ICON A5 enkazı
(Kaynak: NTSB Raporu)
Bir ICON A5 tipi küçük uçak (special light sport amphibious airplane) kazası 7 Kasım 2017’de, (Clearwater, Florida, ABD) meydana gelmiş ve bu kazada, tanınmış bir sporcu hayatını kaybetmişti.
Görgü şahitleri, içinde sadece pilotun bulunduğu, suya da inebilen tipteki bu uçağın, suya çarpmasından önce, fazla riskli sayılabilecek manevralar yaptığını ifade etmişlerdi. Çevredekiler, suya çarpan bu uçağın enkazına kısa sürede ulaşyıysalar da, enkazın altında kalan pilotun, muhtemelen, ağır yaralanma ve takiben de boğulma sonucu hayatını kaybettiği anlaşılmıştı. Basında daha sonra çıkan haberlerde, pilotun kanında çeşitli ilaçların da belirlendiği duyurulmuştu. ABD Ulusal Ulaştırma Kazaları İnceleme Kurulu (NTSB) bu kazayı incelemekteydi. NTSB, 20 Nisan 2020’de yayımlanan raporunda (National Transportation Board Aviation Accident Factual Report) devam etmekte olan bu kaza incelemesinin geldiği safha hakkında bilgi paylaştı.
Öncelikle belirtelim-bize göre-bu kaza incelemesi ‘fazla uzadı’; uzatıldı…! Yazının başında ‘sündürme’ sözcüğünü kullanmamız bu yüzden…! Kabul edilsin, edilmesin, kazaya uğrayanların ‘ünleri’ ve / veya (gerçekte ikisi yapışık-ikizdir) banka hesapları ne kadar şişkinse, karıştıkları kazaların incelemeleri de o kadar zaman almakta…! Neticede bu kaza bir ‘çok küçük’ uçak kazasıydı; deliller ortadaydı ve görgü şahitleri de vardı…!
Yine de, NTSB’nin, gecikerek ve değişik adlar altında ‘raporcuklar’ yayımlaması, ‘hiç yoktan iyi’ birşey…. Bizde o da yok…!
*
NTSB’nin bu raporundan anlaşıldığı kadarıyla, bu kazayla sonlanan uçuş oldukça kısa sürmüş; 16+ dakika kadar…
Son 3 dakikalık uçuş rotası (soldan sağa).
Uçak, Odessa’daki Island Fort Lake’den (gölden) 11:47’de havalanmış, uçakta Sayısal ve Analok Veri Hafıza Ünitesi (Digital to Analog (DAC) Data Memory Unit) mevcut. Kaza incelemesi için önemli bir veri kaynağı.
Pilot, uçuşun son 2.5 dakikalık bölümünde, 0-358 fit (0-120 metre kadar) yükseklik bölgesinde, büyük hücum açılı (AOA) üç manevra gerçekleştirmiş. Uçak son manevrasında, sağa dönüşte ve motor devri azaltılmış olarak, AOA 15.73 derece (!) ve 75 knots hızla uçmaktaymış. Veri kaydedicinin son kaydı 12:03:41’de gerçekleşmiş. Bir görgü şahidi, uçağın 45 derece dalış ve kanatları düz pozisyonda, suya çarptığını söylemiş.
Pilotun, özel havacılıkta 750 saat kadar uçuş tecrübesi mevcut olsa da, bu uçak tipindeki toplam uçuşu 14.5 saat kadar… (Neredeyse, ‘kontağı çevir…akrobasiye başla…durumu…! Başka uçuşlarda köprü atından geçişler… !)
Bu uçağın, boyuna göre üstün sayılabilecek ‘stoldan uzak durma’ tedbirlerinin yanında, ‘paraşütle mecburi iniş’ (ballistic complete aircraft parachute (CAP) system) imkanı da mevcuttu… (Ancak, uçulan yükseklikler dikkate alındığında, bu sistem bu kazayı önlemede işe yarayamazdı !) Bu uçağın, ayrıca, suya da inebilen bir uçak olduğunu da söylemiştik…
Pilot 2013-2015 döneminde ciddi sağlık sorunları yaşamış ve ilaç kullanmış. 2016-2017 dönemine ait sağlık kayıtları mevcut değil. Doktora mı gitme ihtiyacı duymadı, yoksa başka bir şey mi ….? (Peki, ilaçları nasıl alabildi…?)
NTSB Raporundan: ‘Review of the available personal medical records for the pilot indicated a history of substance abuse requiring inpatient rehabilitation twice between 2013 and early 2015 and diagnoses of chronic back pain, insomnia, and depression, which were treated with various prescribed medications. The pilot’s personal medical records for 2016 and 2017 were not available.’
Pilot, manevraları esnasında, AOA: 15.73 değerine ulaşarak, kısaca, uçuş için-yasaklanmış (stol) sınırı aşmış. Her ne kadar bu durum bu kaza için doğrudan bir sebep teşkil etmese de, pilotun içinde bulunduğu durum hakkında bir fikir verecektir. Son dalışı da, 30 dereceyle olmuş ki, bu da normal sayılamayacak bir dalış; bir davranış ! Pilot, bu kazadan önce, çevredeki evlere ve göldeki kişilere, fazla yakından uçuşlar da gerçekleştirmiş; yasak olmasına rağmen…
NTSB’nin bu bilgilendirme raporunu yayımlamış olması, ‘başkalarının’ da örnek alması gereken, bir ‘güzel davranış’ örneği…
Yine de, bu rapor, NTSB’nin bu kaza incelemesini ‘sündürdüğü’ gerçeğini gizlemeye yetmiyor…!
Peki, bizde durum nasıl ? Hiç merak ettiniz mi …?
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.