“Ay  Tozu”  uzay  insanlarında  DNA  hasarına  yol  açabilir…! ( “Moon Dust” could  give  astronauts permanent DNA damage…!)

Ay  yüzeyi  toz  tabakasıyla  kaplı.

(Kaynak: NASA / space.com)

Brandon Specktor’ın livescience.com’da  17  Mayıs 2018  tarihinde  yayımlanan  haberine  göre, Ay  Tozu  DNA  hasarına yol  açabilir…!

Apollo 17 astronotu Harrison  Schmitt, 1972’de  Ay’a  gittiğinde, Komuta  Modülünde görev  yaparken, beklenmedik  şekilde  hapşırık  nöbetine  yakalandı… Schmitt,  Ay  yüzeyine  inen  astronotların  Komuta  Modülüne  getirdiği  Ay  Tozundan  bir  parçayı  kazaen  solumuştu… Takiben  de, “Ay  saman  nezlesi” (Lunar  hay  fever)  adı  verilen  nezleye  yakalandı…!  Gözleri sulandı…boğazı  tahriş  oldu…hapşırma  nöbeti  başladı…  Bunların  sebebi  allerji değildi…!

Araştırmacılar, sivri  uçlu  Ay  tozlarının uzay  insanları  için  ciddi  sağlık  riski  oluşturduğunu  düşünüyor…

“Journal  Geohealth”ın  Nisan  sayısında  yayımlanan  bu  araştırma  sonuçlarına  göre, gerçekleştirilen  laboratuvar  testlerinde, bir  spatül  dolusu  Ay  tozunun  maruz kalan  akciğer  ve  beyin  hücrelerinin  yüzde  doksanını  öldürmeye  yeteceği  belirlendi…!

Apollo  Ay  yolculuklarında  anlaşıldı  ki, Ay  tozu  Dünyadaki  tozdan  farklı…  Öncelikle,  keskin  uçlu…

Ay  yüzeyinde  rüzgar  esmediğinden, Ay  tozunun  başlangıçta  mevcut  olan  sivri  uçları  aşınamaz  ve  bu  halini  korur…  Bu  toz, akciğerlerin  içine çekildiğinde, hücrelere  nüfuz  edebilir…

Buna  ilave  olarak,  Ay  tozu, göktaşlarıyla  sürekli  olarak  bombalanan  Ay  yüzeyinde  oluşan  statik  elektrik  sebebiyle  elektrikle  yüklenebilir… Ay  yüzeyinde  oluşan  bu  elektrik  yükü  parçacıkların yüzeyin  yukarısında asılı  kalmasına (levitation)  yol  açar…

Astronotların  uzay  giysilerinin   her  tarafına  bulaşabilen  bu  toz, uzay  aracının  içine  kolayca  taşınabilir…ve, uzay  giysilerinin  giyilmediği  araç-içi  ortamda kolayca  solunabilir…

Diğer  taraftan  NASA, Ay  Tozu  başta  olmak  üzere, uzaya  gönderilecek  kişileri  uzay  tozundan  koruyabilmek  için  de  araştırmalar  yapmakta… Bunlardan  biri, astronotların  toz  açısından  hassas  bölgelerinin Elektrodinamik  Toz  Kalkanı ( Electrodynamic Dust Shield, EDS  )  ile  korunması…Tozun  elektrik  yüklü  panellerle  uzaklaştırılması  yöntemi…

Bu  paneller  halen Uluslararası  Uzay  İstasyonunda  denenmekte…

 

 

Yararlanılan  Kaynaklar:

https://www.livescience.com/62590-moon-dust-bad-lungs-brain.html