TUSAŞ tasarımı eğitim uçağı Hürkuş
(Kaynak: codecarvings.com)
22 Hairan 2020’de, Beypazarı (Ankara) yakınında düşen eğitim uçağı Hürküş kazasıyla, uçuş emniyeti ve halkın zamanında ve yeterli seviyede bilgilendirilmesi bağlamında ilgilenmekte ve gelişmeleri takip etmekteyiz.
*
Elde edilen ilave bilgilere göre, sonu kazayla sonuçlanan bu süreçte bir değil, iki Hürküş sözkonusu !
Yine bu habere göre, kaza bir ‘Dogfight’ eğitimi esnasında meydana geldi. Askeri Havacılıkta ‘it dalaşı’ (Dogfight) olarak adlandırılan bu eğitimde, kısaca, iki uçağın pilotları, rakip uçağın arkasına geçmeyi başararak, onu hedef durumuna düşürmeye çalışır; taşıdığı silahları kullanarak onu vurabilmek için… Bu askeri-uçuş manevrasına bu adın verilmesi, birbirinin boğazına sarılmaya çalışan iki köpeğin yerde yuvarlanma hareketine biraz (uzaktan) benzetilmesinden…
Yine de, milli bir amaç için eğitim aldıklarını düşündüğümüz (askeri) pilotların bu uçuş eğitiminin böyle bir terimle adlandırılmasını, hiçbir zaman doğru bulmadığımızı, öncelikle belirtelim.
*
Yaşanan bu kazaya tekrar dönersek :
Elde edilen bilgilere göre, bu eğitim için iki Hürkuş-B havalanmış. Kazaya uğrayan uçakta iki, diğerinde ise bir pilot mevcut. Bu hava manevrası esnasında, arka pozisyonda olan uçak, bir sebepten, anormal duruma girmiş. Pilotlar da, atlama kararı vererek uçaktan ayrılmışlar.
Daha önceki yazıda kaynak olarak verdiğimiz bir videodan, uçağın alçalışla birlikte kontrollü uçuşunu sürdürdüğünü ifade etmiştik.
Hava muharebesi eğitimlerinde uçakların çarpışmaları veya uçaklardan birinin anormal duruma girmesi, zaman zaman yaşanmış olaylardandır.
Bu eğitimler uçakların performans limitlerinin belirlenmesi için de gerçekleştirilebilir. Ancak, uçakların performansının bir sınırı vardır ve, bu sınır aşıldığında uçaklar ‘anormal duruma girer’; ‘kontroldan çıkar’…
Bir uçağa ‘kontroldan çıktı’ deyebilmek için, her şartta, bu uçakta bir sistem arızasının meydana gelmiş olması gerekmez. Bazı söylemlerin doğruluğu ve haklılığı tartışılabilir; ‘it dalaşı’ gibi…!
Uçaklardan birinde, bu manevraya kalkışılmasından önce bir sistem arızası belirlenmiş ise, zaten, böyle bir manevraya başlanmaz veya, anında, bu manevradan (hangi safhada olunursa olunsun) vazgeçilir…!
Yararlanılan Kaynaklar:
http://en.c4defence.com/Archive/hurkus-it-dalasi-testindeydi/10173/1
