Öte-gezegen  atmosferinde  su  buharı…ne  kadar  önemli ? (Water  vapour  in exoplanet  atmosphere… how  important  is it ?)

K2-18b (temsili)

(Kaynak: ESA/Hubble, M. Kornmesser; space.com)

Araştırmacılar,  11 Eylül 2019’da, öte-gezegen K2-18b’nin atmosferinde  su  buharı  belirlediklerini  duyurdular. Öte  gezegen kodundaki ‘K2’  bu  keşfin  Kepler  aracının  ikinci  safha  araştırmaları  kapsamında  belirlendiğini  göstermekte. (Kepler  aracı, engelli hale  geldikten  sonra, bir  süre, ‘K2’ programı  kapsamında  araştırmalar  gerçekleştirmişti.)

Chelsea Gohd’un  space.com’da 11 Eylül 2019’da  yayımlanan  haberinde, belirlenen  bu  öte-gezegenin    110  ışık  yılı  uzaklıkta  ve  Dünya’nın  iki  katı  kadar  hacimde  ve Dünyanın  sekiz  katı bir  kütleye  sahip  olduğu söylendi. Su  buharının  var  olması  demek, yağmur  bulutlarının  da  varolabilme  olasılığı  demek. Yağmur  varsa, belki, mısır  yetiştiren  de  vardır; hayal  kurmanın  sınırı  yok !

Bu  gezegen 2015’te  keşfedilmişti. Kızıl  cüce (red  dwarf)  bir  yıldızın  sıvı  su  barındırılabilir (habitale)  bölgesinde  dolanmakta.

Araştırmacılar  bu  gezegeni  kapler  verisinden  belirlemiş  olsalar  da, atmosferindeki  su  buharı, Hubble  Uzay  Teleskobuyla 2016-2017  döneminde  toplanan  veriyle  belirlendi.  Bu  gezegen, atmosferinde  su  buharı  belirlenen  en  uzak  ve  en  küçük  gezegen.

Araştırmacılar, bu  gezegenin  atmosferi  mevcut  kayalık  bir  gezegen  olabileceğini,  hatta, yüzeyinin  okyanusla  kaplı  olabileceğini  düşünmekte. (Biz, cüce  gezegen  Ceres  tecrübesinden  sonra, ‘okyanus  bulunma  olasılığına’ biraz  mesafeliyiz !)

Araştırmacılara  göre, keşfedilen  bu  gezegen, Güneş  sistemi  dışında, yaşam  barındırma  olasılığı  en  yüksek  olan  gezegen. Bu  sebeple, bu  haber astronomi  dünyasında biraz  daha  fazla  ses  getirdi.

Bu  keşif, gezegenin yıldızının  önünden  geçişi  (transit) sürecinde, ışık  spektrumu  analizi  ile  belirendi. Yapılan  belirlemeye  göre, gezegenin  atmosferinde onbindebir  ile yüzdeelli  oranında  su, ayrıca, hidrojen  bulunması  olası.

Keşfedilen  gezegen yıldızının  yörüngesini 33  günde  dolanmakta. (Bu, orada yaşayanların  yıllık  izne  çok  sık  çıkacakları, ayrıca,  çok  erken  yaşlanacakları  anlamına  gelir !)  Bu  gezegenin K2-18c  adında  bir  de  kardeşi  var.

Bugünlerde  herkes,  daha  detaylı  araştırma  yapabilmek  için James Webb  Uzay  Teleskobunun (JST) uzaya  yerleştirilmesini  bekliyor.  Umarız  JST  bu  beklenti  yükünün  altından  kalkar !

 

Yararlanılan  Kaynaklar:

https://www.youtube.com/watch?v=EJU-Rj53BQk

https://www.space.com/water-vapor-in-atmosphere-of-alien-planet-k2-18b.html