Blue Origin, bugün, dördüncü insanlı-uçuşunu gerçekleştirdi…
Bu ekip, saat 16:58’de Atmosfer-Uzay sınırına gönderildi…
Uçuş başarıyla tamamlandı…
Yararlanılan Kaynak:
https://www.space.com/blue-origin-space-tourism-launch-ns-20
Ay: Mart 2022
ISS’den bugün döndüler…! (Some of the ISS crew returns today…!)
Rus kozmonotlar Anton Shkaplerov ve Pyotr Dubrov ile NASA astronotu Mark T. Vande Hei, ISS’deki görevini tamamlayarak bugün Dünyaya döndü…
Pyotr ve Mark 354 günden beri ISS’de görev yapmaktaydı…
Sağlam bir helikopterle kaza nasıl yapılır…? (How can an helicopter crash be made with a functional helicopter..?)
(Kaynak: Devin Hasson; wfaa.com)
Kaza, 25 Mart 2022’de, Rowlett’de (Teksas, ABD) meydana geldi…
Wfaa.com’da yayımlanan bu haberde, Robinson R44 tipindeki bir helikopterle meydana gelen bu kazada, helikopterde bulunan öğretmen ve öğrenci pilotun hayatını kaybettiği duyuruldu… Meydana gelen bu kaza esnasında bir uçuş eğitimi gerçekleştirilmekteydi…
Bu kazanın, helikopterin kuyruğunun uçuş esnasında kopması sebebiyle meydana geldiği belirlendi…Video kayıtlarından bu durum açıkça görülmekteydi…!
Peki, helikopterin kuyruğu neden, nasıl koptu…?
Öncelikle belirtelim: Robinson üretimi helikopterler bugüne kadar, 425’i ölümlü olmak üzere 1600’den fazla kazaya karışmış… Meydana gelen bu kazalarda 700+ kişi hayatını kaybetmiş… Bu helikopeterin sadece R44 modeliyle, 2006-2016 döneminde, 42 ölümlü kaza meydana gelmiş..100,000 uçuş saatinde 1.6 kaza oranıyla, rakibi diğer firma ürünlerinin kazalarına kıyasla, %50 daha fazla kazaya karışmış… Kısaca, (tasarım/üretim) şöhreti pek iyi-olmayan bir küçük helikopter… Üretici firma ‘Robinson Helicopters Co.’ tasarım uçuş limitlerine (operating limits) uyulduğu sürece ürettikleri helikopterin yeterince emniyetli olduğunu savunmuş…
Bu helikopterin, uçuş limitleri dışına çıkıldığında (ana rotor ani olarak verilecek bir kumandayla, fazla zorlandığında; teeter back, forth), bu rotorun, esneyerek, helikopterin kuyruğuna çarpması (kuyruğunu biçmesi) olası…!
Bu helikopterin bu ‘riskli tasarımı’ sebebiyle, FAA (ABD’de uçuşaelverişlilik’te kural koyucu makam) bu helikopterin pilot eğitimleri için özel (daha fazla eğitim uçuşu,…) kurallar koymuş…!
Bu helikopteri tanıyanlar, özellikle yüksek irtifa uçuşlarında, helikopterin ileri hızının düşük olduğu durumlarda, bu helikopterin kararlılığının azaldığını (ana rotorun daha fazla zorlandığı, esnediği bir durum) söylemiş…
Bu helikopteri izleyen radar kayıtlarından, bu uçuş esnasında helikopterin birçok defa yavaşladığı belirlenmiş…
Şüphesiz, Kaza Sebebi hakkındaki nihai karar NTSB Kaza İnceleme Heyeti tarafından verilecektir…
Yararlanılan Kaynak:
ORC…: Radyo dalgasında ışıyan, Samanyolundan daha büyük çemberler…! (ORC’…: Radio Circles which are vastly bigger than the Milky Way…!)
Temsili bir ORC (Kaynak: space.com)
Brian Koberlein tarafından space.com’da 24 Mart 2022’de yayımlanan bir haberde, Radyo Dalgası frekansında ışıma yapan ve Samanyolu’ndan daha büyük olan ‘çember-görünümlü’ gök cisminin yeni fotoğraflarının çekildiği duyuruldu…
Astronomlar, uzay ortamında çember-görünümlü cisimlerle sıkça karşılaşıldığını söylüyor… Süpernova kalıntısı, gezegen-bulutsuları veya uzayın yıldız-doğuran bölgelerinde mevcut olan iyonize gazın radyo dalgası frekansında ve çember şeklinde ışıma yapabildiğini söylüyor…
2019’dan beri gözlenmekte olan bu devasa ışıma-çemberlerinin (Odd Radio Circles-ORC) çapının, Samanyolu’nun çapının on katı kadar olabildiği belirlendi…
Astronomlar bu ORC’leri, gökadayla ilişkili olarak, eliptik gökadanın etrafını saracak şekilde konumlanmış olduğunu belirledi…
Araştırmacılar, ORC’lerin, boyutlarını da dikkate alarak, çok uzak geçmişte meydana gelmiş gama-ışını patlaması (gamma-ray burst) gibi çok güçlü bir olay sonunda oluştuğunu düşünüyor…
Şok dalgaları kızılötesi ve x-ışını dalgaboylarında gözlenebilirken, ORC’ler sadece Radyo Dalgası frekansında gözlenebilmekte…!
