Voyager 1 … hastalandı…! (Voyager 1′ telemetry data…unhealthy!)

Voyager 1 (Temsili) (Kaynak: spacedaily.com)

Spacedaily.com’da 19 Mayıs 2022’de yayımlanan bir haberde, NASA’nın Voyager 1 aracının (probe) yeni bir arıza belirtisi gösterdiği duyuruldu…

Bu araçla iletişim halen mevcut olmakla birlikte, NASA mühendisleri, aracın gönderdiği AACS (Attitude Articulation and Control System) verisinin aracın gerçek durumunu yansıtmadığını söylüyor…

Voyager 1, kırkbeş yıldan beri, Güneş Sisteminin derinliklerinde yolculuğunu sürdürmekte ve topladığı ‘uzay ortamı verisini’ Dünyaya göndermekte…

Bu sondanın üzerindeki AACS, aracın konumunu (üç eksendeki pozisyonunu) kontrol ederken, aracın gönderdiği verinin Dünyaya ulaşabilmesi için, yine bu aracın üzerindeki ‘Yüksek-Kazanım Antenini’ (High-gain Antenna) kusursuz bir şekilde Dünya yönünde tutmakta…

NASA uzmanları, bu araçtan alınan veriden, AACS’nin halen, çalışmakta olduğunu belirledi…; ancak, araçtan alınan telemetri verisi (aracın konumuyla ilgili veri) sağlıksız göründü…; bu veri, AACS’nin gerçek durum verisini yansıtmamakta…

Yine de, bu hatalı veri gönderme işlemi/durumu aracın üzerindeki ‘kendini koruma/emniyete alma’ (safe mode) fonksiyonunu harekete geçirmedi…, araç, kendini korumaya almadı…. Araç bu moda geçtiğinde, sadece kritik/acil operasyonlar gerçekleştirilir, kısaca, araç bilimsel veri gönderme işlemini durdurur…; araç, mühendislere arıza teşhisi ve gidermesi için zaman tanır…

NASA uzmanları, aracın gönderdiği sinyallerin gücüne bakarak, halen anteninin Dünyaya bakmakta olduğunu söylüyor… Anten Dünyada farklı bir yöne sapsaydı alınan bu sinyallerde zayıflama meydana gelecekti…

Voyager 1, halen, Dünyadan 23.3 milyar kilometre (155 AU) uzaklıkta ve uzaklaşmakta… Aracın gönderdiği verinin/sinyalin Dünyaya ulaşması 20 saat 33 dakika kadar bir zaman almakta… Bu, şu anlama geliyor…: Araca ‘nasılsın’ diye sorulsa, ‘henüz iyiyim’ cevabı yaklaşık iki gün sonra alınabilir…!

Bu habere göre, Voyager 1, 2 Proje Yöneticisi Suzanne Dodd (NASA’s Jet Propulsion Laboratory in Southern California) bu aracın tasarım ömrünü fazlasıyla aşarak, görevini sürdürdüğünü söylemiş… Araç, daha önce özellikleri bilinmeyen, yüksek radyasyonlu bir ortamda, yolculuğunu sürdürmekte… Dodd, mühendislerin, araç verisinde gözlenen bu durumun (arızanın/hatanın) giderilmesi için ellerinden geleni yapmakta olduğunu, ancak, bu arızanın giderilememesinin de olası olduğunu söylemiş… Böyle bir durumda, aracın yedek donanım sistemi kullanılmaya çalışılacak…

2017’de de, aracın ana itiş sisteminde ortaya çıkan ve giderilemeyen bir arıza sebebiyle, araçtaki yedek (gezegen-manevra) sisteme geçilmişti… İlginç olarak, 37 yıldan beri kullanılmayan bu (yedek) roket sistemi başarıyla çalışmıştı…!

Voyager 1’in ikizi olan Voyager 2 ise, Dünyadan 19.5 milyar km uzaklıkta yolculuğunu sürdürmekte ve sistemleri *normal şekilde çalışmakta…

Uzaya 1977’de gönderilen her iki araç da, beklenenden çok daha uzun bir süredir görevini sürdürmekte… Yine, NASA’nın New Horizon aracı da, bunların (mesafe olarak) çok gerisinde olarak yolculuğuna ve ‘**yıldızlararası (interstellar)uzay-verisi’ toplamaya devam etmekte…

Voyager 1 ve ‘2’ araçları Güneşin Sisteminin etrafını bir balon gibi saran ‘Günküre’nin (Heliosphere) yapısı hakkında önemli veri topladı… (Bu konu bu sitede daha önce detaylı açıklandı.)

Elektrik gücünü üzerindeki Termo-nükleer bir üniteden sağlayan araçların güçü, nükleer destekli de olsa, zamanla *azaldı…! Halen, 4 watt kadar sağlanabilen bu güçle, araçların üzerindeki bazı ısıtıcılar ve ekipman çalıştırılamamakta…; bunar devreden çıkarıldı… Ancak, araçlar üzerindeki bazı bilimsel araştırma ekipmanı halen çalışmakta…

Yine de, NASA mühendisleri bu araçların 2025 yılının ötesine kadar görev yapabilmesi için gayret göstermekte…

***

Bu araçlar Güneş Sisteminin sınırının dışına çıkabildi mi…?

Zaman zaman gündeme gelen bu soruyu, NASA uzmanları, 2013’ten beri, ‘evet…çıktı’ diye cevaplamakta… Bu konudaki düşüncemizi bu sitede birkaç defa ifade ettik…

Kısaca, bu soruya cevap vermeden önce, ‘Güneş Sisteminin Sınırı’ nedir…sorusunu cevaplamak, bu cevapta ‘mutabık kalmak’ gerek…

NASA uzmanları ve bazı ‘müritleri’, ‘Güneşin Elektromanyetik/Parçacık Etki Sınırını’ (**Günküre Sınırını) Güneş Sisteminin Sınırı olarak sunmakta… Güneş Sistemi, Güneşe kütleçekimsel olarak-bağlı her şeyin (dış) sınırı olarak kabul edilecekse, Voyager araçlarının bu sınıra (Oort Bulutu) ulaşabilmesi, direk ifade edersek, (neredeyse) hiçbir zaman mümkün olamayacak…; onbinlerce yıl geçse de…!

Şüphesiz bu değerlendirme, gerek NASA uzmanlarının ve gerekse Voyager araçlarının başarısına gölge düşürmez…!

Biz, NASA’nın kaynak temini için, ihtiyaç duyduğu tüm ‘tanıtım/reklam’ etkinliklerini anlamakla birlikte, ‘bilimselliğin dışına çıkmaması’ taraflısıyız…!

Yararlanılan Kaynak:

https://www.spacedaily.com/reports/Engineers_investigating_Voyager_1_telemetry_data_999.html

(Günün Seçimi)