Uçağın düşme anı (videodan)
(Kaynak: thelocal.se)
‘GippsAero GA8 Airvan’ tipi küçük bir uçak, 14 Temmuz 2019’da, İsveç’in Ume Nehri içindeki Storsandskär adasına düştü. Havalandığı Umeå Havaalanı pistinden üç kilometre kadar uzağa…
Kaza yeri (x)
Bu kazanın, İsveç’te, son otuz yılda meydana gelen havacılık kazalarının en ölümcülü olduğu söylendi.
Bu kazayı farklı ve daha endişe verici kılan şey, ilk bulgulara göre, uçağın havada parçalanmış olması ! Bunu söyleyen, kazayı incelemeye başlayan İsveç Kaza İnceleme Otoritesi yetkilisi Hans Ytterberg (Director General of the Accident Investigation Board).
Dikkati çeken bir başka husus, pilotun dışında, uçakta bulunan sekiz kişinin de, mahalli bir paraşütçü kulübünün (Umeå Fallskärmsklubb) üyesi paraşütçüler olmaları. Uçak, paraşüt atlayışı için havalanmıştı. Paraşütçülerden ikisi kadındı…
Avustralya imali GippsAero GA8 Airvan
(Paraşütçü eğitiminde yaygın şekilde kullanılmakta.)
Bir başka ilginç husus, bu uçağın ‘Uçuşa Elverişlilik Sertifikası’nın İsveç Ulaştırma Otoritesi’ (Swedish Transport Agency) tarafından, üç hafta kadar önce yenilenmiş olması !
Bu uçakta kaza incelemesini kolaylaştıracak Kokpit Ses Kaydedicisi (CVR) ve/veya Uçuş Veri Kaydedicisi (FDR) mevcut değil. (Bu ekipman, bu sınıf uçaklar için zorunlu değil.) Yine de, kazaya ait bir videodan (ki, bunu evinin önünde oturmakta olan, ondört yaşındaki duyarlı bir gencin çektiği söylenmekte) uçağın, bir patlama-benzeri sesi takiben, ani olarak dalışa geçtiği ve yüksek hızla yere çarptığı anlaşılıyor. Dolayısıyla, uçakta bir CVR mevcut olsaydı, kazanın incelenmesine katkıda bulunması pek beklenemezdi. (Pilotun, o anda, uçağın başına ani olarak gelen ‘şeyi’ bilmesi ve bununla ilgili konuşması pek beklenemez !)
*
Kazanın çok ani olarak gerçekleştiği anlaşılıyor. Aksi doğru olsaydı, sırtında paraşütü takılı paraşütçülerin birçoğunun, kazadan önce uçaktan atlamış olmaları beklenirdi. Video’dan, uçağın dalışa geçtiği anda, paraşüt atlayışı için fazlasıyla yeterli bir yükseklikte olduğu anlaşılıyor. Uçağın ani olarak dalışa geçmiş olması paraşütçülerin atlamalarını, ayrıca, engellemiş olmalı !
*
Meydana gelen bu kazanın incelemesinin bir yıl kadar sürmesi bekleniyor. Yine de, kazanın sebepleri hakkında, kısa bir süre sonra bazı bilgilerin açıklanması da mümkün olabilir.
Şu ana kadar bilinen, uçağın uçuş esnasında parçalanmış olduğu, en azından, uçaktan bir veya daha fazla parçanın kopmuş olduğu… Uçağın düşme şekli dikkate alındığında, kuyruğundan bir parçanın kopmuş olması olası. Uçağın düz uçma kabiliyetini kaybettiği anlaşılıyor.
Basında yer alan ve çekilmiş videodaki-çok net olmayan-görüntülere dayandırılan bir iddiaya göre, uçağın kanat ucundan bir parça kopmuş olabilir. Bu da, uçağın bir spiral hareketiyle dalışa geçmesini sağlayacaktır.
Uçağın mevcut yolcu yükü ve henüz kalkış yapmış olduğu dikkate alındığında, uçuş hızının yapısal dayanım limiti aşmış, yapısal parçalanmanın bu sebeple meydana gelmiş olması pek olası görünmemekte. Ancak, yine videodan göründüğü kadarıyla, bulutlu bir havada uçuş yapılmaktaydı. Bu da, uçulan ortamda, hava içinde uçağı yapısal olarak zorlayacak ani rüzgarların (gust) ortaya çıkmış olmasını akla getirmekte. Böyle bir durumda, uçağın en fazla zorlanacak (narin) kısımları kuyruğu ve kanat uçları olacaktır.
Bunun dışında bir başka (ana) olasılık, uçağın (kuyruk, kanat) yapısında, önceden belirlenememiş çatlakların mevcut olmuş olma durumu. Uçağın yakın zamanda ‘uçabilirlik kontrollarından geçmiş olması’, maalesef, bu olasılığı ortadan kaldırmaz !
Bu kaza üzerine gelişmeleri de takip edeceğiz…
Yararlanılan Kaynaklar.
https://www.thelocal.se/20190715/what-we-know-about-the-fatal-plane-crash-in-northern-sweden-so-far
https://www.theguardian.com/world/2019/jul/15/skydiving-plane-crash-kills-all-nine-on-board
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.