Mars yolculuğunda da kullanılması düşünülen Orion kapsülü (temsili)
(Kaynak: NASA)
Spacedaily.com’da 19 Kasım 2019’da yayımlanan bir haberde, Mars yolculuğunda uzay insanlarını bekleyen risklere yenilerinin eklendiğinin belirlendiği duyuruldu.
Bilim insanları, gerçekleştirilmesi planlanan uzun uzay yolculuklarında uzay insanların maruz kalabileceği riskleri belirleyebilmek için uzun zamandır çalışmakta ve araştırmalar yapmakta.
Bu kapsamda, Apollo Ay uçuşlarında, Dünya yörüngesinde gerçekleştirilen uçuşlarda ve uzay istasyonlarında (MIR, ISS, …) gerçekleştirilen deney ve ölçümlerle, uzay ortamının insan vücuduna olası tehlikeleri üzerine önemli tespitler yapıldı.
Bugüne kadar gerçekleştirilen araştırmalarda, uzayın neredeyse-ağırlıksız ortamında kas ve kemik zayıflamalarının yanında, uzay insanlarında görme yeteneği azalması, kanser riski gibi birçok risk belirlenmişti.
NASA tarafından, son dönemde, Uluslararası Uzay İstasyonunda (ISS) bir süre geçiren onbir astronot üzerinde gerçekleştirilen bir araştırmada, bu uzay insanlarının altısında, uzaya çıkışını takibeden elli günlük bir sürede, beyinden göğüse inen bir ana kan damarı olan IJV’de (Internal Jugular Vein), kan akışı durması (stagnant) veya ters yönde akış meydana geldiğinin belirlendiği duyuruldu.
Bu araştırmada, astronotlardan birinin uzay uçuşu sebebiyle damar tıkanıklığı (thrombosis) geliştirdiği belirlendi. Bu, uzay insanlarında belirlenen ilk vakaydı. Araştırmacılar, yaşanacak bu gibi rahatsızlıkların, Mars yolculuğu gibi uzun sürecek yolculuklarda ölümcül sonuçlar doğurabileceğini düşünüyor.
Araştırmacılara göre, uzay ortamı, kanın başa doğru kronik akışı ile, doku sıvısı hareketine (tissue fluid shift) yol açmakta.
Michael Stenger (Cardiovascular and Vision Laboratory; NASA’nın Johnson Uzay Merkezi; Houston, ABD), bu bulgunun beklenmedik bir şey olduğunu söyledi.
Yeryüzündeki gravitasyon etkisi kanın vücutta baştan aşağıya doğru çekilmesini sağlarken, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) gibi, uzay etkisi altında olan ortamlarda, süreç farklı işlemekte. Ayrıca, kan akışı problemi belirlenen tek hayati risk değil.
Uzun süreyle maruz kalınacak ağırlıksız ortamların bacaklarda küçülmeye, pompalanan kanın miktarında artışa ve kan plazması hacminde azalmaya yol açabileceği de belirlenmişti.
Birçok uzay insanında kan akışı-ilişkili problemlerin belirlenmiş olması araştırmacıları endişelendirmekte. Uzayda uzun süre kalanlarda kemik yoğunluğunda azalma, gut bakterisinde değişim, beyin üzerine baskı uygulanması gibi durumlarla daha önce karşılanmıştı.
Sonuç olarak, Mars yolculuğu için valiz almayı düşünenlerin bir sonraki ‘indirimli satışları’ beklemelerinde fayda var gibi görünüyor !
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.