IceCube ve nötrino kaynağı Blazer (Temsili)
(Kaynak: IceCube/NSF/astronomy.com)
Nötrinolar, Evrenin henüz yeterince anlaşılamayan, belirlenmesi zor olan, çok yüksek enerjili parçacıkları.
Michelle Hampson’un astronomy.com’da 12 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanan haberine göre, yeni bir nötrinonon kaynağı belirlendi.
Bilim insanları bugüne kadar Nötrino üreticisi olarak Güneşi ve Süpernova patlamalarını (Süpernova 1987) belirlemişti. Yeni kaynak bir “Blazar”, devasa bir gökada merkezinde yer alan yine devasa bir aktif kara delik.
Merkezinde büyük bir kara delik olan dev bir gökadadan (blazar) dört milyar yıl önce, ışık hızına yakın bir hızda fırlatılan bir nötrino, Eylül 2017’de, Antartika’da bulunan Nötrino Dedektörü IceCube tarafından belirlenmişti.
Bir nötrino buz kütlesine (içindeki atoma) çarptığında mavi renkte bir ışımaya yol açar. Dedektörler de bu ışımayı kaydeder !
Araştırmacılar, Dünyaya ulaşan bu nötrinonun çok büyük kütleli bir kara delik tarafından fırlatıldığını düşünüyor. Bu durumda, kara delikler nötrino üreticisi olarak belirlenen yeni kaynaklar.
Bilim insanları gökada merkezindeki çok büyük kara deliklerin yutmaya çalıştıkları madde fazla gelince parçacık jeti fışkırdıklarını ileri sürmekte. Şüphesiz, bu parçacık jetleri kara deliklerin içinden değil, ağzının yakın çevresinden tetiklenmekte. Bu kozmik ışın jetleri de nötrino oluşumunu tetiklemekte.
Araştırmacılara göre, 22 Eylül 2017’de Antartikaya ulaşan bir nötrino uygun bir açıyla çarptığı bir buz kristalinde, bir atom-altı parçacık olan “muon”un doğmasını tetikledi. Bu çarpışma sürecinde açığa çıkan mavi ışıma IceCube’nin buz kütlesi içine gömülü 5160 dedektöründen biri tarafından belirlendi. Belirlenen bu nötrino, Güneşin ürettiği nötrinolardan üçyüzmilyon kat daha fazla enerjiye sahipti !
Araştırmacılar, bu nötrinonun “blazar” TXS 0506+056’dan geldiğini belirlediler.
Birbiriyle organize çalışan araştırma gruplarından, Kanarya Adalarındaki MAGIC Teleskobunu kullanan araştırmacılar, bu olası nötrino kaynağının aynı zamanda x-ışını, gama ışını radyo dalgaları ve optik ışık yayımladığını belirlediler.
Yararlanılan Kaynaklar