MeerKAT Radyo Teleskobunu kullanan astronomlar, bilinen altı adet ORC’nin birinin, bugüne kadar en yüksek çözünürlükteki yeni görüntülerini elde ettiler… Böylece, çembersel yapısını görüntüleyebildiler…
Araştırmacılar, gözlenen bu ışımanın sinkratron-ışımasıyla (synchrotron radiation) ile uyumlu olduğunu söylüyor… Elektrik yüklü atom-altı parçacıklar manyetik alana yakalandıklarında (manyetik alan içinde ivmelendiklerinde) zayıf bir radyo-frekansı ışıma yapar… Bu ışıma difüze bir plazmayla birlikte oluşurken, bir yıldız doğumunda veya çok büyük kütleli iki Kara Deliğin birleşme sürecinde, küresel bir gaz katmanının dışa/uzağa doğru itildiğinin de işareti olur…
Araştırmacılar, ORC’lerin gökada içindeki çok büyük kütleli bir Kara Delik tarafından da oluşturulabileceğini söylüyor…
Aktif Gökadasal Kara Delikler veya Aktif Göadasal Çekirdekler (AGN) Kara Deliklerin çevresinden, maddenin ışık hızıyla saçılabildiği (ışıyabildiği) belirlendi… Bu fışkırmalar/saçılmalar, gözlem doğrultumuzda, zaman içinde büyük hacimlerde radyo dalgası ışıma küreleri (radyo dalgası frekansında ışıyan plazma; ‘lobe’) oluşturabilir… Bakış yönünden görünümüyle bu plazma küreleri ışıma arkları/yayları olarak gözlenebilir…
Kilometrekare büyüklüğündeki teleskop (SKA) gözlem için hazır olduğunda, astronomlar ORC’lerin kökenini daha net belirleyebileceklerini söylüyor…
Bekleyip, göreceğiz…!
Yararlanılan Kaynak:
İkinci ‘Turuncu (Kara) Kutu’ da bulundu…! (Investigators find second ‘Orange Box’…!)
CAAC’nin (Çin Havacılık Kazaları İnceleme Otoritesi), 27 Mart 2022’de yaptığı açıklamada, kaza geçiren Boeing 737-800 uçağının ikinci ‘Turuncu Kutu’sunun da enkazdan bulunduğunu duyurdu…
Daha önce bulunan Kokpit Ses Kaydedicisinin (CVR) hafıza ünitesi üzerindeki veri-indirme çalışması ise, hasarlı olması sebebiyle, devam etmekte…
Bu uçağın düşme anını görüntüleyen başka video kayıtlarının da mevcut olduğu, ayrıca, duyuruldu…
Yararlanılan Kaynak:
CANLI…! (LIVE…!)
Az sonra…!
‘Air Miss’…’Near Miss’…!
23 Mart 2022 günü, Sahbiha Gökçen Havalimanı yakınında bir ‘Uçak Olayı’ meydana geldi/yaşandı…!
Kısaca, Gaziantep’ten gelen bir uçak, ilk iniş denemesinde Pilotlar ‘Pass-Geçince’, bu havalimanından kısa bir süre önce havalanıp Düsseldorf’a gitmekte olan başka bir uçağa -bazı haberlere göre-tehlikeli bir şekilde yaklaştı… (İki puan almak istercesine !)
Bu olayın görsel ve sesli ayrıntıları yukarıdaki videoda mevcut…
(Yollarımız…burada ayrılıyor…!)
Bu olayı haberleştiren bir kaynak, ‘TC-JFR tescilli Boeing 737-800 tipi uçak 2 bin 375 feet irtifada tırmanışına devam ederken yürekler ağızlara geldi...’ demiş, ancak, kimin/kimlerin yüreklerinin ağızlarına geldiğini belirtmemiş…!
Bu olayda, göründüğü kadarıyla, inişten vazgeçen (Pas-Geçen) pilotların uçağı, daha önce havalanıp, yolunda gitmekte olan uçağa (daha hafif ve hızlı olmaları sebebiyle olsa gerek) arkadan yaklaşmışlar…!
