Briley Lewis’in, scientificamerican.com’da, 21 Şubt 2021’de yayımlanan haberinde yeni tip bir Süpernova’nın belirlendiği duyuruldu…
AT2020mrf olarak kaydedilen bu gök cismi, bugüne kadar belirlenen en parlak ve en fazla ‘enerjili’ (energetic) bir ‘yıldız ölümü’ olduğu ileri sürüldü…Bu konudaki makale duyurusu Aralık 2020’de, ‘arXiv.org’da yayımlandı…; Astrophysical Journal’da da yayımlanacak…
Süpernovlar, yaşamlarının birinci dönemi sonunda, çok büyük miktarda enerji açığa çıkararak, patlayan büyük yıldızlar… Astronomi tarihinde, bazıları çıplak gözle bile gözlenebilmiş…
Astronomlar, AT2020mrf’nin, x-ışığı tayfında, tipik bir Süpernovadan 10,000 kat daha parlak olduğunu söylüyor…Son yıllarda gözlenen bu gibi çok-parlak gök cisimlerine, astronomlar, ‘cow-like/cows’ Süpernovalar adını verdiler…Bunların ilki, 2018’de keşfedilen, AT2018cow’du…
Diğer Süpernovalardan farklı olarak, ‘cows’ tipi Süpernovalar x-ışını ve radyo-dalgası frekansında çok parlak olarak ışırlar… (Süpernovaların çoğu görünür ışık frekansında ışıma yapar…)
Astronomlar Yuhan Yao ve Shri Kulkarni (California Institute of Technology), Anna Ho (University of California, Berkeley) ve Daniel Perley (Liverpool John Moores University, İngiltere), bu patlamayı ilk olarak Haziran 2020’de, ZTF’nin (Zwicky Transient Facility; Polamar Observatory, Kaliforniya) optik teleskopuyla belirledi…. Bu gök cismi, o tarihte, astronomların fazla ilgisin çekmedi…!
Nisan 2021’de, bu gruba katılan bir Rus bilim insanı, Spectrum-Roentgen-Gamma (SRG) x-ray observatory’nün topladığı veriyi incelerken, ZTF verisyle aynı bölgeden gelen bu çok parlak ışıma kaynağı dikkatini çekti…
Yao, bu ver benzerliğini dikkate alarak, gerçekleştirdiği araştırma sonunda, AT2020mrf’nin ilk belirlenmesinin üzerinden bir yıl geçmesinden sonra bile, bu gök cisminin hâlâ, orijinal bir ‘cow’a kıyasla, 200 kat daha fazla ışıma yaptığını belirledi…
Astronomlar, ‘cow’ların bu kadar büyük miktarda ışıma yapmalarının, patlayan yıldızdan geriye kalan maddenin oluşturduğu çekirdekte oluşabilecek bir Kara Deliğin veya Nötron Yıldızının, hızla dönüşü sayesinde, Süpernovaya bu enerjiyi sağladığını düşünüyor…
Görünen o ki, gökyüzünde keşfedilecek daha çok şey var…
Ama, bazı insanlar, gözlerini gökyüzü yerine başkalarının topraklarına dikmeyi tercih ediyor…
‘Hasta ruhlarını’ tatmin için…!
Yararlanılan Kaynak:
HAVACILIK VE UZAY 