CANLI…: Hindistan’ın PSLV’yi fırlatışı…! (LIVE…: India PSLV launch…!)

Hindistan bugün, 30 Haziran 2022, saat (TSİ) 15:00’te PSLV Roketini fırlatacak...

PSLV (Polar Satellite Launch Vehicle) Hindistanın üç kademesinde de sıvı yakıt kullanılacak ilk ‘taşıyıcı Roketi’…!

Bu fırlatışta, PSLV roketi yörüngeye Singapur’a ait üç uydu götürecek…

PSLV-C53 Roketi’in toplam kütlesi 228.5 ton, boyu da 44.5 metre kadar …. Bu roketle taşınacak DS-EO uydusu 570 kilometre kadar yükseklikteki bir yörüngeye yerleştirilecek…; tabi, bir aksaklık yaşanmazsa…!

Yararlanılan Kaynak:

https://www.indiatoday.in/science/story/isro-to-launch-pslv-c53-mission-tomorrow-when-and-where-to-watch-1968177-2022-06-29

CANLI…Saat 12:00’da…! (LIVE…at (TSI) 12:00…!)

NASA’nın mini uydusu Capstone, Ay yörüngesine, Yenizelanda’dan bugün fırlatılacak…: Saat 12:00’da…

Bu uçuşun amacı, NASA’nın Ay’a indirmeyi planladığı araçlar için (Artemis/Gateaway Projesi) yeni bir uçuş yörüngesinin belirlenmesi…

Rocket lab ve Advanced Sciences tarafından gerçekleştirilecek bu fırlatışta taşıyıcı roketin Saat (TSİ) 12:55’te yola çıkarılması bekleniyor…

CAPSTONE (Cislunar Autonomous Positioning System Technology Operations and Navigation Experiment) uydusu, 25 Kg. kadar bir kütleye sahip ve bu aracın Ay’ın etrafında bir ‘HALO’ (Dünyaya doğru uzanan-eliptik bir yörüngeye yerleştirilmesi bekleniyor…

Bu aracın, bu yörüngede dolanırken Ay yüzeyine 1600 km kadar yaklaşması, 73,000 km kadar da uzaklaşması bekleniyor…

Yararlanılan Kaynak:

https://www.space.com/nasa-moon-capstone-mission-launch-webcast

Ay’da açılan tüm kraterler göktaşı eseri değil…! (Rocket that was going to crash into the Moon… made a Double-Crater…!)

Çift Krater (Kaynak: NASA/GSFC/Arizona State University; universetoday.com)

Bir tarihte…, bir ‘uzay-aracı kalıntısının Ay yüzeyine çarpacağı bu sitede de duyurulmuştu…!

Scott Alan Johnston, universetoday.com’da 26 Haziran 2022’de yayımlanan haberinde bu olayı tekrar hatırlattı…

Beklenen bu çarpışma gerçekleşmiş ve Ay yüzeyinde (doğal olarak) krater açılmıştı… Açılan bu krater, NASA’nın Ay yörüngesinde dolanan aracı LRO tarafından, görüntülendi…4 Mart 2022’de meydana gelen bu olayda açılan bu kraterin belirlenmesinin zaman alması, Ay’ın ‘Uzak Yüzünde’ (Karanlık Yüzünde…değil !) gerçekleşmiş olmasındandı…Bu olay, gerçekleştiği tarihte, canlı olarak izlenememişti…

LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter) tarafından, 25 Mayıs 2022’de alınan Ay-yüzeyi görüntülerinden, bu roket parçasının çarpmasıyla oluşan kraterin bir tane değil, iki tane olduğu belirlendi…!

(Kaynak: NASA/GSFC/Arizona State University; universetoday.com)

NASA LRO uzmanı Mark Robinson, açılan bu karaterlerin 18 ve 16 metre çapında olduğunu ölçmüş/hesaplamış…Bu çifte kraterin oluşmasının olası sebebi ise, bu roket parçası üzerinde iki yoğun bölgenin mevcut olması…; kısaca, ‘halter’ benzeri bir durum…!

Çin’li Yetkililerin aksine bir açıklamasına rağmen, Ay’a çarpan bu roket parçasının, Çin’in 2014’te fırlattığı test roketi Chang’e 5-T1’in parçası olduğu daha önce belirlenmişti… Bu roketle Ay’a gönderilen Chang’e 5 aracıyla, Ay yüzeyinden alınan toprak numunesi 2020’de Dünyaya getirilmişti…

Kısaca, Ay yüzeyindeki kraterlere ‘İnsanoğlu’nun da katkısı oldu ve olmakta…

Ay, bir gün, ‘Bizlerden’ davacı olabilir…!

