Bu yılın ‘son kazası’…(mı ?) (This year’ last accident…?)

Güncelleme 2:

Bir hafta önce, ABD’de, bir Learjet (Ambulans Uçak; İş Jeti) kazası meydana gelmiş, bu kazada, ikisi Pilot, diğer ikisi hemşire olan dört kişi hayatını kaybetmişti…

Uçaklar, Pilotların görüşün kısıtlı olduğu gece şartlarındaki iniş teşebbüsünde uçak Pist yakınında yere çarpmıştı…

Pilotların daha uzun piste inmek için son anda, Görerek Uçuş/İniş olarak değiştirdikleri uçuş/iniş planında, gerekli yükseklik limitine uymayarak gerçekleştirdikleri iniş teşebbüsünde uçak yere çarpmıştı…

Bu kazayla ilgili olarak birkaç analiz-yorum videosu yayımlandı. Bunlardan önemli görünen biri yukarıda verildi…

Pilotların iniş planladıkları Gillespie Field (El Cajon, San Diego, ABD) Hava Meydanı yakınında dağların yükseldiği bir ortamda…

Kazanın meydana geldiği ortamda görüş şartları Görerek (VFR) ve Aletli Uçuş (IFR) manevrası için minimum seviyedeydi…Görüş 3 mil, bulut alt tavanı ise 2000 fit kadardı… Pilotların, önceki daha kısa iniş planını değiştirerek, iniş izni aldıkları 27R pistine gece şartlarında IFR ile iniş yasak olduğu için, pilotlar bu yeni planla, Görerek İniş yapmak istediler…

Pilotlar pisti karşılama manevrası esnasında, farkında olmadan yakındaki Dağa (Rattlesnake Mountain) yaklaştılar…

Dönüş esnasında yere fazla yakın olduğunu farkettiklerinde vakit fazlasıyla geçti…!

………………………………………………….

Pilot Kuleye, Pist Işıklarını açmasını söylemiş… Gerçekte, Pist ışıkları halihazırda açıkmış…! Mevcut Sis Pilotun Pist ışıklarını görmesini zorlaştırmış/engellemiş…!

Pilotun inişi önce planladığı Pist uzunluğu 4100 fit iken, daha sonra iniş planladığı Pistin uzunluğu 5340 fit… (Learjet’in inişi için Üretcisinin önerdiği pist uzunluğu: minimum 5000 fit…)

Bu FAA Uçuş Kurallarına göre, gece IFR (Aletli) inişlerinde 27 R Pistine çember/yay çizilerek, Pisti karşılama manevrası (arazi engelleri sebebiyle) yasaklanmış bir hareketti…Görerek (VFR) şartlarda bu manevra ile iniş yasaklanmış olmasa da, zor bir iniş olmaktaydı…

Pilot Pisti karşılama manevrasını izin verilen yüksekliğin 500 feet kadar aşağısından gerçekleştirmişti…!!! (Pisti/çevreyi görebilmek için olsa gerek…!)

Pilotun Pisti karşılamak için son dönüş manevrasında uçağı ‘stol-spin’ durumun sokmuş olması olası…!

…………………………………………….

İş Jeti tipinde bir uçak, 27 Aralık 2021’deki inişinde yere çarptı…

Matt Meyer ve Dillon Davis tarafından, 28 Aralık 2021’de yayımlanan bu haberde, bu uçakta bulunan dört kişinin hayatını kaybettiği duyuruldu…!

East County’de (San Diego, ABD) meydana gelen bu kaza, görüş mesafesinin sınırlı olduğu bir havada gerçekleşti…

NTSB (National Transportation Safety Board) tarafından dün yapılan ilk açıklamada, Learjet 35A tipindeki bu uçağı (İş Jeti), kullanan Pilotun, iniş için, Gillespie Field’e yaklaşması esnasında, önce, Aletle-Uçuş (Instrument Approach) Planını, Görerek-Uçuş (Visual Approach) olarak değiştirdiği, takiben de, 17 Numaralı Piste iniş iznini 27R Pistine İniş olarak değiştirdiği (ve bu izni aldığı) ifade edildi…

Uçağın çarptığı yer Pistbaşından 2.5 km kadar uzaktaydı…

*

Bu kazanın neden meydana geldiği henüz bilinmemekle birlikte, bilinenler de birçok şey söyleyebilir…:

*Pilotun, Kule Telsizinde kayıtlı son sözleri..: “Oh shit! Oh shit! Oh shit!” olmuş…! (Bu sözler, bu ses kaydına kadar uçakta bir sistem arızası mevcut olmadığına işaret olabilir…Pilot bu sözleri, uçağın yere yızla yaklaştığını gördüğü anda söylemiş olmalı…)

*Bu kaza akşam 19:15 civarında (gece şartlarında), sisli/puslu bir havada meydana geldi…

*Hava Trafik Kontrolu, Görerek-şartlarda İniş İzni verdiğine göre, yine de, Hava Alanında, görerek iniş için yeterli görüş mesafesi mevcut olmuş olmalı…

*Yine de, Pilot, daha kontrollu bir iniş sağlayabilecek olan ilk (doğrudan) yaklaşma/iniş planını son anda değiştirerek, görerek şartlarda ve ilave manevra yapmayı gerektiren yeni bir planı uygulamaya koydu… Alçak İrtifada gerçekleştirmeye kalkıştığı bu yeni Planın uygulamasında da (180 derece dönüş gibi) belirli riskler mevcuttu…!

*Pilot, Aletli-Uçuş/Aletli-İniş için daha önceden ayarlanmış olan ekipmanla/göstergelerle, görerek-şartlarda iniş yapmış/denemiş olmalı…!

*Anlaşıldığı kadarıyla Pilot, bu manevra esnasında ve muhtemelen, dikkatini Pisti görmeye vererek, uçağın yerden yüksekliğini ve alçalma hızını yeterince izleyememişti…

Bu… yere son bakışı.. oldu…!

Uçuş Planını son anda değiştirmek riskli bir davranıştı…!

Yararlanılan Kaynaklar:

‘Büyük Gün’…bugün(dü)…! (‘The Big Day’ was today…!)

Güncelleme 2:

JWST’nin fırlatılışı…başarılı oldu…!

Güncelleme…:

Fırlatılış bugün… Saat (TSİ) 15:15’ten sonra…!

Fırlatış saati yukarıdaki videodan izlenebilir…

…………………………………..

James Webb Uzay Teleskobu, bir erteleme yaşanmazsa, (25 Aralık Cumartesi, 2021) yarın fırlatılacak…!

Bu fırlatış için canlı yayım, yarın saat (TSİ) 14:00’te başlayacak…

20+ yılda bir gerçekleşebilecek bu olaya tanık olmak isteyenlere duyurulur…!

NASA, bu konudaki Basın Brifingini 21 Arlık 2021’de gerçekleştirmişti… (Yukarıdaki video’da…)

Bir ‘kaza’ nasıl yaratılır…? (How to create own accident…?)

Avherald.com’da 25 Kasım 2021’de yayımlanan bir haberde, ‘Kişisel Kaza’ya dönüşen bir havacılık olayının, 25 Kasım 2021’de Cuiba’da (Brezilya) yaşandığı duyuruldu…

Pilotlar, Airbus A320-200N tipi bir uçakla kalkış koşusuna başladıklarında, meydana helen bir hidrolik arızası sebebiyle, uçak 88 Knots kadar bir hıza ulaşmışken, kalkıştan vazgeçtiler (rejected takeoff)…

AD-2751 Uçuş Numarası, 132 yolcusu ve mürettebatıyla, Cuiaba’dan Sao Paulo Guarulhos’a gitmek üzere kalkışa başlayan uçağın pilotları, uçağın hızı 88 Knots’a ulaştığında bir ‘Hidrolik Sistem Arızası’ ikazı aldılar…

Pilotlar, hızın nispeten düşük olması sebebiyle, bir kaza yaşanmadan, uçağı Pistte durdurabildiler…

Ancak…, uçaktaki bazı ‘Yolcuları’ durduramadılar…!

Bir kadın Yolcu, Uçuş Ekibinden, henüz, ‘Uçağı Terkedin’ talimatı almadan ve uçağın ‘Yolcu Tahliye Kızağı’ (slide) açılmadan, uçağın kapısını açarak, uçaktan atlayınca, bacaklarından biri kırıldı…!

Bu kargaşa ortamında, sekiz yolcu daha hafif şekilde yaralandı…

Bu haberde, panikleyerek ve uçağın Acil Çıkış Kapsını açarak uçaktan atlayan kadının, uçağın kanat ucundaki (yanıp-sönen) kırmızı ışığı (beacon) başlayan bir yangın sanarak uçaktan atladığı söylendi… Bu yolcunun açtığı (kauçuk-şişme) kızağa binen bazı yolcuların da, uçağın halen çalışmakta olan motorunun eksoz gazının basıncıyla savrulması sonucu, kızaktan düşerek yaralandı…

Sonuç olarak,

bir ‘Uçak / Uçuş Olayı’, ‘Yaralanmalı bir Yer Kazası’na dönüştürülmüş oldu…!