Pas-Geçen uçağın pilotları, daha sonra, uçağı aynı piste indirmiş…
Bu olayda, en azından, meydana gelebilecek bir Kalkış İzni+Pas Geçme (iki uçak) senaryosunda nasıl hareket edileceği hususunda bir eğitim/yönlendirme eksikliği ya da, ‘fazla risk alma durumu’ mevcut göründü…!
Yararlanılan Kaynak:
(Günün Seçimi)
MU5735 uçuş kazası aydınlanıyor…(mu?) (MU5735 flight crash gets illuminated…?)
Uçuşun son iki dakikasındaki yükseklik değişimi.(Kaynak: scmp.com)
Güncelleme 3:
26 Mart 2022’de yapılan açıklamada, uçağın daha önce bulunduğu duyurulan ince-uzun parçasının bir Kanat Ucunun (Winglet) firar (arka) kenarına ait olduğunun belirlendiği duyuruldu… (Bu parçanın kopması uçağı dalışa geçirecek bir durum/olasılık olmayıp, bu parçanın, uçağın dalışta hızlanması sebebiyle, kopmuş olması daha kuvvetli olasılık…!)
Yine, bu parçanın bulunduğu bölgede ikinci bir parçanın daha bulunduğu ve bu yeni parçanın uçağın hangi kısmına ait olduğunun belirlenmesine çalışıldığı da duyuruldu…
Güncelleme 2:
Beşinci Basın Toplantısında, uçağın bazı parçalarında ‘uçuşta yangın’ (?) izi belirlendiği açıklandı. Ancak, bu delilin, başka parçalarla desteklenip desteklenmeyeceği, henüz, bilinmiyor…!
Diğer bir açıklama, enkazdan bulunan Uçuş Veri Kaydedicisi Hafıza Yongasında (Chip) ileri derecedeki hasar sebebiyle, bu parçanın, veri indirme teşebbüsünden önce, onarım için imalatçı firmaya gönderileceği söylendi. Bu da, çalışmaların bir süre daha zaman gerektireceği anlamına gelmekte…
http://avherald.com/h?article=4f64be2f&opt=0
……………………
Güncelleme:
CAAC (Çin Havacılık Kazaları İnceleme Kurulu) 24 Mart 2022 günü gerçekleştirdiği dördüncü Basın Toplantısında, kazaya uğrayan uçağa ait olan, 1300 cm x 10 cm boydaki bir parçasının enkazdan 10 kilometre kadar uzakta bulunduğunu duyurdu…!
Bu parçanın, uçağın dalışından önce mi, yoksa dalış başladıktan (uçak hızlandıktan) sonra mı koptuğu henüz bilinmiyor.. (Gerçi, bu parçanın kırık yüzeylerinin metalurjik incelemesiyle (kırık-kesit analiziyle) bu soruya kısa sürede cevap bulunabilir…)
Uçağın bulunan Uçuş Veri Kaydedicisi Hafıza Ünitesinin sağlıklı veri sağlayıp sağlayamayacağı husus ise henüz net değil…
http://avherald.com/h?article=4f64be2f&opt=0
…………………………………………
South China Morning Post’ta bugün yayımlanan bir haberde, uçağın alçalma/dalış profiline dikkat çekildi…
Uçağın 29100 fitten başlayan ani dalışından sonra, 7425 fite alçalışını takiben, bir miktar yükseklik kazanmış, ancak, tekrar dalışa geçerek yere çarpmıştı…
Bu alçalma grafiğinden, Pilotun/Pilotların uçuş kumanda sisteminde beklenmedik şekilde ortaya çıkan (mekanik kırılma, bilgisayar arızası, hatalı kumanda,…) hatalı/zararlı kumandayı engellemek/düzeltmek için bir mücadele içinde oldukları şeklinde yorumlandı…!
Şüphesiz, enkaz bölgesinde bulunan ‘Turuncu Kutu’ (Kutular)’dan sağlıklı bir veri elde edilebilirse, gerçekler kısa sürede ortaya çıkarılabilir…
Yararlanılan Kaynak:
CANLI…! (LIVE…!)
Atlas Boeing 767 kargo uçağı kazası benzeri mi ? (Is it similiar to Atlas Boeing 767 cargo plane crash…?)
Blancolirio Kanalının sahibi, pilot, Juan Browne, Çin Havayollarının bu son kazasının uçağın ‘Elevator’ sisteminde ortaya çıkan bir arıza/durum sebebiyle meydana gelmiş olma olasılığı üzerinde durdu… Ya bir sistem arızası, hatalı kumanda, ya da, elle verilmiş bir kumanda… ana şüphelilerden..!
Atlas havayollarının kargo uçağı Boeing 767 de benzer bir şekilde düşmüştü…
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.