Yere çarpma öncesi uçuş.
Havacılıkta kalite sanılandan çok daha mı düşük…?
Aşağıdaki kazada bunu sorgulayacağız…
Son uçak kazası 12 Mart 2018 tarihinde Nepal’in başkenti Kathmandu yakınındaki Tribhuvan Uluslararası Havaalanında (Tribhuvan International Airport ) meydana geldi…
US-Banghla Firmasına ait, DH8D-400 tipi bir yolcu uçağı (Uçuş No.: BS-211), pistin yakınına, akıllara durgunluk verecek şekilde, düştü…!
Simon Hradecky’in avherald.com’daki 12 Mart 2018 tarihinde yayımlanan ve takiben güncellenen haberinde, Dhaka (Bangladesh)’dan Kathmandu’ya gelmekte olan uçağın içinde bulunan yolcu ve uçuş ekibinden ellisi bu kazada hayatını kaybetti…! onsekiz kişi kurtuldu…Uçağın pilotları da hayatını kaybedenlerin arasındaydı…
Kazadan sonra, pilotların Uçuş Kulesindeki görevlilerle yaptığı konuşmalar (You Tube’de mevcut) dinlendiğinde, bu kazanın meydana gelmesi için sanki, herkes elinden geleni yapmış görünmekte…!
Daha ileri gitmeden belirtelim. Kazanın meydana geldiği sırada havaalanı civarındaki hava biraz sisli… Pilotların pisti görebilmeleri için, havaalanına epey yaklaşmaları gerekmiş…
Bir başka husus, pistbaşı numaraları… “02” ve “20”… Pist (Pistbaşı) numaraları inecek uçağın / pistin kuzey yönüyle yapacağı açıyı gösterir… Kısaca, tam kuzeye bakan pistin numarası “0” veya “360”dır. Sayıyı küçültmek için, son basamak atılarak, ilk iki basamak kullanılır… Yani, “360” yerine “36”… (İnişe göre, pist istikameti tam kuzeye yönelmiş…demek…)
Meydana gelen bu kaza üzerine kaynak sitedeki habere yorum yazan bazlı havacılık meraklıları, pistlere verilen bu numaraların, zaman zaman iletişim güçlüğüne sebep olduğunu, bu sebeple, 02 / 20, 13 / 31,… gibi numaralandırmaların kullanılmaması gerektiğini ifade etmiş…
Pilotlar, muhtemelen, “02” numaralı olarak değerlendirerek, “20” numaralı pistbaşını sağdan karşılamak için, sola manevra yapıyor… Bu durum, “02” numaralı pistbaşına yaklaşmakta olan diğer uçak “Buddha” için bir risk oluşturuyor…
Bu durumu izleyen Kule, Dash8’e, pistin sağında kalarak uçuşunu sürdürmesini, “20” numaralı piste (pistbaşına) iniş yapmamasını ikaz ediyor…!
Önceki uçak olan “Buddha”nın inişini takiben Kule, Dash8’e “20” numaralı piste (pist numarasını, muhtemelen hatalı söyleyerek) iniş izni veriyor…! Pilotun “pisti göremediğini beyanı” üzerine Kule, iniş iznini pist “02” olarak değiştiriyor… (Pist “02”nin inişlerde sıkça kullanılan yön olduğu anlaşılıyor…)
Pilotlar, takiben, “02” numaralı pistbaşını gördüğünü beyan ediyor… Ancak, gerçekte neyi gördüğü hususu biraz karanlık….; pisti çapraz kesen servis yolunu görmüş olmaları olası… (Havaalanını bilenler bu servis yolunun neredeyse bir pist kadar geniş olduğunu söylüyor…! Yine de, başında ve sonunda tesisler/park etmiş uçaklar bulunan, nisbeten, kısa bir yol…)
Bu konuşmadan hemen sonra da uçak pistle servis yolu arasında kalan bölgede yere çarpıyor…!
You Tube’de mevcut olan Pilot-Kule konuşma kaydı dinlendiğinde, öncelikle Uçuş Kulesinde görev yapan ve konuşmalara sonradan dahil olan bir görevlinin pist numaralarını sıkça karıştırdığı anlaşılıyor…!
Buna, Kule ile iletişimde sonradan giren Kaptan Pilotun fazla rehavet içindeki konuşmaları, pist (pistbaşı) numaralarını onun da karıştırıyor görünmesi… olayın vehametini daha da arttırmış…!
Meydana gelen bu kazadan sonra açıklama yapan Havayolu Firması, pilotunun bu havaalanına iniş konusunda yeterince tecrübeli olduğunu beyan etmiş… Uçuş (iniş) kayıtlarına bakılırsa, bu iddia (mehtemelen) doğrulanacaktır… Ancak, yaşanan olay hiç de bu durumu doğrulamıyor…! Çok iniş yapmak çok usta olmayı sağlamamış…! Bırakın piste ters yönde inmeyi, pilotlar piste inmeyi başaramadı…!
Bu noktada pistin durumunu biraz yakından tekrar bakmak gerek… Uçağın son bir dakikalık uçuş rotasına bakılırsa, pilotlar, adeta, piste değil, ana pisti çapraz kesen “servis yolu”na inmeye kalkmış…!
Bu kazaya katkıda bulunmuş gibi görünen bir başka husus, bu uçağa iniş izni verildiği anda, öndeki başka bir uçağın iniş yapmakta olması… Ayrıca, bu uçağın (mesafe olarak) hemen arkasında olan bir üçüncü uçağın da, iniş izni için Kuleyle konuşma yapmaya başlaması… (Şüphesiz pilotlar, “peşpeşe inişlere” yeterince alışık olmalıydı…!)
Bu noktada, gerek Kuledeki görevlinin ve gerekse pilotların dikkatleri biraz dağılmış görünüyor…
Telsiz konuşmalarında dikkatimizi çeken bir başka husus, Kuledeki görevlinin İngilizceyi, kaçınılamaz olarak, aksanlı konuşması… Bu konuşmasını gereksiz bir şekilde hızlı yapınca, pilotlarla iletişimi daha da zorlaşmış görünüyor…!
Kule konuşma kaydından anlaşıldığı kadarıyla, Kule görevlisi, uçak yakına gelene kadar, yaklaşmakta olan uçağı göremiyor… Bunda sisin etkisinin olduğu muhakkak… Yine de, uçağı görmek için yeterli gayreti göstermemiş de olabilir…
Şüphesiz, Kaza İnceleme Heyeti bu kazanın nasıl meydana geldiğini ve bu kazaya nelerin katkıda bulunduğunu, Uçuş Veri Kaydedicileri ve Kule Konuşma kaydını da detaylı inceledikten sonra, çok daha sağlıklı olarak belirleyecektir… Bu kayıt cihazları enkazdan bulunmuş…
Yine de, bu uçağın yaklaşmasını yeteri kadar yakından izlemediğini değerlendirdiğimiz Kule personelinin, biraz da geç kalarak verdiği “tartışmaya açık” “sola dön” talimatının pilotların yaşadığı “kafa karışıklığı”nı daha da derinleştirdiği düşüncesindeyiz…
Neticede, uçak, önünde bir pist mevcut olmadan… alçalmayı sürdürüyor…!
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.