Neyse ki, ‘İyi Hal’ ve ‘Haksız Tahrik’ indirimi…var…!

Yararlanılan Kaynak:

‘Öküzler ve Buzağılar’…! (Runway excursion on takeoff…!)

(Kaynak: avherald.com)

Avherald.com’da duyurulan bu kaza 24 Haziran 2022’de, Juba’da (Sudan), meydana geldi…!

‘Cargo2Fly’ şirketine ait bir ‘Fokker 27’, Juba Havaalanı’ndan Malakal’a (Sudan) uçuş teşebbüsünde, pistten havalanmayı *başaramayınca, pist sonunda toprak zemine çıktı (‘runway excursion’ olarak adlandırılan bir durum…).

Bu habere göre, *Pilotların kalkış teşebbüsünde, uçağın tekerlekleri ‘pistten kesilmesine’ rağmen, yükselişi sürdürülemedi… İniş takımlarının kapanma sürecinde, Piste gövdesi üzerine konan uçak, Pistin sonunda toprak zemine çıktı… Uçakta bulunan üç mürettebattan yaralanan olmadı…(Muhtemelen, ‘gururları kırıldı’…!) Uçakta ise ‘sınırlı hasar’ meydana geldi…

Uçağa yaklaşan yetkililer, Flapların ‘kalkış pozisyonunda’ olmadığını gördü…!

Bu noktada, Havaalanı **Yetkilisinin bir ifadesi/beyanı dikkati çekti…:

“Meydana gelen bu kazaya, bir ‘Hidrolik Arızası’ sebep olmuş olabilir”…!!!

Bu haber sitesine eklenen okuyucu yorumlarında, bu Kargo Uçağının aşırı yüklenmiş de olabileceğine, Flap Sisteminin hidrolikli olmayıp, elektrikli (İniş takımı Sistemi ‘hava’lı…) olduğuna, Juba’daki Pistin bir F27’nin kalkışı için yeterli uzunlukta olduğuna; bu tip uçağın, yeterli uzunluktaki bu Pistten ‘Sıfır’ (0) Flap açısıyla da havalanabileceğine de dikkat çekilmiş…

*

**Haliyle, ‘Öküzler’.. mevcut olduğu sürece…, ‘Buzağılar’ da… mevcut olacaktır…; ‘arayanlar’…da…!

***

Bu kaza, bir Uçak kaza İnceleyicisi için, fazlasıyla, ‘kolay’ bir kaza olacaktır…!

Kolay gelsin…

Yararlanılan Kaynak:

CANLI…! (LIVE…!)

Avusturalya’nın NASA işbirliği ile hazırladığı (suborbital sounding rocket) roketi BBIX bugün (26 Haziran 2022) saat 16:45’te ‘yörünge’ altına fırlatılacak… ‘Sounding rocket’ olarak adlandırılan roketler, Dünya yörüngesine yerleştirme hedefi/planı olmadan fırlatılan roketler.

Avustralya’nın Arnhem Uzay Merkezinden gerçekleştirilecek bu fırlatış, planlı üç fırlatışın ilki olacak…

Bugün fırlatılacak roketin taşıyacağı ‘atmosfer ölçme platformuyla (atmospheric sensing platform) , Alpha Centauri A ve B yıldız sistemi üzerinde gözlem yapılacağı söylendi…

‘*Sütlüyol’un en detaylı görüntüleri elde edildi…! (New images of Milky Way…!)

New Maps of Milky Way Are Biggest and Best Yet
*Sütlüyol’un (Milky Way; Samanyolu olarak bilinir…) GAIA uydusuyla toplanan verisinden elde edilen görüntüsü. (ESA’nın (European Space Agency) GAIA aracının yapma-resmi bu görüntü üzerine yerleştirilmiştir.)
(Kaynak:  ESA/ATG medialab (spacecraft); ESA/Gaia/DPAC (milky way); Acknowledgement: A. Moitinho (CC BY-SA 3.0 IGO); space.com)

Sasha Warren’in, space.com’da, 22 Haziran 2022’de yayımlanan haberinde, ESA’nın GAIA (Global Astrometric Interferometer for Astrophysics) aracıyla, gerçekleştirilen Sütlüyol gözlemlerinden elde edilen veri kullanılarak gökadamızın en detaylı görüntüsünün elde edildiği ve haritalarının çıkarıldığı duyuruldu…

Bu çalışmada, gökadamızda yer alan yüzmilyonlarca yıldızın vektörel hareketi (motion), hızı (speed), parlaklığı, içerdiği madde yapısı ve diğer özellikleri analiz edilerek, ‘DR3’ (Data Release 3) olarak kodlanan veri paketi (araştırma sonucu) yayımlandı…!

