Kuyruklu yıldız ISON. (Kaynak: NASA/MSFC/Aaron Kingery)
Scientificamerican.com’da, Briley Lewis tarafından, 14 Nisan 2022’de yayımlanan bir haberde, Ukrayna’lı astronomların, bir yıldızın yörüngesinde dolanan kuyruklu yıldızların varlığını belirlediği duyuruldu…!
Kuyruklu yıldızlar Güneş Sisteminin farklı bölgelerinde/derinliklerinde oluşan buzlu kütleler… Bir kuyruklu yıldızın oluşabilmesi için, mutlaka gerekli olan bir madde ‘su-buzu’… Bu buz uzaydaki taş ve toz parçacıklarıyla ‘kirli bir kartopu’ oluşturduğunda, aynı zamanda, bir kuyruklu yıldızın çekirdeği (nucleus) de oluşur… (Gerçekte, buzun oluşmasının ön şartı ‘toz taneciklerinin’ mevcut olması…)
Bir ‘buzlu-uzay kitlesinin’ kuyruklu yıldız olarak tanımlanabilmesi için, öncelikli bir ihtiyaç, bir kuyruk oluşturması… Bu da, bu cismin-biraz-ısınmasını gerektirmekte… Isınan cismin içindeki su/karbondioksit buzu gaz (ve serbest kalan toz) haline geçerek, optik teleskoplarla veya (nadiren de olsa) çıplak gözle gözlenebilen (kuyruklu) bir kuyruklu yıldız halini alır…
Güneş Sisteminde, kuyruklu yıldızların ana kaynağı (bazı NASA bilim insanlarının varlığını kabullenmekte zorlandığı) Oort Bulutu…Bu ortam, kuyruklu yıldızların oluşması ve varlığını sürdürebilmesi için yeterince soğuk bir yer…Buzun taş parçalarına göre daha düşük yoğunlukta olması da, buz kütlelerinin bu (çok uzak) bölgede toplanması için bir başka sebep olsa gerek…
Şüphesiz, kuyruklu yıldızlar zamanla bünyelerindeki uçucu maddeyi (su, karbon dioksit,…) uzaya kaybederek, sadece katı bir ‘taş’ kütlesi galine gelebilir…
Bunların kuyruklu yıldız olup olmadığı, genelde, izledikleri yörüngelerden anlaşılır…Bir örnek olarak, Güneşe yaklaşabilirken, yörüngesi Güneş Sisteminin derinliklerine uzanan bir gök cisminin (gençliğinde !) bir kuyruklu yıldız olduğunu söylemek mümkündür…
Kuyruklu yıldızları-sokaktaki vatandaş için-ilginç kılan husus, çıplak gözle nadiren görünmeleri, çok nadir durumlarda da heyecan verici bir görüntü oluşturabilmeleri…
*
Kuyruklu yıldızların başka yıldızların etrafında da olabileceği düşüncesi, pek ‘Nobel Ödülü gerektirmeyen’ bir varsayımdı…! Bu varsayım nispeten kısa bir sürede de doğrulandı…
Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi bünyesindeki Ana Astronomi Gözlemevi’nden (Main Astronomical Observatory-MAO) astronomlar, TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) verisi üzerinde gerçekleştirdikleri bir araştırmada, yıldız Beta Pictoris etrafında dolanan beş adet kuyruklu yıldızın (kuyruklu yıldız kümesinin) varlığını belirlediler…
TESS gözlem uydusu, hedefindeki yıldızın ışığındaki değişimleri belirleyerek, özellikle öte-gezegen keşfi amacıyla kullanılan bir araç…
Beta Pictoris, Dünyadan (Güneşten) 65 ışık-yılı uzaklıkta olan ve 10-40 milyon yıl yaşında olduğu hesaplanan çok genç bir yıldız… Bu yıldızın yörüngesinde, kütlesi Jüpiterin onbir katı olan ve ‘Beta Pibtoris b’ adı verilen bir gaz devi-gezegenin dolandığı daha önce belirlenmişti… Daha önce, ayrıca, bu yıldızın etrafında, çapı 60 milyar kilometre kadar olan bir toz diskinin mevcut olduğu da belirlenmişti…
Gerçi, yıldız Beta Pictoris’in etrafında dolanan kuyruklu yıldızların mevcut olduğu, Kepler gözlem aracıyla toplanan veriden 2017’de, bu kuyruklu yıldızların farklı iki grup oluşturduğu da 2019’da belirlenmişti…
Astronomlar, yıldız ışığını (geçici) engelleme verisinde, kuyruklu yıldızların oluşturduğu iz-görüntüsünün, öte-gezegen izinden (kuyruk etkisi !) oldukça farklı olarak oluştuğunu söylüyor…
*
Kuyruklu yıldızların varlığı, en azından, diğer yıldızların etrafında ‘buzun’ varlığının da işareti olmakta… Elon Musk’ın bu yıldızlara göndereceği uzay araçlarına, ayrıca, ‘buz-makinası’ da koyması gerekmeyecek…! Bu kadar uzak mesafelere gönderilecek ‘uzay-insanlarının’ (aliens’ler…değil !), efkârlandıklarında, buza mutlaka ihtiyaçları olacaktır…!
Yararlanılan Kaynak:
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.