Yıldız S2’nin Kara Delik Sagittarius A* etrafındaki ‘Gül’ hareketi (temsili).
(Kaynak: © ESO/L. Calçada; livescience.com)
Brandor Specktor’un livescience.com’da, 16 Nisan 2020’de yayımlanan haberinde, yıldız ‘S2’nin genel görelilik kuramına uygun şekilde hareket ettiğinin belirlendiği duyuruldu. Bu yıldız bir ‘gül yörünge’ (spirograf orbit) üzerinde dolanmakta !
Sagittarius A* etrafında dolanan bazı yıldızlar.
(Kaynak: Wikipedia)
Newton’un gravitasyon kuramına göre, gezegenler (sabit) elips bir yörüngede dolanır. Einstein’in ortaya koyduğu Genel Görelilik kuramına göre ise, bu elips yörünge zaman içinde, bu yörüngenin oluşmasına sebep olan büyük kütleli cismi (örnek olarak, Güneşi ) merkez alacak şekilde döner. Bu harekete, basitçe, ‘Gül; Rozet Şekilli Hareket’ (Rosette; Rosa shape) adı verildi.
Yıldız S2, Samanyolu Gökadamızın merkezinde olduğu varsayılan, kütlesinin 3.4 milyon Güneş kütlesi kadar olduğu hesaplanan ve büyük bir Kara Delik olan Sagittarius A*’nın yörüngesinde dolanan, gözlenebilen en yakın yıldız.
Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevinde (European Southern Observatory-ESO) görevli astronomlar bu yıldızın yörünge hareketini 27 yıldan beri izlemekte. Dünyadan 26,000 ışık yılı kadar uzaklıktaki bu yıldız, bu kara Deliğe, gökada ölçeğinde çok yakından, 16 yıl süren bir periyodla dolandığından, bugüne kadar, yörünge hareketinin neredeyse tamamının iki defa izlenmesi mümkün olabildi. Bu hareket, yörüngenin, sabit bir cisim gibi, kendi içindeki bir merkez (Kara Delik) etrafında dönme hareketi. Diğer bir ifadeyle, yörüngesi bu Kara Deliğe en yakın olduğu noktanın bu Kara Delik etrafında bir ‘çember-çizme’ (Schwarzschild Precession) hareketi. Einstein, çok büyük kütleli bir cismin yörüngesinde dolanacak çok küçük bir cismin yörüngesinin böyle bir hareket yapacağını 100 yıl önce öne sürmüştü !
Einstein’e göre, bir başka cismin yörüngesinde dolanan cismin yörüngesi kapalı bir elip olmayıp, yörünge düzleminde sürekli ilerleyen, açık bir yörünge şeklinde oluşur.
Einstein tarafından öngörülen bu fiziki olay ilk defa Merkür’ün Güneşin etrafındaki yörüngesinde gözlendi; böylece, Einstein’in haklı olduğu anlaşıldı. Bu öngörü, yaklaşık 100 yıl sonra, Samanyolunun merkezinde gerçekleştirilen gözlemlerle, tekrar doğrulanmış oldu.
Astronomlar bu doğrulamayı, ESO’nun Şili’deki VLT (Very Large Telescope) Teleskobuyla gerçekleştirdiler.
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.livescience.com/star-orbiting-black-hole-proves-einstein-right.html
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.