Hibonit kristali ve Güneş Sistemi diski (temsili).
(Kaynak: Field Museum, University of Chicago, NASA, ESA, and E. Feild (STSCL)/discover.com)
Erika K. Carlson’un Discover.com’da 30 Temmuz 2018’de yayımlanan haberine göre, araştırmacılar, Dünyadan daha yaşlı meteorit kristalleri belirlediler.
Güneşin, Dünyanın oluşumundan önceki dönemde, çok daha aktif olduğu biliniyor. Bilim insanları, Dünyaya 1969 yılında düşen Murchison göktaşı üzerinde uzun zamandan beri araştırmalar yapmakta. Bu göktaşı parçaları içinde mevcut olan kristal ‘hibonit’ (hibonite) üzerinde gerçekleştirilen araştırmada, bu kristalin Güneş sisteminde oluşan en eski (en yaşlı, 4.5 milyar yıldan daha yaşlı) madde olabileceği sonucuna varıldı.
Bu kristalin içinde çok miktarda mevcut olduğu belirlenen helyum ve neon atomlarının (henüz çocukluk döneminde olan) Güneşin yüksek enerjili parçalarının yoğun bombardımanı altında oluşmuş olabileceği düşünülüyor. Bu araştırmanın sonuçları Nature Astronomy’de Temmuz sonunda yayımlandı.
Astronomlar inceledikleri genç yıldızların daha yaşlı olanlara kıyasla çok daha aktif olduğunu ve çevresine, çok daha yoğun bir şekilde, yüksek-enerjili parçacık yaydıklarını bilmekte.
Astronomlar Güneşin de böyle bir ‘yüksek-enerjili dönem’ yaşayıp yaşamadığını göktaşlarının içindeki reaksiyon izlerini araştırarak belirlemeye çalışmakta. Bu yeni bulunan hibonit kristali bugüne kadar bu konuda bulunan en kuvvetli delili oluşturmakta.
Soy gazlardan olan helyum ve neon, normal şartlarda, kimyasal bağlar oluşturmamakta.
Araştırmacılara göre, kalsiyum ve alüminyum başta olmak üzere birçok elementten oluşan hibonit kristali nin atomlarına yüksek enerjili parçacıklar çarptığında, helyum ve neon gibi daha küçük atomlara bölünür. Hibonit kristalinin içinde belirlenen helyum ve neon atomlarının böyle bir çarpışma süreci sonunda açığa çıkmış olmaları gerekir. Araştırmacıların meteorit içindeki diğer taneciklerde yüksek-enerjili parçacıkla çarpışma etkilerini görememeleri sebebiyle, hibonitte belirlenen durumun çok eski zamanlarda, henüz madde parçacıklarının birbirleriyle birleşme ve taşlaşma süreci yaşamadan oluşmuş olması gerektirdiğini düşünmekte.
Mikrometrik boyutta Hibonit kristali
(Kaynak: Andy Davis, University of Chicago/discover.com)
Yararlanılan Kaynaklar:
