Spacedaily.com’da 8 Kasım 2021’de yayımlanan bir haberde, dört-parçalı Elektron Ailesinin metaller içinde yeni bir tür ‘madde-durumu’ oluşturduğunun belirlendiği duyuruldu…
Dresden-Wurzburg Mükemmeliyet Merkezinden (Cluster of Excellence ct.qmat) bir grup araştırmacının, yüz yıldır bilinmekte olan bu kuantum özelliğinin bir deneyle doğrulanabilmesi için, deneyde kullandıkları metali (ve, haliyle, elektronları) çok çok düşük bir sıcaklık seviyesine soğutabilmeleri gerekti… (ct.qmat: Complexity and Topology in Quantum Matter)
Araştırmacılar bu deneyi ‘süperiletken metal’ ortamında, dört elektron grupları yaratarak gerçekleştirdiler… Araştırmacılar daha önce, metallerin süperiletkenlik özelliğini kazanmalarında elektron çiftlerinin rol oynadığını bilmekteydi…
Prof. Hans-Henning Klauss (Technische Universitat Dresden) başkanlığında bir araştırma grubu tarafından gerçekleştirilen bu araştırma Nature Physics dergisinde yayımlandı…
Maddenin ‘süperiletkenlik ‘ özelliği 1911’de keşfedildi…Teorik dayanağı da 1950’lerde anlaşıldı…: Metaller içinde çok düşük sıcaklıklara kadar soğutulan elektronlar tek başlarına değil, çiftler halinde hareket etmekteydi…
Bu elektron çiftleri tek elektronlardan farklı davranarak atom-yapılarında (atomic lattice; atomik-kafes) çarpışmaktan kaçınmakta ve enerjilerini kayba uğramadan koruyabilmekteydiler…
Araştırmacılar, metal ‘Ba1-xKxFe2As2’ kullanarak gerçekleştirdikleri deneylerde, iki yerine dört elektronun birleşerek gruplar oluşturduğunu belirlediler ve başlangıçta, hatalı bir ölçme yaptıklarını düşündüler…!
Araştırmacılar, deneyi (ve ölçmeleri) iki yılı aşkın bir süre boyunca (ve farklı laboratuvarlarda) tekrarlayarak, bir keşifte bulunduklarını anladılar…
On yıl kadar önce ileri sürülen bir görüş olan, ‘elektronların (bazı özel şartlar altında) dörtlü gruplar oluşturabileceği’ önermesi de böylece, deneyle gösterilmiş oldu…!
Araştırmacıların bu deneyde kullandığı madde olan ‘iron pnictides’, keşfinden sonra, 2008’den beri araştırmacıların sıkça kullandığı bir (çok özel) madde…
Bilinen yöntemle (enerji nakil hatlarının gösterdiği direnç sebebiyle) elektrik nakli %15 oranında enerji kaybına yol açtığından, araştırmacıların bu keşfinin gelecekte elektrik enerjisi naklinde (ve başka teknolojik alanlarda) önemli tasarruf sağlanmasına yol açabileceği düşünülüyor…; bu bakımdan çok önemli görülüyor…
(Böylece, sağlanacak bu tasarrufun bir bölümüyle (Dünya-genelinde) daha fazla ‘makam aracı’ kiralanabilir/satın alınabilir…; hele elektrikli araçlar tercih edildiğinde…!)
Yararlanılan Kaynak:
HAVACILIK VE UZAY 