Ay: Ocak 2022

HSmilitary.com’da 29 Ocak 2022’de yayımlanan bir haberde, Rusya’ya ait, MIG-31 tipi bir uçağın kalkışta, Pistten çıkarak kaza geçirdiği duyuruldu…!

(Tek kişilik MIG-31; temsili)

Meydana gelen bu kazada uçakta bulunan Pilot ve Silah Sistemi operatörü kurtuldu… (Bu uçak iki kişilik tip olmalı…)

Yetkililerin yaptığı açıklamada, uçakta ‘ciddi’ bir hasar meydana gelmediği, gerçekleştirilecek onarım ve bakımdan sonra, tekrar uçuşa verileceği duyuruldu…!

Uzmanların ilk belirlemesine göre, bu kaza uçakta meydana gelen bir ‘Teknik Arıza’ (Technical Malfunction) sebebiyle meydana geldi…!

Bu haberde, ‘incident-uçak olayı’ olarak nitelenen bu kaza, Rusya’da 24 saatte meydana gelen, ikinci kazaydı…Bir önceki gece de bir Mi-8 Helikopter Kazası meydana gelmişti…

*

Bu kazaya yönelik haberde dikkati çeken husus, Yetkililerin uçakta meydana gelen hasarın seviyesi hususunda yaptığı açıklama…

Birçok kaynakta görünen yukarıdaki fotoğraf kaza geçiren bu uçağa ait ise, bu uçağın ‘ekonomi kuralları içinde’ onarılma olanağının bulunmadığı söylenebilir… (Şüphesiz, sırf ispat için, bu uçak onarılabilir… Ancak, ‘astarı yüzünü fazlasıyla geçer’… Dolayısıyla, birçok Devlet/Kurum bu seviyede gerçekleşen bir hasarı, ekonomik olmayacağı gerekçesiyle, onarmaya kalkmaz…!)

Bu bakımdan, Rusya Yetkilisinin yaptığı söylenen açıklama bize bir ‘Halk Deyişini’ hatırlattı…: ‘Yalandan kim ölmüş’…!

Tali bir başka husus: ‘Teknik Arıza’…söylemi… Bu sitede zaman zaman vurgulamaktayız… Uçaklarda (ve diğer tüm Sistemlerde) meydana gelecek arızaların tümü ‘tekniktir/ teknik kökenlidir’… Dolayısıyla, bir Uçak (Sistem) Arızasını ‘teknik’ sözcüğü ile vurgulamak gereksizdir… Sadece, söyleyenin Havacılıktan (Sistemcilikten) ne kadar anladığının bir göstergesidir…!

Yararlanılan Kaynak:

https://www.hsmilitary.com/2022/01/MiG-31-fighter-jet-crash%20.html

SpaceX, İtalya’nın uydusu COSMO-SkyMed’i yarın sabaha karşı (TSİ 03:11’de) yörüngeye gönderecek…!

Bu fırlatış, yarın gece, saat 02:45’ten itibaren, You Tube ve space.com’dan canlı olarak izlenebilir…

Yararlanılan Kaynak:

https://www.space.com/spacex-launch-italian-csg-2-satellite-january-2022

JWST Uzay Teleskobu (James Webb Space Telescope) , 25 Aralık 2021’de başladığı yolculuğunu tamamlayarak, Dünya-Güneş (gravitasyonel) Sisteminin duraklarından biri olan, Lagranj Bölgesi ‘L2’ye ulaştı… Literatürde ‘Lagranj Noktası’ (Lagrange Point-Lagrange Noktası) olarak adlandırılan bu nispeten-kararlı yörünge duraklarına bölge dememizin sebebi, bunların gerçekte, çapı bir milyon kilometre kadar olan hacimler olmaları…!

Dünya-Güneş Sistemi de dahil olmak üzere, ikili gök cismi sistemlerinin beşer adet Lagrange Bölgeleri mevcut…

Güneş-Dünya Lagrange Bölgeleri (Kırmızı noktalar) (Kaynak: Wikipedia)

Dünya-Ay Sisteminin Lagrange Bölgeleri.

