Ryugu…katılaşmış inşaat artığı gibi…!
(Kaynak: JAXA; spacedaily.com)
Ryugu, Japonya Uzay Ajansının (JAXA) Hayabusa-2 adındki mini-uzay aracını gönderdiği asteroiddi.
Hayabusa-2, bu gök cisminden toprak numunesi alma görevini tamamladıktan sonra, halen, Dünyaya dönüş yolculuğunda. Aracın ‘numune kapsülünün’ Dünyaya Aralık 2020’de ulaşması bekleniyor.
Hayabusa-2, 21 Şunbat 2019’da, Ryugu’nun yüzeyine, ‘cö’ denecek kadar kısa bir an için yaklaşmış (değmiş), aracın üzerindeki elektrikli-gazlı süpürge ile yüzeyi tozutarak, yüzeyden havalanan taş-toz parçacıklarını toplamıştı.
Asteroidlerin yüzeyi, genelde, kalın bir toz tabakasıyla kaplı. Ancak, yakından incelenenlerin bazısının yüzeyinde beklenen ölçüde tozun mevcut olmadığı görüldü. Yüzeydeki kaya parçaları, araştırmacıları rahatsız edecek seviyede çok ve iriydi. Ryugu da, bu ‘sevimsiz’ yüzeye sahip olanlardan biri olarak ortaya çıktı. (Bu ‘sevimsizlik’, şüphesiz, taş-toz numunesi almak isteyenler açısından…!)
Asteroidlere gönderilen araçlar, işin hassaslığı ve riskin büyüklüğü sebebiyle, gök cisimlerinin yüzeyine, kontrollu olarak ve aşama aşama yaklaştırılır. Bu süreç, genelde, haftalar alır.
Hayabusa-2’nin iniş rotası.
Hayabusa-2’nin bu inişinde yüzeyden çekilen fotoğraf ve video görüntülerinin bir kısmı henüz yayımlandı. Ryugu, Dünya ile Mars arasında dolanan bir asteroid.
Ryugu’nun yakından çekilmiş görüntülerinde yüzeyinde, esas olarak, kırmzımsı ve mavimsi renkte maddenin mevcut olduğu anlaşıldı.
Kırmızımsı renk, Güneş sisteminde iyi bilinen bir renk. Genelde, Jüpiter’in bazı uydularında ve Plüton’un yol arkadaşı Charon gibi, Neptün-ötesi gök cisimlerinde bolca bulunan, ‘tholin’ adlı bir madde.
Ryugu’da gözlenen kırmızımsı ve mavimsi maddenin kaynağının ne olduğu, herhalde, ileride anlaşılacaktır.
Uzay jeoloğu Tomokatsu Morota ve araştırma-arkadaşları tarafından incelenen bu fotoğraflardan, kırmızımsı maddenin, aracın roket motorlarının ‘üflemesi’ sonucu açığa çıkan, madde olduğunu belirledi. Bu gök cisminin yüzeyi daha koyu ve ince bir toz tabakasıyla kaplı.
Araştırmacılar, bu renk farklılığının, bu gök cisminin Güneşe nispeten yakın geçişlerinde, (yörüngeler periyodik olarak değişebilmekte; uzak-yakın-uzak geçişler…) bölgesel ve ani ısınmalar sebebiyle oluştuğunu söylemiş. (Şüphesiz, Güneşin ışıma şiddeti de değişebilmekte…)
Ryugu’nun yüzeyi (Uzaktan)
(Kaynak: science.sciencemag.org)
Hayabusa-2 beklenen miktarda toz-taş numunesi toplayabildi mi ? Geldiğinde anlaşılacak. Hayabusa-1, benzer amaçlı görevinin sonunda, biraz, hayal kırıklığı yaşatmıştı. Bu sebeple, JAXA’nın uzay meraklılarına ödemesi gereken bir ‘borcu’ var…!
Yararlanılan Kaynaklar:
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.