Queqiao’nun üzerindeki teleskopik antenin açılışı.
(Kaynak: Marc Klein Wolt/Radboud University; universetoday.com)
Universetoday.com’da, Matt Williams tarafından, 30 Kasım 2019’da yayımlanan haberde, Dünya-Ay sisteminin ‘Lagrange 2 bölgesi’nde ‘halo’ bir yörüngeye (halo orbit) yerleştirilen uydu-teleskobun çalışmaya başladığı duyuruldu.
Hollanda ve Çin’in ortak projesi olan bu uydu (NCLE- Netherlands-China Low Frequency Explorer), Ay yörüngesinde bir yıl kadar dolandıktan ve Ay yüzeyine indirilen Cgang’e-4 aracıyla iltişim sağladıktan sonra, yeni görevi radyo-astronomi için çalışmalarına başlamış oldu.
Bir ‘Queqiao’ haberleşme uydusu üzerine yerleştirilen bu radyo-teleskobun, beşer metre uzunluğunda haberleşme antenleri bulunmakta.
Bu uydu-radyo gözlemevi, Hollanda’nın Radyo Astronomi Enstitüsü ASTRON (Netherlands Institute for Radio Astronomy) ile, Çin Uzay Ajansı (China National Space Agency-CNSA) işbirliği ile hazırlandı.
ASTRON’un radyo-astronomi araştırmalarında uzun bir geçmişi mevcut. Dünyanın en büyük radyo teleskoplarından ve EVN’nin (European Very Long Baseline Interferometry Network) bir parçası olan WSRT’yi (Westerbork Synthesis Radio Telescope) işletmekte.
Bu gözlemevinin (gözlem uydusunun) yerleştirildiği (nokta değil !) bölge, Ay’ın Dünyaya uzak tarafındaki bir bölge. Bu sitede daha önce de açıklandığı üzere, ‘Lagrange’ bölgeleri (Lagrange points) Güneş-Dünya, ya da Dünya-Ay sistemleri gibi, ikili sistemlerin etrafında, uyduların yerleştirilebileceği, gravitasyonel olarak kararlı / dengeli bölgeler. Bu bölgelere yerleştirilecek uydular (veya asteroidler, göktaşları) çok uzun süreyle, ‘hapsedildikleri’ bu bölgelerde, ikili sistemin eksenine dik bir düzlemde varlığını sürdürebilmekte.
Uydunun (halo) yörünge düzlemi Ay’dan 65,000 km uzakta.
Ay’ın bu bölgesine bir uydu yerleştirilme ihtyacı, öncelikle, Ay’ın uzak yüzüne indirilecek araçlarla, Ay’ın küresel engeli aşılarak, Dünya ile iletişim sağlama ihtiyacından doğmuştu; Queqiao öncelikle, Çin’in Ay yüzeyindeki Chang’e-4 (Ocak 2019’da Ay’ın uzak yüzüne, gezgin Yutu ile birlikte indirilmişti.) aracıyla bu iletişimi sağlamada bir röle görevi gördü.
NCLE, bu uydu vasıtasıyla, 21 cm dalgaboyunda ışıma araştırması yapacak. Bu sitede kısa bir süre önce açıklandığı üzere, 21 cm dalgaboyundaki ışımalar evrenin en erken döneminde (Dark Ages, Cosmic Dawn) gerçekleşen nötr hidrojen ışımaları. Kozmik evrimde, ilk yıldızların, ilk gökadaların doğduğu, Kara Madde-Kara Enerji etkileşimlerinin başladığı dönemlerdeki ışımalar.
Evrenin gelişimi.
(Kaynak: NASA/WMAP/Wikipedia Commons/Cherkash; universetoday.com)
Queqiao, Çin’in Ay’a indirdiği araç ile, onun yüzeye bıraktığı gezgin (Rover) aracı ile Dünya arasında doğrudan iletişim sağlamaktaydı.
Bu uydu, ana görevini tamamlamasından sonra, projenin ikinci safhası olarak, CNSA için bir radyo-gözlemevi olarak çalışacak.
Ay’ın 14 gün süren ‘Ay gecesi’ döneminde, Ay’ın Dünyadan ve Güneşten gelen ışığı / elektromanyetik enerjiyi engellemesi sayesinde astronomi gözlemlerinin yapılabilmesi mümkün olur.
Yararlanılan Kaynaklar:
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.