JWST, nihai hedefi olan ve Dünyadan uzaklığı yaklaşık, 1.5 milyon kilometre kadar olan ‘L2’ Bölgesine 30 gün süren bir yolculuktan sonra 24 Ocak 2022’de ulaştı…; buradaki yörüngesine yerleştirildi…

Teleskobun, ‘Halo Orbit’ olarak adlandırılan bu yörüngesi, yukarıdaki simülasyonda gösterildi… Simülasyonda da görüleceği gibi, bu yörünge, Dünya’nın ekvator düzlemine göre açısı sabit olan bir yörünge değil… Kendi ekseni etrafında da dönen bir yörünge…!

JWST’nin, bir göktaşı çarpmazsa, bu yörüngesinde 10+ yıl süreyle görev yapması bekleniyor…

JWST, normal şartlarda, L2 yörünge hacmi içinde dolanacak olsa da, uzaydaki açısal konumunu kararlı bir şekilde sürdürebilmesi için, bu ekipmanın, itiş roketleri (thruster) 21 günlük periyodla ateşlenerek, yörüngesinde düzeltmeler yapılması da gerekecek…

 

Lagrange Bölgeleri, içine bir gök cismi hapsolduğunda, bazı istisnaların dışında, ‘tutsak’ gök cisimlerinin (ve haliyle insan-eseri uzay araçlarının) çok uzun sürelerle bu ‘hapis hayatını’ sürdürdüğü ortamlar…; gezegenlerin ‘asterid-hapishaneleri’…! Bir örnek olarak, Trojan Asteroidleri Jüpiterin ‘L4’ Bölgesinde dolanmakta…

Yararlanılan Kaynak:

Webb Has Arrived Successfully at L2

SpaceX’in Falcon 9 roketi ikinci kademesinin yörüngesi.

Uzmanlar, SpaceX’in daha önce uzaya uydu götüren bir roket kademesinin (stage), 4 Mart 2022’de Ay’a çarpabileceğini söylüyor…!

Dünya-Güneş Sisteminin Lagrange 1 bölgesine, 2015’te, Deep Space Climate Observatory adlı uyduyu götüren SpaceX roketinin ikinci kademesi, bu tarihten beri, kontrolsuz bir yörüngede dolaşmakta…

Sam Tonkin’in, MailOnline.com’da 25 Ocak 2022’de yayımlanan haberinde, bu roket-kademesinin, Mart Ayının ilk haftasında Ay yüzeyine çarpabileceğini duyuruldu…

Bu roket kademesinin, taşıdığı uydunun adresine ulaştırılabilmesi için, Dünya’nın ‘Uydu Transfer Yörüngesi’nin ötesine kadar ulaştırılması (motorunun çalıştırılması) gerekmişti…

Bu roket-kademesinin ulaştırıldığı yörünge 4 Mart 2022’de Ay’ın yörüngesiyle kesişecek…

Dünyaya yakın gök cismlerini takipte kullanılan yazılımı hazırlayan, yazılım uzmanı Bill Gray bu duyuruyu yapmış… Bu duyuruda vurgulandığı üzere, bu roket-kademesinin Ay’ın arka yüzüne, ekvator bölgesinden, çarpması bekleniyor… Dolayısıyla, çarpma anının Dünyadan gözlenmesi mümkün olamayacak… Ancak, halen Ay’ın yörüngelerinde dolanan (NASA’nın aracı) Lunar Reconnaissance Orbiter ve Hindistan’ın Chandrayaan-2 araçlarının bu roket-kademesinin Ay yüzeyinde açacağı krateri belirlemeleri mümkün olabilir…

NASA, 2009’da, bir uyduyu Ay yüzeyine çarptırarak, böyle bir test gerçekleştirmişti..

