Samanyolu’nun merkezindeki gama-ışını kaynağı
(Kaynak: universetoday.com)
Kara Madde, evrenin varlığı bir türlü ispatlanamayan gizemlerinden biri. Evan Gough, universetoday.com’da, 12 Aralık 2019’da yayımlanan yazısında böyle söylüyor.
Kara Madde, evren kumsalında, ayak izleri ortada olan, ancak, kendisi bir türlü gözlenemeyen ‘yavru caretta caretta’lar gibi…!
Samanyolunun merkezinde birçok gizem mevcut. Merkezdeki, 3.5 milyon Güneş kütlesindeki Kara Delik bunlardan biri. Bir başkası, gama ışını yayımlayan küresel bir bölgenin mevcut olması. Yeni bir araştırmaya göre, Kara Madde bu ışımanın kaynağı olabilir.
Evrende birçok gama-ışını kaynağı mevcut. Bunların birçoğunun sebebi /kaynağı anlaşılmış durumda. Araştırmacılar, Pulsar’ların, Magnetar’ların ve Kuasar’ların gama ışını yayımladığını belirledi. Bunlardan herhangi biri, Samanyolunun merkezinden gelen gama-ışınlarının kaynağı olabilir mi ?
Gama ışınları, evrende mevcut en güçlü ve nüfuz edici ışımalar. En kısa dagaboyuna ve en yüksek foton enerjisine sahip ışımalar.
Gama Işınları, foton enerjisi 100 keV’nin üzerinde olan ışınlar.
(Kaynak: Public Domain ; universetoday.com; http://son.nasa.gov/tass/content/electrospectrum.htm)
Samanyolunun merkez bölgesinden gelen gama ışınlarındaki fazlalık fizikçilerin dikkatini uzun zamandan beri çekmekteydi. Araştırmacılar bu durumun Puslar sayısındaki fazlalıktan veya Kara Madde’den kaynaklanıyor olabileceğini düşünmekteydi. Pulsar’lar, hızla dönen ve eksenel ışıma yapan Nötron Yıldızları.
Fizikçiler, eğer bu gama ışıması Kara Madde tarafından yapılmakta ise, bu maddenin, gökadanın merkez bölgesinde, kendi kendini yok ederken gama ışıması gerçekleştiren yoğun bir bulut şeklinde olması gerektiğini düşünüyor.
Princeton’dan ve MIT’den araştırmacılar tarafından, 2015’te, Fermi gama-ışını teleskobu kullanılarak gerçekleştiren bir araştırmada, bu ışımanın Kara Madde kaynaklı değil, Pulsar kaynaklı olabileceği sonucuna varılmıştı.
Yeni araştırma üzerine, MIT’den bilim insanı Slatyer tarafından yapılan açıklamada, gama-ışını ışımasının Kara Madde kaynaklı olabileceği ileri sürüldü.
Araştırmacılar, Pulsar’ların yayımladığı gama-ışınları yoğun fakat tanecikli bir yapıda olurken, Kara Madde’nin yayımladığı gama ışınının daha zayıf fakat, yaygın (diffuse) ve taneciksiz (flöresan ışığı benzeri) bir görünümde olacağını söyledi. Gerçekleştirilen ölçümler gama-ışımasının tanecikli (grainy) bir yapıda olduğunu gösterdi.
Samanyolunun merkezindeki gama ışını kaynağının çapı 5000 ışık yılı kadar.
2016’da belirlenen, gama-ışını yayımlayan Pulsarlar.
(Kaynak: R. Bartels et al, 2016; universetoday.com)
Samanyolunda, Fermi Gama Işını Teleskobuyla alınan gama-ışını kaynakları (Pulsarlar, Süper-kütleli Kara Delikler, Aktif Blazar’lar) görüntüsü. (Sol alttaki parlak kaynak: Aktif Blazar 3C 454.3
(Kaynak: NASA/DOE/International LAT Team; universetoday.com)
Samanyolu’nun merkezindeki gama-ışını kaynakları (1-3.6 GeV)
Kırmızı en yoğun ışıma bölgesi. Belirtilen diğer kaynaklar ise Pulsarlar.
(Kaynak: T. Linden, Univ. of Chicago; universeyoday.com)
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.