Elde edilen bu ‘süzülmüş/anlamlandırılmış veri’ astronomların, astrofizikçilerin Kara Delik, Asteroid, Gökada Arkeolojisi (Galactic Archaelogy) ve Öte Gezegen araştırması başta olmak üzere, diğer birçok araştırması için bir kaynak-zemin oluşturacak…

DPAC (Gaia Data Processing and Analysis Consortium) üyesi olan astronom Ronald Drimmel( Astrophysical Observatory, Turin, Italy Ulusal Astrofizik Enstitüsü) ‘bu veri-analizi kapsamında, Sütlüyol’daki 33 milyon yıldızın Dünyaya-göre hareketinin incelendiğini, Gökadamızın farklı parçalarındaki yıldız hareketlerinin belirlendiğini’ söylemiş…! Geriye-doğru ilerletilebilen (simüle edilebilen) bu hareketler, Gökadanın kollarının ortaya çıkışının simülasyonunu sağlayabilmekte…; haliyle, gökada yapılarının ortaya çıkışına ışık tutmakta…

Sütlüyol’un seçilmiş farklı parametrelerde oluşturulan görünümleri. (Kaynak: ESA/Gaia/DPAC (CC BY-SA 3.0 IGO); space.com)

Astronom Adrian Price-Whelan (Center for Computational Astrophysics-CCA, Flatiron Institute, New York City), bu araştırma kapsamında, (geçmişte) Sütlüyol’a yaklaşarak ‘ölüm spirali’ (death spiral) içine dalmış olan ‘Cüce Gökada Sagittarius’un (Dwarf-galaxy Sagittarius) Sütlüyol’daki yapıya ‘bozucu-etkisinin’ de araştırıldığını söylemiş… (Gökadalar çarpıştığında, fiziki bir çarpışma gerçekleşemese de, gravitasyon kuvvetleri bu gökadaların yapısında deformasyonlara sebep olur…)

CCA’da astronom olan Katie Breivik, DR3 içindeki ‘ikili-yıldız sistemi’ (binary stars) verisini kullanarak, Gökadamızın içinde, daha önce varlığı bilinmeyen birçok yeni Kara Deliğin de belirlenebileceğini söylemiş… (Bilindiği gibi, Gökadalar-bir anlamda-Devlet Bütçelerine benzemekte…; Birçok ‘Kara Delik’ barındırmakta…!)

DDR3 verisi, Dünya genelinde, astronomların/astrofizikçilerin erişimine açık olduğundan, bu veri kullanılarak Gökadamızda yeni bir Kara Delik keşfi ‘Bize’ de nasip olabilir…; kim bilir…! (Böyle bir keşif, yaşanmakta olan ‘hayat pahalılığını’ birkaç günlüğüne de olsa, unutmamızı sağlayabilir…!)

Gökadadaki Dünyaya-yakın yıldızların hareketleri üzerinde çalışan astrofizikçi Jacqueline Faherty (American Museum of Natural History, New York City) yıldızların ışık spektrumlarını inceleyerek, bu yıldızların Dünyaya-göre hareketlerinin yanında, madde yapılarını ve sıcaklıklarını da belirleyerek, bu yıldızların oluştukları ortamlar (aynı, farklı,…) hakkında da bilgi edinebildiklerini söylemiş… Elde edilen veri geriye doğru işlenerek (simülasyon) bu yıldız gruplarının ortaya çıkışları ile yeni doğacak (olası) yıldızlar hakkında da bilgi edinilebilmekte…!

Astronom Federica Spoto (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) DR3 verisinin yıldızların yanında, Gökadamızdaki 60, 000 (uzak) asteroid hakkında da bilgi sağladığını söylemiş…Spoto’ya göre, bu asteroidlerin hareketi de ‘geriye-sarılarak’, ortaya çıktıkları ‘büyük çarpışma bölgeleri’ belirlenebilir… Bu veri de, Güneş Sisteminin erken döneminde yaşanan olaylar hakkında bilgi sağlayabilir…!

Astronom Aviad Panahi (Tel Aviv University), GAIA’nın öte-gezegen keşfine de önemli katkılar sağladığını söylemiş… Gaia-1b ve Gaia-2b son dönemde (transit metotla) keşfedilen öte gezegenlerden…

GAIA veri toplamaya devam ettikçe, Sütlüyol’u daha kapsamlı tanımamız mümkün olacak…

Yine de, bu gibi araştırmalar, Ülkemizde yaşanmakta olan ‘hayat pahalılığının’ sonunun nereye varacağı hususunda’ bir veri sağlayamıyor… GAIA, kameralarını/sensörlerini bize doğru çevirseydi, herhalde, bir ‘WOW’ sinyali gönderirdi…:

‘Kara Deliğin’ büyüğünün ‘Heybede’ olduğunu duyurarak…!