Şüphesiz, AY’a araç gönderme projeleri kapsamında, Ay yüzeyine birçok araç isteyerek ve istenmeden çarptırıldı… İsrail’in Ay yüzeyine indirmek istediği aracı da Ay yüzeyine çarpmıştı…

Falcon 9’un dört tonluk bu parçasının, saniyede 2.5 kilometrelik yörünge hızıyla, Ay yüzeyinde belirlenebilir bir krater açması bekleniyor…

Şimdilik, açılacak bu kraterden, tozdan başka bir şey fışkırması beklenmiyor…!

Yararlanılan Kaynak:

https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-10439557/A-SpaceX-Falcon-9-rocket-track-hit-moon.html

USS Carl Vinson (CVN 70) (Kaynak:abcnews.go.com)

Güncelleme:

İngiltere Deniz Kuvvetlerine ait F-35B, 2021’de, denize böyle düşmüştü…

…………………………………………………………………..

Luis Martinez’in abcnews.go.com’da 26 Ocak 2022’de yayımlanan haberinde, ABD Deniz Kuvvetlerine ait olan ve 24 Ocak 2022 günü inişte kaza geçiren F-35C tipi uçağının enkazının denizden çıkarılacağını duyuruldu.

Bu uçak, Uçak Gemisine inişi esnasında gemi güvertesine çarparak altı personelin yaralanmasına sebep olmuştu… Pilot, uçaktan sandalye/paraşütle atlayarak kurtulmuştu… Uçağın denize düşüp düşmediği ise yetkililer tarafından açıklanmamıştı..!

Bu haberden uçağın uçak gemisi USS Carl Vinson’un (CVN 70) güvertesine (Flight Deck) çarptıktan sonra denize düştüğü anlaşılıyor…; ABD Deniz Kuvvetleri Yetkilileri, biraz gecikmeyle de olsa, bu durumu daha sonra teyid etmiş…!

Bu kazanın ana sebebi, muhtemelen, Pilotun Gemi Güvertesini ‘yeterince ‘tutturamaması’…!

Yüksek teknoloji ürünü olan bu uçağın enkazının Çin’in eline geçmemesi için bu ‘Denizden Çıkarma’ operasyonu gerçekleştirilecek…!

ABD Deniz Kuvvetleri, 2019’da, Filipin Denizine düşen bir C-2A uçağının enkazını beş kilometre kadar bir derinlikten çıkarmayı başarmıştı…

İngiltere Deniz Kuvvetlerine ait olan ve 2021’de, uçak gemisi HMS Queen Elizabeth’den kalkış esnasında, Akdenize düşen bir F-35B ‘nin enkazı da ABD Deniz Kuvvetlerinin yardımıyla denizden çıkarılmıştı…

Bu ‘Denizden Çıkarma Operasyonu’ başarılabilecek mi…, ne kadar zaman alacak…; bekleyip göreceğiz…!

Yararlanılan Kaynak:

https://abcnews.go.com/US/navy-salvage-stealth-f35-crashed-carrier-landing-south/story?id=82477793

ABD Uçak Gemilerinden biri. (Kaynak: Editorial.cnn.com)

Oren Libermann ve Brad Lendon tarafından, edition.cnn.com’da 25 Ocak 2022’de yayımlanan bir haberde, ABD Deniz Kuvvetlerine ait bir F-35C (Lightning II) tipi muharip uçağın, Uçak Gemisine inişi esnasında kaza geçirdiği duyuruldu… Meydana gelen bu kazada, uçağın Pilotu dahil yedi kişi yaralandı…

24 Ocak 2022 günü meydana gelen bu kazada, rutin bir eğitim uçuşu sonunda meydana geldi…

Ancak, uçağın güvertesinde bulunan uçuş-yer ekibinin yaralanması dikkate alındığında,bu kazanın uçak gemi güvertesine inerken/indiğinde meydana gelmiş olması gerektiği söylenebilir…

Diğer bir husus, yaşanan bu’şey’in, ABD Deniz Kuvvetleri (Navy) tarafından bir ‘Inflight Mishap’ olarak adlandırılmış/sınıflanmış olması…!

