Kara Deliğin değişen ışıması (temsili)
(Kaynak: spacedaily.com)
Jannifer Chu’nun spacedaily.com’da 17 Temmuz 2020’de yayımlanan haberinde, 100 milyon ışık yılı uzaktaki bir Kara Deliğin sebep olduğu ışımanın periyodik olarak kaybolduğu duyuruldu.
Evet, Kara Delikler ışıma yapmaz; bu sebepten ‘kara’dırlar…
Ancak, astrofizikçiler Kara Deliklerin yörüngelerinde toplanan uzay maddesinin (gaz, toz) ısınması sonunda, başta x-ışını olmak üzere, ışımaya yol açtığını söylemekte. Bir kara Deliğin varlığının dolaylı belirlenmesini sağlayan bu ışıma, henüz ilki çekilebilen Kara Delik fotoğrafları için de veri sağlayan bir kaynak olmakta.
Daha önce ‘olay ufku’ olarak adlandırlan, bu kaynak haberde ‘corona’ olarak adlandırılan ışıma ortamı, Kara Delik tarafından yutulmaya hazırlanan ve sıcaklığının milyar (santigrad, veya başka birim…farketmez !) dereceyi aştığı ileri sürülen toplanmış / emilmiş maddenin son işaret fişeği; veda mesajını (!) ışıyan ortam.
MIT ve diğer başka araştırma kurumundan astrofizikçiler, bu ışımanın periyodik olarak kaybolup tekrar ortaya çıktığını belirlediler.
Araştırmacılar, ışıma şiddetindeki bu ani değişimin sebebini henüz bilemiyor. Araştırmacılar, bu ışımanın yakalanan bir yıldız sebebiyle oluşabileceğini düşünüyor; ‘lokma ışıması’…?
Erin Kara (MIT), bu ışıma şiddetindeki değişimin, bir yıllık bir sürede, onbindebir’e kadar düşme olarak gerçekleştiğini söyledi. Bu değişimin, sekiz saatlik bir sürede bile, yüzde bire düşüş olarak gerçekleşebildiği ölçülmüş. Bu Kara Delik, birkaç ayı aşmayan bir sürede, kaybettiği ışıma seviyesine tekrar geri gelebilmekte.
Mart 2018’de, süpernova araştırması gerçekleştiren ASSASN (All-Sky Automated Survey for Super-Novea) teleskopları , bir AGN (Merkezinde çok büyük bir Kara Delik bulunan ve bu sebeple çok güçlü ışıma yapan bir gökada; Active Galactic Nuclei) olan 1Es 1927+924 olarak kaydedilen bir ışıma belirledi.
Işık şiddeti daha önce bilinen bu AGN’nın ışıması kırk kat artmıştı. Araştırmacılar, Yerdeki teleskopların yanında, ISS (Uluslararası Uzay İstasyonu) üzerindeki NICER ekipmanını da kullanarak, bu Kara Deliği x-ışını ve diğer ışık frekanslarında, periyodik olarak gözlediler.
Araştırmacılar bu Kara Deliğin etrafında oluşan ‘tac’ın (corona) oluşma sebebini henüz yeterince bilemezken, bunun, madde toplama (accretion) diskine ulaşan manyetik alan çizgilerinin kırılım-girişim sürecinde, yüksek enerjili x-ışını seviyesine hızlandırılan atomaltı parçacıklar tarafından oluşturuluyor olabileceğini düşünmekte.
Araştırmacılar, ayrıca, Kara Delik tarafından yakalanan bir yıldızın yutulma sürecinde, ortaya çıkan büyük patlamanın (jolting event), Kara Deliğin olay ufkunu saran manyetik alan ağını da parçlayarak, ‘tac’ın geçici olarak yokolmasına sebep olabileceğini, bu durumun da gözlenen ışımanın kısa sürede ortadan kalkmasına yol açabileceğini düşünüyor.
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.