Jüpiterin uydusu Io.
(Kaynak: NASA / JPL-Caltech / SwRI / ASI / INAF /JIRAM / Roman Tkachenko/universetoday.com)
Io, Jüpiterin dört büyük uydusundan en yakında dolananı…
Kızılötesi ışık görüntüsünde Io, adeta, pişmekte olan bir pizza görünümünde…!
Bu gök cisminin yüzeyinde aktif volkanların mevcut olduğu, uydunun 1979’da, Voyager 1 aracıyla alınan görüntülerinden, NASA’daki bilim insanı Linda Marabito tarafından belirlenmişti…
Voyager araştırma ekibi, Io görüntüsünde gözlenen kabartının gerçekte, 300 kilometre kadar yüksekliğe ulaşan gaz/toz püskürmesi olduğu sonucuna vardı… Bu, Dünya dışında bir gök cisminde aktif volkanın ilk belirlenmesiydi…!
Halen, Jüpiterin yörüngesinde dolanmakta olan JUNO aracı, yakın geçmişte, kameralarını Io’ya da çevirdi…
Amatör astronom Bob King’in universetoday.com’da, 10 Nisan 2018 tarihinde yayımlanan yazısında, Io’nun yeni görüntüleri yorumlanmış…
Araştırmacılar, Io yüzeyindeki volkanların 130 kadarını belirledi… Yüzeydeki toplam volkan sayısının 400 kadar olduğu tahmin ediliyor…
Io’nun yüzeyinde biriken sülfürlü madde onun farklı renklerde görünmesine sebep olmakta… Yakın geçmişteki volkanik aktiviteler ise siyah lekeler olarak görünmekte…
Yapılan ölçümlerde, Io volkanı sıcaklığının 1300 santigrad dereceye kadar yüksek olabildiği belirlendi…
Araştırmacılar, Jüpiterin büyük uyduları Europa ve Ganymede’in Io üzerine uyguladıkları gravitasyon kuvveti ( gravity tug ) ve bu gökcisminin dolandığı eliptik yörünge sebebiyle, Jüpiter’in uyguladığı değişken gravitasyon kuvvetinin, bu gök cisminde ortaya çıkan iç sürtünmeleri ve sonunda iç-ısınmayı artırdığını söylüyor… Kısaca, Io’nun volkanları Güneş ışınlarının ısıtması sebebiyle değil…
Bir gün Io’ya gidecek uzay insanlarının beraberinde mangal ve uyku tulumu taşımaları gerekmeyecek… E, tabi, biraz sülfür kokusuna da katlanmaları gerekecek…!
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.universetoday.com/138990/io-afire-with-volcanoes-under-junos-gaze/
