Marsta yer sarsıntısı ve heyelanlar…! ( Landslides on Mars spotted…! )
InSight (sismometre solda.) (Temsili)
Marsın kurak bir gezegen olduğu biliniyor. Buz katmanları mevcut olsa da, bunlardan, kutup şapkalarının dışındakiler Mars yüzeyinin altında. Bir kısmı yüzeyin birkaç santimetre-birkaç metre altında. Mars hakkında diğer bilinen bir başka husus, yüzeyde kraterlerin ve derin vadilerin de mevcut olması.
Kayalık yapıda olan tüm gök cisimlerinde olduğu gibi, Marsta da yer sarsıntıları meydana gelmekte. Araç indirilecek gök cisimlerinde yer sarsıntılarının ne seviyede meydana geldiğinin bilinmesi, indirilecek araçların ve (olası) uzay insanlarının güvenliği açısından çok önemli.
Hiç kimse, beklenmedik bir anda oluşacak bir yer sarsıntısı sonunda açılacak bir yarığa uzay aracının (ve içindekilerin) düşmesini istemez !
Bu sebeple, indirilen araçlarla taşınan sismometrelerle, üzerine inilen gök cisimlerinde yaşanan yer sarsıntıları belirlenmeye çalışılmakta.
NASA’nın, Marsa 2019 başında indirmeyi başardığı araç ‘InSight’ ile de bir sismometre götürülmüştü. Aracın üzerinden alınarak, yakındaki Mars yüzeyine yerleştirilen bu aracın ilk Mars depremini (Marsquake !) titreşim ve ses olarak kaydettiği 24 Nisan 2019’da duyuruldu.
Marsta heyelan (yuvarlanmakta olan kaya parçaları)
(Kaynak: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona; space.com)
Gezegenbilimciler, gerek Mars ve gerekse Ay’ın, tektonik olarak aktif olmadıkları halde, küresel soğumanın tetiklediği büzülme sebebiyle, yer sarsıntıları oluşturabildiğini söylüyor. Şüphesiz, Mars yüzeyine çarpan göktaşları da sarsıntı tetikleyen kaynaklardan biri.
Marsta ölçülen bu yer sarsıntısı araştırmacıların merakla beklediği kadar büyük boyutta olmasa da, yine de, bu sarsıntının Marsın derinlerinden geldiği belirlenebildi.
Marsta, gerek yer sarsıntılarına ve gerekse mevsimsel ısınmalara (yüzey altı buzu çözülmelerine) bağlı olarak, özellikle krater yamaçlarında heyelanlar oluşmakta. Bu heyelanlar, açığa çıkan farklı koyuluktaki kaya-toprak katmanları sebebiyle, yörüngeden alınan Mars görüntülerinde kolayca belirlenebilmekte.
Böyle bir heyelan, oluşma anında görüntülendi. Meghan Bartels’in space.com’da 24 Nisan 2019’da yayımlanan bir haberinde, NASA’nın yörünge araçlarından biri olan MRO’nun (Mars Reconnaissance Orbiter), Marsın ‘Cerberus Fossae’ bölgesinde oluşan böyle bir heyelanı oluşma anında görüntülediği duyuruldu.
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.sciencealert.com/listen-to-the-audio-of-the-first-quake-recorded-on-mars
NASA Just Recorded a Quake on Mars For The First Time, And The Audio Will Haunt You
https://www.space.com/mars-landslides-cerberus-fossae-nasa-photo.html
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.