ATR-72 enkaz mahalli.
İran’ın Aseman Havayollarına ait bir ATR-72-212 tipi yolcu uçağı, 18 Şubat 2018 tarihinde dağa çarpmış, meydana gelen bu kazada 66 kişi hayatını kaybetmişti…
Detayları bu sitede açıklanan bu kazanın “Ön İnceleme Raporu” (Preliminary Investigation Report) yayımlandı…
Simon Hradecky, avherald.com’da, 12 Mart 2018 tarihinde yayımlanan yazısında bu bilgileri sağladı…
EP-3704 uçuş numaralı uçak, Tahran’ın Mehrabad Havaalanından Yasuj Havaalanına gitmekteydi…
Uçak, Yasuj yakınındaki Dena Dağı’nın 4000 metre kadar yükseklikteki bir yamacına çarptı…
Enkazdan bulunan Uçuş Veri Kaydedicilerinin (Flight data Recorder) veri indirme (download) çalışmaları Fransa’da gerçekleştirildi…
Kaza İnceleme Heyeti, Ön Raporunu 11 Mart 2018 tarihinde yayımladı… Bu rapora göre olaylar dizisi şöyle gelişti:
- Pilotlar Yasuj Kulesiyle temas ettikten sonra otopilotu 15000 fite ayarladı. (Otopilot uçağı 15000 fite alçaltacak.)
- Uçak 15600 fite alçalırken, pilotlar uçağın “buz-önleme/giderme sistemi”ni çalıştırdı.
- Otopilot uçağı 15000 fite indirerek düz uçuşa geçirdi…
- Pilotlar bir dakika kadar süreyle bu yükseklikte uçuşu sürdürdü…
- Takiben, gazkolunu Rölantiye (Idle) çekerek uçağın hızını azaltmaya başladılar…Hız 200 KIAS’a düşerken, Hücum Açısı (Angle of Attack) da artmaya başladı…Motor devri az miktarda yükseltildi… (Hücum açısı artışını engellemek için olsa gerek …)
- Uçağın hızı azalmaya devam ederek, 129 KIAS’a kadar düştü… (Uçağın minimum manevra hızı 132 KIAS …!)
- Bu anda, uçağın burnu 15 derece yukarıda, motor devri %67 tork değerinde…
- Pilotlar uçağın “hedef yükseklik” değerini 14000 fite ayarladı… Dakikada 600 fit ile alçalmaya devam ettiler …
- Uçağın hızı 117 KIAS’a düşerken, Stol İkazı Sistemi (Stall Warning System) devreye girdi… (Pilotlara,…”uçak düşüyor”…ikazı…!)
- Pilotlar otopilotu devreden çıkardı (kumandayı ele aldı), uçak sola 20 derece yatış yaptı… (Tipik, stola giren uçak davranışı…!) Uçağın burnu 9 derece burun aşağı pozisyonda…
- Uçak 14200 fite alçalırken, hızı 137 KIAS’ye yükseldi… Pilotlar otopilotu tekrar devreye soktu… (Uçak otopilot kontrolunda uçuyor…)
- Uçak bu defa, 12 derece burun aşağı pozisyonda, sağa 12 derece yatışta…
- Bu defa, “Yere Yakınlık İkaz Sistemi” (Ground Proximity Warning System-GPWS) devreye girdi / ikaz verdi… Pilotlara, “Önünde Arazi var (çarpacaksın) ! Yukarı Çek” ikazı…
- Bu ikaz, uçak yamaca çarpıncaya kadar, 12 saniye boyunca devam etti ..!
Çarpma noktası.
Kaza İnceleme Heyeti, Ön Raporunda, uçakta bu kazaya sebep olacak herhangi bir sistem arızasının mevcut olmadığının belirlendiğini söylemiş… Bu rapora göre, pilotlar, havanın sisli olması sebebiyle, çarpma anından iki saniye öncesine kadar, önlerinde dağ olduğunu farkedememiş…! (Dağlardan yeterli mesafe uzakta olduklarını düşünmüş olmalılar…) Son anda, çarpışmayı önlemek için uçağı ani olarak sola yatırsalar da, bu kaçınılamaz sonucu değiştirmemiş…!
Rapora göre, pilotlar, Uçuş Planına göre 17000 fit yüksekliği korumaları gerekirken, uçuş kurallarına aykırı olarak, önce 15000 fite, sonra da 14000 fite alçalmışlar…!
Pilotlar, Yasuj Kulesinden aldıkları hava durumu raporunda, bölgedeki bulut yüksekliğinin 15000 fit olduğunu öğrenmelerine ve bu durumda Yasuj Havaalanına inmeye kalkışmalarının yasak olduğunu bilmelerine rağmen, yedek meydan olarak belirlenmiş olan Shiraz veya Isfahan’a yönelmek (divert) yerine, Yasuj’a yaklaşmada ısrar etmişler…!
*
Bu sitede, sadece “yer-uçuş emniyeti”ne katkıda bulunmak amacıyle, ders alınacak kazaları konu ederken bazı görüşlerimizi de ifade etmekteyiz… Neticede, gerek tasarımcılar, gerek imalatçılar, gerek sertifikasyoncular, gerek bakımcılar, gerek havayolu işletmecileri ve gerekse uçucular “bizler de hata yapabiliriz …ve yapmaktayız…” diyemediği sürece, havacılık teknolojileri ne kadar gelişirse gelişsin, kazalar meydana gelmeye devam edecektir…
Daha bir ay kadar önce meydana gelmiş bir kaza hakkında bu kadar detaylı bilgilere sahip olabilmemiz, birçok diğer ülke gibi, İran’ın, diğer birçok uygulamaları yüzünden beğenmediğimiz İran’ın, bu konuda açık bir politika izleyebilmesinin sonucu…!
“Darısı”, bu noktaya henüz gelemeyenlerin başına…!
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.