürürler…!
Esas olarak, sıkıştırılmış nötronlardan oluşan, çapı küçük bir şehirden daha büyük olmayan, bir yıldız…”Nötron Yıldızı”…!
Protonlar gibi, nötronlar da Kuark’lardan oluşmakta… Bilim insanları, tek başına gözlenemedikleri için Kuark’ları yeterince tanımlayamamakta… Onların grup halindeki davranışlarını inceleyebilmekte…
Yine de, (olası) bir Kuark Yıldızı’nın çok güçlü manyetik alanının mevcut olacağı varsayılmakta… Bir başka görüşe göre, Nötron Yıldızının çekirdeğinin Kuark’lardan oluşuyor olabileceğini ileri sürenler de mevcut…!
Yararlanılan Kaynaklar:
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.