Açık sarı bölgeler Madde Fışkırmaları/Patlamalar. (Kaynak: NASA/GSFC/SDO; space.com)
Bu hafta sonu önemli bir Güneş Patlaması (Solar Flare, Coronal Mass Ejection-CME) olayı yaşandı…
Tariq Malik tarafından space.com’da da duyurulan ve 28 Ekim günü gerçekleşen bu olayın Dünyaya (Dünya atmosferine) yansımaları bu hafta sonu gözlendi… Bu olayın bazı ülkelerin kutladığı Cadılar Bayramına (Halloween) denk gelmesi de ilginç bir tesadüf…; hem endişeye yol açması, hem de, hoş bir gökyüzü gözlemine ortam sağlaması açısından…
Güneş Patlamalarının hoşe giden (görsel) tarafı Kuzey ışımasına (Aurora) yol açması… Bu ışımalar atmosfere ulaşan/çarpan atom altı parçacıkların sebep olduğu/katkıda bulunduğu ışımalar… Bu ışımalar, parçacık çarpışmalarının yoğunluğuna ve (bölgesel) genişliğine de bağlı olarak, daha güney enlemlerden (ve daha fazla kişi tarafından) de gözlenebilir hale gelir… (Yine de, bu ışımalar ülkemizden-konumu itibariyle-gözlenememekte…!)
Gerçekte, Güneş Patlaması 28 Ekim 2021’de meydana geldi…Güneşten fışkıran/saçılan maddenin Dünya yönünde ilerleyen kısmı Dünya atmosferine bu hafta sonu (özellikle de) 31 Ekim 2021, Pazar günü ulaştı…; Auroro’ları tetikledi…
Gerçekleşen bu patlama/fışkırma olayı 2021 yılında gerçekleşen ikinci-en güçlü olaydı…; bu bakımdan önemliydi… ABD ve Kanada’nın büyük bir kısmından gözlendi…
Güneş Patlamaları, genelde, tencerede kaynayan sütün yüzeyinden patlayan hava kabarcıkları gibidir…; sıçrayan süt parçacığı yine tencerenin içine düşer… Ancak, güçlü patlamalarda süt parçacığı tencerenin dışına da sıçrayabilir…! Bu olayın benzeri gerçekleştiğinde, Güneşin yüzeyinden sıçrayan madde (Dünya yönünde sıçrarsa) Dünyaya da ulaşabilir…; atomaltı-parçacık yığını halinde… Kısaca, CME olarak adlandırılan bu olayda, Güneşi terkeden parçacıklar saatte 4 milyon kilometreye ulaşabilen bir hızla yoluna devam eder… Atmosferdeki parçacıklarla çarpışınca da değişik renkte ışımaya yol açar… (Işımanın rengi çarpışan parçacıkların türüne bağlıdır…)
Güneş olaylarını izleyen astronomlar, meydana gelen bu patlamaları birer numara altında kaydetmekte… Bu son patlama AR2887 olarak kaydedildi…
Güneş patlamalarında farklı tipte madde fışkırmaları gerçekleşebildiğinde, bunlar, gözlemciler tarafından farklı ışımalar olarak gözlenmekte ve sınıflandırılmakta… Bu patlamaların en güçlü olanları X-sınıfı fışkırmalar… Bu son atlamadan Dünyaya ulaşan ışıma X1 sınıfı (kendi sınıfının en düşük enerji seviyesinde olanı) idi…
Bu Güneş Patlaması-kaynaklı ışımalar uzaydaki astronotlar (kanser tehlikesi…!) ve yörüngede dolanan uydular (arızaya yol açma iletişimi engelleme,… tehlikesi..!) için tehlike yaratabilmekte…
Bu son patlama (yüksek frekanslı) FM Radyo iletişimi ve (düşük frekanslı) GPS iletişiminde bazı engellemelere yol açtı…
Uluslararası Uzay istasyonu, mevcut koruma tedbirleri sayesinde, bu patlamalardan olumsuz bir şekilde etkilenmedi…
Güneşte meydana gelen bu patlamalar/madde fışkırmaları 11 yıllık periyodlarla yoğunlaşmakta… 2024-2025 yakın gelecekteki dönemlerden biri… Güneş, bugünlerde, nispeten sakin bir dönem yaşamakta..
Yine de, Güneşte, bazen, sürpriz patlamalar da meydana gelebilmekte…
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.space.com/northern-lights-on-halloween-from-solar-flare-october-2021
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.