Kara Delikler, kökü Einstein’in Genel Görelilik Kuramına (denklemlerine) kadar uzanan ve varlığı, hâlâ, tartışma konusu olan gök cisimleri…
Kara Deliklerin, büyük kütleli yıldızların ‘birinci yaşamlarının’ sonunda (faz değişiminde) oluştukları düşünülen gök cisimleri…
Doğaları gereği, Kara Deliklerin ‘gerçekten kara’ olmaları doğrudan gözlenmelerini (gözlemlenmelerini…değil !) imkansız kılsa da, varlıklarının gravitasyon etkilerinin yanında, oluşturdukları (ışıma yapan) ‘Olay Ufku/Madde Toplama Diski’ (Event Horizon/Accretion Disc) vasıtasıyla-dolaylı yoldan- görüntülenebilecekleri anlaşıldı…
Yine de, bu gök cisimlerinin, genelde, gökadaların merkezinde olmaları, ya çok uzakta, ya da, Dünya ile aralarında gözlenmelerini çok zorlaştıran gaz katmanlarıyla sarılı olmaları sebebiyle, görüntülerinin alınması pek kolay görünmemekteydi…
Bilim İnsanları, yine de, bir yolunu buldular ve ilk Kara Deliğin (M87) görüntüsünü 2019’da uzay meraklılarına sundular…; Dünya ölçeğinde büyük Event Horizon Teleskobunu kullanarak…Bunu, 2022’de, Samanyolunun merkezindeki Kara Delik, SgrA*’ın görüntüsü takip etti…
‘Bilimsel Merak’ Kara Delikler üzerindeki araştırmalar için gerekli ‘dürtüyü’ sağlamakta…
Son olarak, NASA’daki bilim insanları, Chandra X-ışını verisini kullanarak, Perseus Gökada Kümesi içinde yer alan bir Kara Deliğin ‘sesini’ kaydettiklerini (yarattıklarını) duyurdular…
Uzay meraklılarının bir kısmı, haliyle, bu habere tepki gösterdi… Genelde ‘boşluk’tan oluşan uzay ortamında, bir Kara Deliğin sesi Dünyaya nasıl ulaşabilirdi…? Haliyle, bu haber, ‘Enflasyon Yakında Düşecek’ … haberi kadar doğru olabilirdi…!
Ancak, bilim insanları, bir şekilde, bir çıkış yolu bulmakta…
Kara Deliğin x-ışını spektrumunda yaydığı ışıma kaydedildi… Bir ses dalgası gibi değerlendirilen bu veri, (bu Kara Deliğe yakın bölgeden alınan) diğer ses verisiyle birlikte işlenerek, insan kulağı ile işitilebilecek bir sese dönüştürüldü (sonification/re-sonification)…
Bu konuda daha kapsamlı bilgi edinmek isteyenler aşağıdaki kaynağa başvurabilir…:
‘Kara Delik Seslendirmesi’ (Black Hole Sonification)
https://chandra.si.edu/photo/2022/son… Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ. of Cambridge/C. Reynolds et al.; Sonification: NASA/CXC/SAO/K.Arcand, SYSTEM Sounds (M. Russo, A. Santaguida)
*
Bu arada biz, ‘Gemi batacak mı…, batırılacak…mı’ tartışmasını sürdürmeye devam edelim…!
(Günün Seçimi)
HAVACILIK VE UZAY 