Yararlanılan Kaynak:

(Günün Seçimi)

(**’Geççek’ ile, yaşanan ‘Ekonomik Kriz/Pahalılık/Yüksek Enflasyon’un kastedildiği değerlendirilmiştir…)

Uykusuna kıyabilenlere…! (For ‘earlybirds’…!)

Bu sabahki *görünümdü…; gündoğumundan bir saat kadar öncesinde…!(Kaynak Stellarium; space.com)

Daisy Dobrijevic’in space.com’da dün yayımlanan haberinde, gezegenlerin ‘tören geçişi’ yapmakta oldukları tekrar hatırlatıldı…!

Bu haberin önemi, gezegenlerin bu dizilişinin 2040 yılına kadar, tekrar gerçekleşemeyecek olması…!

Bu haberde, uygun gözlem zamanının saat: 3:39- 4:43 a.m. arasında olacağı belirtilmiş….

Gezegenlerin *gerçek (görünen) parlaklıklarının farklı olacağını da belirtelim. Gözle net olarak görünemeyenlerin fotoğrafla kaydı mümkün olacaktır.

Yararlanılan Kaynak:

https://www.space.com/rare-planetary-alignment-moon-joins-June-2022

Son yağışlarla birlikte…İHA’lar…da ‘bollaştı’…! (With last rains…UAV’s… at everywhere…!)

İç Basında dün yayımlanan bir haberde, Gümüşhane’nin Kürtün ilçesi sınırları içinde bir İHA (enkazı) bulunduğu duyuruldu…!

Düşme sürecinde bütünlüğünü büyük ölçüde korumuş olan bu İHA, Rusya üretimi, Orlan-10 tipi bir hava aracı…

Bir İnternet Gazetesinde bu İHA, SİHA (Silahlı İHA) olarak nitelenmiş…Fotoğrafından, bu İHA ‘silahsız’ olarak göründü…; herhalde, ‘uçuranlar’, menzilini artırmak için ‘silah’ takmamışlar…!

Yine aynı kaynakta, bu İHA’nın ‘semalarımızda uçmasının şaşkınlık yarattığı’ da vurgulanmış…! Gerçekte, bu tip İHA’lar, daha önce de, Ülkemize ‘misafir’ (!) olmuştu…; Suriye bölgesinden gelerek… (İHA’lar, gerek nispeten küçük boyutları ve gerekse, az miktarda metal (motor) içeren kompozit yapıları sebebiyle, radarla belirlenebilmeleri zor olan hava araçları…)

Kaynak Haberde, bu İHA’nın ‘sinyal koptuktan sonra’ düşmüş olabileceği ifade edilmiş… İHA’lar, genelde, ‘sinyal koptuktan sonra’ değil, yakıtı bittikten sonra düşer…

Yine bu ‘Kaynak Haber’de, bu İHA’nın menzilinin bindörtyüz kilimetre kadar olduğu belirtilmiş… Bu varsayım, herhalde bu Hava Aracının Rusya kontrolundaki bir araziden (Karadeniz’in kuzeyinden) yola çıkarıldığı varsayımına dayanıyor…!

İnternetten erişilebilen bilgilere göre, Orlan-10 tipi bir İHA’nın uçabileceği azami (tek yönlü) mesafe 600 kilometre kadar…; daha fazla değil…! Bu mesafeden İHA’nın görev sahasında harcaması gereken zaman (yakıt) da düşülürse, bu menzili çok daha kısalacaktır…Dolayısıyla, bu Hava Aracının Karadeniz’in kuzeyinden gelme olasılığı biraz düşük…! (Tabi, Karadenizin ortasındaki bir gemiden uçurulmadıysa…)

Kısaca, Kaynak haberde sorulan: ‘…binlerce kilometre nasıl uçtu…’ sorusunun pek dayanağı yok…! (Bu İHA, haklı olarak, sorabilir…: ‘Kim…, ben mi uçmuşum…, ‘kuru iftira’…!) Görünen o ki, bu İHA’dan ziyade, bu haberi kaleme alan-biraz-‘uçmuş’…!

Sonuç olarak, bu İHA’nın Rus-Bölgesinden ziyade, daha yakındaki başka bir (potansiyel) ‘Kullanıcı’dan gelmiş olması daha olası…!

Yararlanılan Kaynak:

https://www.karar.com/sehir-haberleri/gumushaneye-rus-yapimi-iha-dustu-1671907

https://wiki2.org/en/Orlan-10