 Eksantrik gezegen (Temsili). (Kaynak: spacedaily.com) |
Bern Üniversitesi liderliğinde, uluslararası bir araştırma grubu, Kızıl Cüce bir yıldızın yörüngesinde, eksantrik bir yörüngede dolanan bir öte gezegen belirlediler…Meksika’daki SAINT-EX Gözlemevi de bu keşfe katkıda bulundu…SAINT-EX Gözlemevi ‘Uzay ve Yaşanabilirlik Merkezi (Center for Space and Habitability-CSH, University of Bern) ve Araştırmada Ulusal Yetenek Merkezi’nin (National Center of Competence in Research-NCCR PlanetS) de dahil olduğu bir konsorsiyum tarafından yönetilmekte… Bu haber, spacedaily.com’da 10 Ocak 2022’de yayımlandı…
Kızıl Cüce yıldızlar, adında da vurgulandığı gibi, Güneşten daha küçük ve daha soğuk yıldızlar… Bu sebeple, bu yıldızların Güneşe-kıyasla daha yakınında dolanacak gezegenlerde suyun sıvı halde mevcut olması mümkün… Sıvı su demek, haliyle, mikrobik de olsa, yaşam olasılığı demek…
Araştırmacılar, bir gezegenin etrafında dolandığı yıldıza yakınlığının belirlenebilmesinde önemli bir rol oynadığını söylüyor… Ne kadar yakın olursa, belirlenebilme olasılığı da o kadar artmakta…
Bu öte-gezegen TOI-2257b yi keşfeden araştırma grubunun lideri olan Dr. Nicole Schanche (National Center of Competence in Research PlanetS), yıldızın uzağında dolanması sebebiyle, belirlenmesi çok zor olabilen küçük gezegenlerin, yıldızın (denk gelip) önünden geçmesi halinde çok daha kolay bir şekilde belirlenebileceğini söylüyor…
Yıldızın ışığında oluşacak ‘gezegen-perdelemesinin’ periyodu bu gök cisminin kütlesinin ve yörüngesinin hesaplanmasını mümkün kılar…; haliyle, önce yıldızın kütlesinin bilinmesi kaydıyla…!
Yıldızın ışığında gözlenecek periyodik ışık-azalması da bu gezegenin çapının belirlenmesini mümkün kılar… Yıldız ışığının değişim periyodu da, haliyle, gezegenin yörüngesinde dolanım periyodunu…
Gezegenin gravitasyon kuvveti sebebiyle yıldızda ölçülecek ‘bel sallama hareketi’ (wobbling; radial movement) de, gezegenin yoğunluğunun hesaplanmasında kullanılan bir bilgi olur…
Araştırmacıların bu gezegenin dolanma periyodunu belirlemelerinin biraz yorucu ve zaman gerektiren bir süreç olması, bu gök cisminin yörüngesinin, beklendiği gibi, bir çember değil, ileri seviyede basık bir elips (eccentric) olmasından…!
Yörüngenin bu şekilde olması, araştırmacıların ‘bu gök cisminin ‘sıvı su barındırabilir’ (habitable) olması hususundaki ümidini ortadan kaldırmış…! Çünkü, bu gök cisminin yörüngede dolanırken erişeceği (olası) yüzey sıcaklığı (-) 80 C ile (+) 100 C arasında olarak hesaplandı…
Keşfedilen bu ‘Neptün-küçüğü’ gezegen de, James Webb Uzay Teleskobuna, gelecekteki gözlemleri için, eklenmiş/yüklenmiş bir görev olarak kaydedilmiş durumda…
Yararlanılan Kaynak:
https://www.spacedaily.com/reports/Eccentric_exoplanet_discovered_999.html
HAVACILIK VE UZAY 