Göktaşı çarpmasıyla ilk ölüm kaydı bulundu…! (The only person ever killed by a meteorite; back in 1888…!)

Chelyabinsk  göktaşı  izi. (Buzlu  gölde)
(Kaynak: Alex Alishevskikh; universetoday.com)

Nancy  Atkinson’un  universetoday.com’da 29  Nisan 2020’de  yayımlanan  haberinde, göktaşı  çarpması  sebebiyle  ilk  ölüm-kaydı-belgesinin bulunduğu  duyuruldu.
Bu  haberi  daha   da  ilginç  kılan  şey, bu  tarihi  belgenin  bizim  arşivlerimizde  bulunmuş  olması !
Akademisyenlerimiz,  biraz  seyrek  olarak,  astronomi  dünyasında  haber konusu  olmakta.  Bu  haber  de  onlardan  biri…
Göktaşlarının,  çoğunluğu  hayvanlara  olmak  üzere,  insanlara  da  çarpabildiği  bilinmekte. Bunların yakın  tarihteki  bir  örneği, 1954’te  ABD’de, evinde  olan  bir  kadına  çarpan  ve  yaralanmasına  sebep  olan bir   göktaşıydı.  Kırda  otlayan  bir  ineğe  çarparak  ölümüne  sebep olan, bir  köpeğin  kulübesine  çarpan,…göktaşı  olayları  da  yaşandı…
Ancak,  bugüne  kadar,  göktaşı  çarpması  sebebiyle  ölen  bir  insana  dair elde  kayıt yoktu;  bazı  söylentiler  mevcut  olsa  da…
İstanbul  Üniversitesi  araştırmacılarından  Ozan Unsalan,   ve  Altay Bayatlı  ile NASA  göktaşı  uzmanı  Peter Jenniskens  bu  tarihi  kaydı (üç  belge) Osmanlı  Arşivlerinde bulan  kişiler.
Bulunan  el  yazması  belgede, 22  Ağustos  1888’de,  (bugünkü) Irak’ın  Süleymaniye  bölgesine  düşen  bir  göktaşının  bir  kişinin  ölümüne,  yakındaki  bir  kişinin  de  yaralanmasına  sebep  olduğu  yazılı !
Bu  belgelerin  bugüne  kadar  bulunamamış  olmasının,
Arapça  ve  Farsça’yı  da  içeren  ve  tercümesinin  zor  olduğu  söylenen,  Osmanlı-Türkçesi’yle  yazılmış  olması.

(Kaynak: Unsalan, Bayatlı, Jenniskens; universetoday.com)

Bu  belgelere  göre, göktaşı  yağmuru  on  dakika  kadar  sürmüş. Göktaşlarının  sebep  olduğu  şok  dalgaları arazideki  ürüne  de  zarar  vermiş. Bu  göktaşlarının  bazıları düştüğü  araziden  toplanmış. (Bingöl, Sarıçiçek  göktaşı  yağmuru  benzeri  bir  olay !)

En  yakın  tarihli   ‘büyük  göktaşı  olayı’  15 Şubat 2013  sabahı,  Rusya’nın  Chelyabinsk  Kasabasında / göklerinde  yaşanmıştı. Bu  göktaşının  sebep  olduğu  şok  dalgaları, pencere  camlarının  kırılması (ve  diğer)  sebebiyle, 1600+  kişinin  yaralanmasına  sebep  olmuştu.

Süleymaniye  göktaşının  düştüğü  bölge (x).
(Kaynak: O. Ünsalan; universetoday.com)

 

Yararlanılan  Kaynaklar:

Terrible Luck. The Only Person Ever Killed by a Meteorite – Back in 1888