*

Uçak kazalarından ‘Yolcuların’ da çıkaracağı dersler var…!


Yararlanılan Kaynak:

James Webb’in fırlatılışı bu Cumartesi…! (James Webb’ launch… on this Saturday…!)

James Webb, Ariane V roketine yüklenmeden önce. (Kaynak: ESA/CNES/Arianespace; space.com)

Uzaya gönderilmesi sürekli ertelenen uzay Teleskobu James Webb’in fırlatılışı, son bir ertelemeden sonra, bu Cumartesi (25/12) gerçekleştirilecek…

Bu son ertelemenin sebebi, fırlatışın gerçekleştirileceği Kourou’da (French Guiana; Guiana Space Center) atmosferin yükseklerinde esmekte olan şiddetli rüzgarlar…!

Fırlatma ertelenmezse ve başarılı olursa, bu aracın, 1.6 milyon kilometre uzaklıktaki görev-yörüngesine ulaşması bir ay kadar bir zaman alacak…!

Meghan Bartels’in space.com’da 22 Aralık 2021’de yayımlanan haberinde, JWST’nin tasarım süreci 1996’da başlatıldığında, 2007’de uzaya gönderilmesinin hedeflendiği, ancak, 14 yıl kadar süren, beklenmedik şekilde büyük bir gecikmenin yaşandığı hatırlatıldı…!

JWST gerçekten büyük bir Uzay Projesi… Evrenin, bugüne kadar net olarak veya hiç görüntülenemeyen birçok cismini görüntülemek mümkün olacak…Yine de, bazı ‘You Tube Ucuzcularının’ vurguladığı gibi, JWST’nin sağlayacağı görüntülerle, Evren’in, herhalde, yeniden ‘tanımlanması’ gerekmeyecek/mümkün olamayacak…! Paralel Evrenler (!) gözlenemeyecek…

Şimdilik, Teleskobu taşıyacak roketin fırlatılması TSİ 15:20’de (12:20 GMT) gerçekleşecek… Haliyle, fırlatış öncesinden itibaren canlı yayım yapılacak…

Yararlanılan Kaynak:

https://www.space.com/james-webb-space-telescope-weather-delay-christmas-launch

Bedeli çocuklar ödüyor…! (Children pay the cost…!)

(Kaynak: theguardian.com; Nine News/AAP)

Yeni Yıla / Christmas’a hazırlanırken, üzücü haber Avustralya’dan geldi…!

Redcliffe Havaalanından (Brisbane, Queensland, Avustralya) havalanan küçük bir uçak, kısa bir süre sonra, denize düştü…

Meydana gelen bu kazada ikisi çocuk, dört kişi hayatını kaybetti…

Bu Pazar günü meydana gelen bu kazanın hangi sebeple meydana geldiği henüz bilinmiyor… Belki, yakında açıklanır…

Ancak, bilinen bir şey varsa, ‘büyüklerin hatasının bedelini çocukların ödemekte olduğu’ gerçeği…!

Bu kazada dikkati çeken bir husus, uçakta bulunan yolcuların adının basın tarafından, henüz bilinememesi…; eğer, birileri gizlemiyorsa…!

Uçuş yapılacak her (küçük) uçakta yer alacak kişilerin adlarının, bir şekilde ve uçuştan önce, kayıt altına alınması gerekir…!

Bu konuda mevcut Kurallar nedir, hangi sahalarda ilave tedbir alınması gerekir…; incelenmeye/araştırılmaya değer görünüyor…

Yakın geçmişte, Hindistan Genelkurmay Başkanının hayatını kaybettiği (düştü/düşürüldü ?) helikopter kazasında da, helikopterde mevcut olan kişilerin sayısı Resmi Belgede (Manifesto) ve Basında farklı şekilde yer almıştı…; bu sahadaki ‘tedbir eksikliği’ yaygın göründü…!

‘Yılbaşı Hindisi’ yudumlanırken, bu sahanın da düşünülmesi gerekecek…; ‘Küçük Uçak-Havacılığı Ne Derece Denetim Altında…; Ne Derece Güvenli…’ ?

Yararlanılan Kaynak:

https://www.theguardian.com/australia-news/2021/dec/19/light-plane-crashes-into-water-near-brisbane