Ay’ın  Lagrange  noktası(!) ne işe yarar…? (How can Lagrange  point  of  the  Moon be used…?)

  

Queqiao’nun  üzerindeki  teleskopik  antenin  açılışı.

(Kaynak: Marc Klein Wolt/Radboud University; universetoday.com)

Universetoday.com’da, Matt Williams  tarafından, 30 Kasım 2019’da  yayımlanan  haberde, Dünya-Ay  sisteminin  ‘Lagrange 2  bölgesi’nde  ‘halo’  bir  yörüngeye  (halo  orbit)  yerleştirilen uydu-teleskobun çalışmaya  başladığı  duyuruldu.

Hollanda  ve Çin’in  ortak  projesi  olan bu  uydu (NCLE- Netherlands-China Low Frequency Explorer), Ay  yörüngesinde  bir  yıl  kadar dolandıktan  ve  Ay  yüzeyine  indirilen Cgang’e-4 aracıyla  iltişim  sağladıktan  sonra, yeni  görevi  radyo-astronomi  için çalışmalarına  başlamış  oldu.

Bir  ‘Queqiao’  haberleşme  uydusu  üzerine  yerleştirilen  bu  radyo-teleskobun, beşer  metre  uzunluğunda  haberleşme  antenleri  bulunmakta.

Bu  uydu-radyo  gözlemevi, Hollanda’nın Radyo   Astronomi  Enstitüsü ASTRON (Netherlands Institute for Radio Astronomy)  ile,  Çin Uzay  Ajansı (China National Space Agency-CNSA)  işbirliği  ile  hazırlandı.

ASTRON’un  radyo-astronomi  araştırmalarında  uzun  bir  geçmişi  mevcut. Dünyanın  en  büyük  radyo teleskoplarından  ve   EVN’nin (European Very Long Baseline Interferometry Network) bir  parçası  olan WSRT’yi (Westerbork Synthesis Radio Telescope)  işletmekte.

Bu gözlemevinin (gözlem  uydusunun) yerleştirildiği (nokta  değil !)  bölge, Ay’ın  Dünyaya  uzak  tarafındaki  bir  bölge. Bu  sitede  daha  önce  de  açıklandığı  üzere, ‘Lagrange’  bölgeleri (Lagrange  points)   Güneş-Dünya,  ya  da  Dünya-Ay  sistemleri  gibi,  ikili  sistemlerin  etrafında, uyduların  yerleştirilebileceği, gravitasyonel  olarak  kararlı / dengeli  bölgeler. Bu  bölgelere yerleştirilecek  uydular (veya asteroidler, göktaşları) çok  uzun  süreyle, ‘hapsedildikleri’  bu  bölgelerde, ikili  sistemin  eksenine  dik  bir  düzlemde   varlığını  sürdürebilmekte.

Uydunun (halo)  yörünge  düzlemi  Ay’dan 65,000 km  uzakta.

Ay’ın  bu  bölgesine  bir  uydu  yerleştirilme ihtyacı,  öncelikle, Ay’ın  uzak  yüzüne  indirilecek  araçlarla, Ay’ın  küresel  engeli  aşılarak,  Dünya  ile  iletişim  sağlama ihtiyacından  doğmuştu; Queqiao  öncelikle, Çin’in  Ay  yüzeyindeki  Chang’e-4 (Ocak 2019’da  Ay’ın uzak  yüzüne, gezgin  Yutu  ile  birlikte  indirilmişti.)  aracıyla bu  iletişimi  sağlamada  bir  röle  görevi  gördü.

NCLE,  bu  uydu  vasıtasıyla, 21 cm  dalgaboyunda  ışıma  araştırması  yapacak. Bu  sitede  kısa  bir  süre  önce açıklandığı  üzere, 21 cm  dalgaboyundaki  ışımalar  evrenin  en  erken  döneminde (Dark  Ages, Cosmic  Dawn)  gerçekleşen nötr  hidrojen  ışımaları. Kozmik  evrimde, ilk  yıldızların,  ilk  gökadaların  doğduğu,  Kara  Madde-Kara  Enerji  etkileşimlerinin  başladığı dönemlerdeki  ışımalar.

Evrenin  gelişimi.

(Kaynak: NASA/WMAP/Wikipedia Commons/Cherkash; universetoday.com)

Queqiao, Çin’in  Ay’a  indirdiği araç  ile, onun  yüzeye  bıraktığı   gezgin (Rover)  aracı  ile  Dünya  arasında doğrudan  iletişim  sağlamaktaydı.

Bu  uydu,  ana  görevini  tamamlamasından  sonra, projenin ikinci  safhası  olarak, CNSA  için  bir radyo-gözlemevi  olarak  çalışacak.

Ay’ın   14  gün  süren ‘Ay gecesi’  döneminde, Ay’ın Dünyadan  ve Güneşten  gelen  ışığı / elektromanyetik  enerjiyi  engellemesi  sayesinde  astronomi  gözlemlerinin  yapılabilmesi  mümkün  olur.

 

Yararlanılan  Kaynaklar:

https://www.universetoday.com/144206/theres-now-an-operational-radio-telescope-on-the-far-side-of-the-moon/

 

 

%d blogcu bunu beğendi: