‘Sıcak’ sevenler için…! (For whom… likes hot…!)

Öte-gezegen KELT-9b (Temsili)

(Kaynak: spacedaily.com)

Spacedaily.com’da, Francis Reddy  tarafından 1 Temmuz  2020’de  yayımlanan  bir  haberde, ‘çok  sıcak’  bir  öte-gezegenin   keşfedildiği  duyuruldu.  Bu  keşif,  NASA’nın  TESS  aracıyla  sağlanan  veriyle  gerçekleştirildi. TESS,  Dünya’dan  bakana  göre, yıldızın  önünden  (transit) geçen  gezegenleri  belirleyebilen  bir  araç.

Araştırmacıların  belirlemelerine  göre, Yıldız  Kelt-9’un kutup  ve  ekvator  bölgelerinde, Güneş  lekesi  gibi  oluşumlar  sebebiyle,  büyük  bir  sıcaklık  farkı  mevcut.  Bu  sebeple, yörüngede  dolanan  gezegen  farklı  sıcaklıklara  maruz  kalmakta. Bu  sıcaklık  farkı  800  santigrad  dereceye  kadar  ulaşmakta.

NASA’nın TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) aracının  sağladığı  veriden, bu  ‘acayip’  gezegenin   söyleyen   astronom   John Ahlers (Universities Space Research Association in Columbia, Maryland, and NASA’s Goddard Space Flight Center,  Greenbelt, Maryland), yıldızın  kutuplarından  geçen  bir  yörüngede  dolanan  bu  gezegenin, 670  ışık  yılı  uzaklıktaki Cygnus (Kuğu) takımyıldızı  içinde  bulunduğunu  söyledi.

Bu  gezegen  ilk  olarak 2017’de, ‘KELT  Transit  Survey’ projesi  kapsamında, Arizona (ABD)  ve Güney  Afrika’daki robot-teleskoplar  tarafından  belirlendi.

Daha  sonra, TESS  aracıyla  doğrulanan  bu  keşifte, KELT-9b’nin  kütlesinin Jüpiter’in  kütlesinin 2.9  katı  kadar,  çapının  da 1.8  katı  kadar  olduğu  belirlendi.  Bu  gezegen  yıldızın  yörüngesini  36  saat  süren  bir  periyodla  dolanmakta. Ayrıca,  Dünya-Ay  ilişkisi  gibi, yıldıza  gravitasyonel  olarak bağlı (tidally  locked) olduğundan, yıldıza  aynı  yüzü  bakmakta.

Araştırmcılar, KELT-9b’nin yıldızından,  Dünynın  Güneşten  aldığı  enerjinin 44,000  katı  kadar  bir  enerji  aldığını  hesapladı. (Bu, bu  gezegende  yaşayacakların ‘keten  helva’ yapamayacakları  anlamına  gelmekte…; hemen  yanacaktır !)

Bu  yoğun  enerji  transferi,  gezegenin yıldıza  bakan  yüzündeki  sıcaklığı 4300  santigrad  dereceye  yükseltmekte. Bazı  yıldızların  yüzeyinden  daha  sıcak  bir  yüzey… Haliyle,  bu  çok  yüksek  sıcaklık,  gezegenin (eğer  kaldıysa)  atmosferinin  uzaya  kaçmasına  da  sebep  olmakta…

Araştırmacılar, bu  gezegenin  yıldızının  da  acayip  olduğunu  söylüyor. Güneşin  iki  katı  kadar  büyüklükte  olan  bu  yıldız  Güneşten %56  daha  sıcak. Eksenel  dönme  hızı  ise Güneşin 38  katı  kadar. Eksenel  bir  dönüşünü 16  saatte  tamamlamakta. Haliyle,  şekli  de biraz  elipsoid;  kutuplardan  basık !

https://www.spacedaily.com/reports/NASAs_TESS_delivers_new_insights_into_an_ultrahot_world_999.html

(Günün seçimi)