PIA AT42 enkazı; 7 Aralık 2016
(Kaynak: Aamir Qureshi/AFP; avherld.com)
Kaza, 7 Aralık 2016’da meydana geldi… Pakistan havayollarına (PIA) ait bir ATR-42-500 tipi uçak, PK-661 Uçuş Numarasıyla, Chitral’dan Islamabad’a 42 yolcu ve 6 mürettebatıyla gerçekleştirdiği uçuşta düştü…
Kaza öncesinde pilotun bildirdiğine göre, uçağın sol (PE127E tipi) motoru arızalanmıştı. Pilotlar sol motoru durdurarak, iniş için İslamabad’a uçuşa devam ettiler.
Bir süre sonra ‘Acil Durum’ (Mayday) bildiren pilotla iletişim daha sonra kesildi; uçakla radar teması da kayboldu. Uçağın, İslamabad’ın 40 km kadar uzağında, Havelian yakınında düştüğü belirlendi. Uçaktakilerden kurtulan yoktu…
*
Tekrar belirtelim, bu kaza 7 Aralık 2016’da meydana gelmişti…yani, neredeyse dört yıl önce…!
11 Ocak 2019’da, Pakistan’ın Dunya News adlı TV kanalı, Pakistan Sivil Havacılık Otoritesinin (Pakistan’s Civil Aviation Authority-CAA) bu kazayla ilişkili olarak bir Uçuş Emniyeti Talimatı (SIB) yayımladığını duyurdu.
Bu belge, görünümü itibariyle, ‘resmi bir belge’ olarak görünmedi. Bu belgede, üzerinde tarih bile yoktu…! Ayrıca, CAA’nin web sitesinde bu belgeden bir bahis dahi yoktu…!
Kazaya uğraya uçağın motorunda mekanik bir arızanın belirlendiğinden bahseden bu belgede, uçağın düşme sebebi hakkında yeterli açıklama yoktu…! Bu belgede, kazaya yönelik bazı bulgulardan hareketle, sivil havacılık kuruluşlarının almaları gereken (ivedi) tedbirler belirtilmişti. Gerçekleştirilen kaza incelemesinde, Sol Motorun türbini birinci kademe pallerinden (blade; Power Turbine Stage-1; PT-1)), malzeme yorulması (fatigue) sebebiyle, uçuş esnasında kopmuş olduğunun belirlendiği ifade edildi. Bu pallerin 10,000 uçuş saatinden sonra yenilenmesi gerekmekteydi. Bu pallerin topladığı uçuş saati 10,004.1’e ulaşmıştı,ancak, bu motora 11 Kasım 2016’da uygulanan bakım esnasında bu işlem uygulanmamıştı ! Uçak, bu bakım uygulamasından sonra 93 saat daha uçurulmuştu.
Göründüğü kadarıyla, gerek bakım tesisinde, gerek ilgili Havayolunda ve gerekse Pakistan Sivil Havacılık Otoritesi seviyesinde bir uçuş emniyeti gözetimi yetersizliği söz konusuydu…!
Pakistan’ın Üst Mahkemesi (Supreme Court) Pakistan Sivil Havacılık Otoritesine (PAAIB) bu kaza incelemesinin nihai raporunu 15 Ekim 2020’ye kadar yayımlamasını ’emretti’ ! Bu vesileyle, bu incelemenin, geçen 3+ yıldan sonra, hala, hazırlanmamış olduğunu öğrenmiş olduk !
(Bu sitede de zaman zaman hatırlatıldığı üzere, bir büyük (sivil, yolcu) uçak kazasının azami inceleme süresi 2 yıldır…)
Belirtmemiz gereken diğer bir husus, son 30 yıldır, uçaklarda takılı olan Uçuş Veri Kaydedicileri (FDR, CVR,…) sağladıkları veriyle kaza incelemelerini son derece kolaylaşmasına katkıda bulunmaktadır; haliyle, inceleme sürelerinin kısalmasını sağlamaktadır…
*
Pakistan Parlamentosuna 11 Eylül 2020’de sunulan bilgide, bu kazanın ‘teknik sebeplerden’ meydana geldiği, bu kazaya katkıda bulunan ‘insan-ilişkili’ bir faktörün mevcut olmadığı söylenmiş. Tabi, ‘yerseniz’… !
İlgililerin yaptığı bu beyanında eğer bir kasıt yoksa (ki, çok büyük bir olasılıkla, vardı !) şu kastedilmiş olabilir: ‘Bu kazaya pilot hatası yol açmadı’… (Peki, uçağın parça yenilemesini zamanında yapmayanların, bu durumu bile bile yolcu taşımaya devam edenlerin hatası nereye gitti…?)
PAAIB’ye ait olduğu ileri sürülen belge.
(Kaynak: avherald.com)
(Kaynak: Malik Zubair Awan; avherald.com
Sonuç olarak, bu kazada pilotların çalışan ikinci motoru da, farkında olmadan, durdurmuş olabilecekleri, zayıf da olsa, bir olasılık… Daha kuvvetli görünen bir başka olasılık ise, parçalanan sol motor sebebiyle uçağın kanadının hasarlanması ve uçabilirlik yeteneğini kaybetmiş olması…
Bu yıl içinde meydana gelen, PIA 8303 Uçuş Numaralı A320 kazasından da hareketle, Pakistan Sivil Havacılığının ‘sınıfta kaldığını’ söylemek mümkün…!
Kazanın meydana gelişimin üzerinden üç yıl dokuz ay geçmiş olmasına rağmen, kaza inceleme raporunun halen yayımlanamamış olması, sadece, ‘kırık kolu yen içinde tutma’ gayretidir; başka bir şey değil…!
Bu tavır Size tanıdık geliyor mu …?
Yararlanılan Kaynaklar:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.