Yaşanan bu ‘şey’in bir ‘Mishap’ olarak sınıflandırılabilmesi için, gerek perseonelin ‘Hafif’ şekilde yaralanmış olması, gerekse, uçakta oluşan hasarın onarım/yenileme maliyetinin de ‘Minimum Seviyede’ gerçekleşmiş olması gerekir.

Pilotun uçağı terkettiği dikkate alındığında, bu uçak gemi üzerinde kalmış olsa ve başka önemli bir hasar meydana gelmemiş olsa bile, yaralanan personelin durumu dikkate alındığında, yaşanan bu ‘şey’in, öncelikle, bir ‘Kaza’ olarak sınıflandırılması gerekirdi…!

İlgililerin bu davranışı Sizlere ‘Tanıdık’ geldi mi…?

Denizkuvvetleri Yetkilisi, yaptığı açıklamada, bu Kaza sebebiyle, Gemi Güvertesinde (Flight Deck) meydana gelen hasarın ‘yüzeysel olduğunu’ söylemiş…

Halen, bu gemi-pisti uçuşlara açık durumdaymış…

(Uçak enkazı ya denize düştü/itildi (?) ya da Pist uzağına nakledilebildi…)

Herhalde, yakında, bazı ‘gerçekleri’ öğreniriz…!

Yararlanılan Kaynak:

https://edition.cnn.com/2022/01/24/politics/f-35-pilot-eject-south-china-sea/index.html

(Günün Seçimi)

Bu gösterimde, bugüne kadar belirlenmiş en büyük kütleli iki Kara Delik görünmekte… (Kaynak: LIGO/Caltech/MIT/R. Hurt (IPAC); spacedaily.com)

Spacedaily.com’da 21 Ocak 2022’de yayımlanan bir haberde, araştırmacıların eksantrik yörüngeleri olan iki Kara Delik birleşmesini belirledikleri duyuruldu…

RIT’den (Rochester Institute of Technology; Computational Relativity and Gravitation ) ve Florida Üniversitesinden araştırmacılar, çok gelişmiş bilgisayar simülasyonları kullanarak, bu Kara Deliklerin, birleşimden önce, nasıl eksantrik yörüngelerde dolandıklarını ve bu birleşiminin nasıl gerçekleştiğini gösterdiler…

Araştırmacılar, eksantrik yörüngelerin, Kara Deliklerin yoğun olduğu Gökada Merkezi (Galactic Nuclei) gibi bölgelerde, tesadüfen karşılaştıkları başka Kara Delikleri (Cisimleri) yutmaları sebebiyle gerçekleştiğini söylüyor…

Araştırmacıların incelediği ‘En Büyük Kütleli Gravitasyon Dalgası İkilisi’ olan GW190521’deki her bir Kara Deliğin kütlesi Güneşin kütlesinin yetmiş katı kadar…

Araştırmacıların, LIGO ve VIRGO Dedektörleri ile toplanan verinin analizi için, yüzlerce simülasyon yaparak gerçekleştirdikleri bu çalışma bir yıla yakın bir sürede tamamlanabildi…

Bu araştırma

Astrophysical Journal’da yayımlandı…

Yararlanılan Kaynaklar:

https://www.spacedaily.com/reports/RIT_scientists_confirm_a_highly_eccentric_black_hole_merger_for_the_first_time_999.html

(Günün Seçimi)

James Webb Uzay Teleskobu 30 gün sürecek yolculuğunu bu gece tamamlayarak, L2 Bölgesi (L2 Point !) içindeki ‘Halo’ yörüngesine bu gece saat 22:30 civarında girmeye başlayacak…

Aracın bu amaçla, üçüncü ‘yörünge düzeltme manevrası’ bu saatte gerçekleştirilecek…

Teleskop, halen, Dünyadan 1,459,000 kilometre kadar uzakta yoluna devam etmekte… Aracın 2000 kilometre kadar kalan yolunu yaklaşık üç saatte tamamlaması bekleniyor…

Canlı yayım halen devam etmekte…