 Beyaz Cüce (Temsil) (Kaynak: spacedaily.com) |
Spacedaily.com’da 19 Ekim 2021’de yayımlanan bir haberde, ‘*ölü’ bir yıldızın göz kırptığı duyuruldu…!
*Astronomiyle ilgili haberler veren birçok sitede, patlayarak Beyaz Cüce’ye dönüşen yıldızlar ‘ölü’ olarak nitelenmekte…. Biz ise, Beyaz Cüce oluşumunun/durumunun bir yıldızın ‘ikinci yaşamı’ (emeklilik yaşamı !) olacağını beyan etmekteyiz… Haliyle, ölmemiş bir yıldız göz kırpabilir…!
Beyaz Cüceler, hem ‘beyaz’, hem de ‘cüce’ olan (bu hale gelen) yıldızlar… Beyaz olmaları, ışığının aldığı beyazımsı-renkten (bir prizma ile renklerine ayrıştırılabilen ışığın birleşik-rengi beyazdır; beyazımsıdır). Evlerimizde kullandığımız ampullerin ışığında bu renk farkını, sarının yanında beyazı kolayca ayırt edebiliriz… Beyaz Cücelerin ‘cüce’ olarak nitelenmeleri ise, gerçekleşen yıldız patlamasından sonra oluşan Beyaz Cücenin hacminin ve kütlesinin önceki yıldıza kıyasla (madde kaybederek) küçülmüş olmasından…
Başlangıçta, yeterince büyük yıldız, bünyesindeki hidrojeni nükleer bir reaksiyonla yakarak (yıldız ışıması) tükettiğinde, takibeden bir patlamadan (saçılmadan) sonra, Beyaz Cüce oluşur; geri kalan maddeyi toparlayarak…!
Astronomlar, 1400 ışık yılı uzaklıktaki böyle bir Beyaz Cücenin ışımasının periyodik olarak azalıp, arttığını belirledi… Sanki birisi, bu yıldızın ‘elektrik anahtarını’ açıp kapatmaktaydı…!
Bir yıldızın ışığındaki periyodik artışın, bu yıldızın çevresinden periyodik olarak madde emmesinden kaynaklanabildiği bir süredir bilinmekte…(Jüpitere bir kuyruklu yıldız/göktaşı çarptığında (gaz küresine daldığında) da bir anlamda (Dünya büyüklüğünde !) noktasal ışıma gerçekleşir…)
Astronomlar, bu belirli Beyaz Cücenin periyodik ışımasının, yörüngesinde dolanan başka bir yıldızdan (companion star) periyodik olarak madde emmesiyle ilişkili olabileceğini düşünüyor…
Bu yeni keşfi ilginç kılan husus, bu yıldızın periyodik ışımasının otuz dakikalık aralıklarla gerçekleşiyor olması…! Araştırmacılar, daha önce, Beyaz Cücelerde gözlenen bu periyodik ışımaların birçok gün veya ay süren aralıklarla gerçekleşebildiğini belirlemişlerdi…
Araştırmacılar, Beyaz Cücede gözlenen periyodik ışıma artışının, emdiği maddeye bağlı olağan bir durum olduğunu söylüyor… Ancak, yine periyodik olarak gerçekleşen ışıma azalmasının, bu yıldıza doğru gerçekleşen madde akışının periyodik olarak engellenmesinden kaynaklanıyor olabileceği, bunun da, Beyaz Cücenin manyetik alanındaki periyodik değişimden (magnetic gating) kaynaklanan bir durum/gelişme olabileceği düşünülüyor…!
Kısaca, Bilim İnsanları var oldukça yıldızlara (ve Beyaz Cücelere) rahat yok…!
Yararlanılan Kaynak:
https://www.spacedaily.com/reports/Astronomers_see_white_dwarf_switch_on_and_off_999.html
HAVACILIK VE UZAY 